Nassim Taleb: ABD ekonomisi ölüm sarmalında

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’de borç krizi, zaman zaman dillendirilen bir sorun olsa da çoğunlukla halının altına süpürülüyor. Ancak 2008 Finans Krizi’ni öngören isimlerden ‘Siyah Kuğu’ yazarı Nassim Taleb, ABD'nin hükümet borcu nedeniyle bir ‘ölüm sarmalında’ olduğunu söylüyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD ekonomisinin karşı karşıya olduğu ‘en öngörülebilir kriz’ olarak görülse de, hükümet borcu sorununun nasıl bir yıkıma yol açacağı henüz tam olarak ifade edilemiyor.

Mucize gerekiyor

Fortune’dan Eleanor Pringle’ın haberine göre, ancak davranışsal iktisatın kurucularından bir olarak kabul edilen Nassim Taleb, ABD^yi ulusal borç sorunundan kurtarmak için bir ‘mucize’ gerekeceği konusunda uyarıda bulunuyor.

‘Siyah Kuğu'nun yazarı Nassim Nicholas Taleb, 2008'deki mali çöküşü doğru bir şekilde tahmin etti; ancak Taleb, ABD ekonomisini bekleyen ‘kasvetli’ zamanların fark edilmesinin çok daha kolay olduğunu söylüyor.

Miami merkezli hedge fonu Universa Investments'a danışmanlık yapan Taleb, bu hafta kuruluşun ev sahipliği yaptığı bir etkinlikte ulusal borcun ‘beyaz kuğu’ olduğunu, öngörülemeyen bir ‘siyah kuğu’ olayından daha muhtemel bir risk olduğunu ifade etti.

Taleb, “Kongre, doğru şeyi yapmanın sonuçlarından korktuğu için borç limitini uzatmaya ve anlaşmalar yapmaya devam ettiği sürece, ki maalesef siyasi sistemin yapısı genellikle budur, eninde sonunda bir borç sarmalına girmeniz kaçınılmazdır. Ve borç sarmalı ölüm sarmalı gibidir” diyor.

34,14 trilyon dolar

Şu anda Amerika'nın ulusal borcu 34,14 trilyon dolar seviyesinde seyrediyor. Bu, ABD’de kişi başına yaklaşık 100.000 dolara karşılık geliyor ve borç tavanı 2023 yazında kabul edilen bir anlaşma sayesinde 2025'e kadar askıya alınmış durumda.

Her ne kadar kısa vadeli ekonomik sinyallerin bazıları yeşil renkte yanıp sönse de Taleb ve Jamie Dimon gibi büyük Wall Street isimleri alarm veriyor. JPMorgan CEO’su Dimon, Washington'un borç seviyesi konusunda küresel bir 'piyasa isyanı’ ile karşı karşıya olduğunu söyleyerek şunları ekliyor: “Bu bir uçurum. Kayalığı görüyoruz. Yaklaşık 10 yıl kaldı.”

Benzer şekilde eski hazine bakanı Robert Rubin de geçen hafta ABD'nin borç açığı nedeniyle ‘korkunç bir yerde’ olduğunu söyledi ve hesapları dengelemek için vergi artışı çağrısında bulundu.

Sorun ABD’yle sınırlı değil

Taleb ayrıca Dimon'un, borcun sürdürülmesi için gereken maliyetlerin bir sonucu olarak artan borç nedeniyle ‘hokey sopası’ olarak adlandırdığı sorunun sadece Amerika'yla sınırlı kalmayacağı yönündeki uyarısını da yineliyor.

Sorunun nasıl düzeltilebileceği sorusuna yanıt olarak ise Taleb, “Dışarıdan gelecek bir şeye veya belki bir tür mucizeye ihtiyacımız var. Bu beni Batı dünyasındaki tüm siyasi sistem hakkında biraz karamsarlığa itiyor” şeklinde konuşuyor.

Şirket değerlemeleri sorunlu

Taleb'in borsaya dair de pek olumlu bir bakış açısı yok. Diğer Wall Street ayıları gibi o da analistlerin şirketlere uygun şekilde nasıl değer verileceğini gözden kaçırdıklarını ve şirketlerin değerlerini somut sonuçların ötesinde şişirdiklerini belirtiyor.

New York Üniversitesi profesörü şunları söylüyor: “Geçtiğimiz 20 yılda kazanç başına fiyat kavrayabileceğiniz bir olguydu, bugün ise her şey ortalığa saçılmış durumda. Bu modern bir kaza, tarihin bir kazası; şirketlere nasıl değer verileceği hakkında hiçbir fikrimiz yok ve kriterlerin büyük çoğunluğu başka birine satabilmek için para toplamak amacıyla geleceğe dair anlatılar ve hikayelerden oluşuyor. Hiç para kazanamayan şirketler üzerinden risk sermayesi yoluyla çok para kazanan insanların sayısını bir düşünün. Birisi yemeğin sonunda o faturaya takılıp kalacak; çılgın şirket değerlemelerinden kastettiğim bu.”

Aşırı değerleme alarmı ve ‘ölüm bölgesi’

Aşırı değerleme alarmı bir süredir Morgan Stanley'den Mike Wilson tarafından zaten çalınıyordu. 2023 yılının Şubat ayında Wilson, S&P 500'ün ‘ölüm bölgesi’nde olduğu konusunda uyarıda bulunmuştu. ‘Ölüm bölgesi', dağcıların, oksijenin uzun bir süre boyunca insan yaşamını sürdürmek için artık yeterli olmadığı rakımları ifade etmek için kullandıkları bir terim karşılık geliyor.

Wilson şöyle yazmıştı: “Ya seçimle ya da zorunluluktan dolayı, likidite yani şişelenmiş oksijen, onlara gitmemeleri gerektiği ve çok uzun süre yaşayamayacaklarını bildikleri bir bölgeye tırmanmalarına izin verdiği için yatırımcılar hisse senedi fiyatlarını bir kez daha baş döndürücü yüksekliklere kadar takip etti. Felaketle sonuçlanmadan yükselebileceklerini varsayarak, açgözlülüklerinin nihai zirvesinin peşinde tırmanıyorlar. Ama sonunda oksijen tükeniyor ve riskleri göz ardı edenler zarar görüyor.”

Diğer analistler ise daha iyimser bir görünüme sahip. Amerika'nın en büyük şirketlerinden bazılarındaki belirsizliğe rağmen, uzmanlar Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia ve Tesla’dan oluşan ve ‘Muhteşem Yedili’ olarak anılan hisse senetlerinin gelecek yıllarda piyasanın omurgası olacağını düşünüyor.

ABD'nin kamu borç stoku 34 trilyon dolara ulaştı

Citi: ABD borç riski yatırımcılar için 'hayatın gerçeği' olacak

ABD 33 trilyon dolarlık borç batağından çıkamayabilir

Kurumsal Amerika aşırı borçlanıyor

Milyarder yatırımcıdan şok uyarı: ABD borç krizine girecek

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.