Kripto para piyasasındaki çöküş resesyon işareti mi?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Kripto para piyasalarında yaşananlar yatırımcıları kokutmaya devam ediyor. Cnbc’den MacKenzie Sigalos’un haberine göre, Birkaç ay içinde 2 trilyon dolardan fazla paranın buhar olduğu piyasada, güvenli yatırım alanı olarak tarif edilen ve servetlerinin büyük bölümünü bu alana yatıran bireysel ve kurumsal yatırımcıların neredeyse tüm tasarrufları suyunu çekti. Yatırımcıların servetlerindeki bu ani çöküş daha uzun süreli ve daha derin bir ekonominin, daha doğrusu bir resesyonun tetikleyicisi olma ihtimalini de körükledi.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, şu an için 1 trilyon dolarlık piyasa değerinin altına düşen kripto para piyasası (bu rakam, Apple’ın piyasa değerinin yarısından aza karşılık geliyor) ABD’nin 21 trilyonluk dolarlık GSYİH’sına ya da 43 trilyon dolarlık konut piyasasına kıyasla çok küçük bir değer anlamına geliyor. Goldman Sachs’ın tahminlerine göre, ABD’li yatırımcılar küresel kripto pazarının üçte birine sahip bulunuyor. Pew Araştırma Merkezi anketine göre ise ABD’li yetişkinlerin yüzde 16’sı ya kripto para birimlerinden en az birine yatırım yapmış, ya kripto para alım satımı gerçekleştirmiş ya da kullanıcısı olmuş durumda. Bu nedenle, kripto para piyasasında yaşanan büyük çöküş, ABD’de ulusal anlamda bir etki yaratmış durumda.

Goldman Sachs’ın tahminlerine göre, ABD’li yatırımcılar küresel kripto pazarının üçte birine sahip bulunuyor.

Kripto para piyasalarını saran gizemli bulutlar

Kripto para piyasasında her gün ortaya çıkan yeni ve başka işlevselliğe sahip paralar, sektörün etrafını bir gizem bulutuyla çeviriyor. Bu durum görece küçük varlıklara sahip yatırımcıları ilgilendiriyor olsa da büyük spor organizasyonları ve stadyum sponsorluklarıyla ilgili reklamlar sayesinde endüstride oluşan canlılık, popüler kültürün dikkatini çekmeye fazlasıyla yetiyor.

Bununla birlikte özellikle ekonomistler, kripto piyasasının ABD ekonomisine olan etkisinin çok sınırlı olacağı görüşünde. Kripto para piyasasından yayılan olumsuz havanın ABD ekonomisi üzerinde zincirleme bir etkisi olmayacağı görüşünde olan ekonomistler, bunun nedeni olarak ise kripto paranın borca bağlı olmamasını gösteriyor.

İnsanların kripto paraları gerçek dünyadaki borçlarına karşı teminat olarak kullanmadıklarını belirten Toronto Üniversitesi'nden Ekonomist Joshua Gans, bu gerçeğin, kripto para piyasasını genel ekonomi için var olan sorunlar listesinde epey gerilere attığını ifade ediyor. Gans’a göre kripto para piyasaları, genel ekonomi için küçük bir şov niteliği taşıyor.

Kripto para piyasaları, genel ekonomi için küçük bir şov niteliği taşıyor.

Borç yoksa sorun da yok

Bu noktada kripto para piyasalarını anlamlı yapan şeyin kripto para birimleri ve borç arasındaki ilişki olduğu ortaya çıkıyor. Çoğu geleneksel varlık için değerinin anlamlı sayılabilecek bir süre boyunca belli bir ortalamaya sahip olması bekleniyor. Bu varlıklar, bu istikrarlı yapıları sayesinde ileride borç almak ve teminat göstermek için kullanılabiliyor. Gans’a göre, bu durumu kripto paralar için söylemek güç ve bunun asıl nedeni değerlerindeki büyük oynaklık yani volatilite olarak öne çıkıyor.

Kendi içinde bir dünya

İnsanların kripto para birimlerini ödünç almak için kullandıkları ya da teminat olarak gösterdiklerinin doğru olduğunu söyleyen Gans, bu noktada asıl önemli noktanın, tüm bu borç ve teminat süreçlerinin diğer kripto paraları ödünç almak için yapılıyor olması olduğunun altını çiziyor. Dolayısıyla Gans’a göre bu durum da kripto para piyasalarını kendi içinde bir dünya olarak konumlandırıyor.

Bu durumun istisnaları da elbette bulunuyor. Yazılım şirketi olan MicroStrategy’nin kripto para odaklı bir banka olan Silvergate’ten aldığı 205 milyon dolarlık kredi için elindeki Bitcoin varlıklarını teminat olarak göstermesi bu örneklerin başında geliyor. Ancak çoğunlukla işler bu şekilde yürümüyor.

Kripto para borç verenler bunu çoğunlukla kripto yatırımcılarına ve şirketlerine veriyor. Kripto para piyasasının bu kendine has yapısı onun ABD bankacılık sistemine etki etme riskini sınırlı kılıyor.

Morgan Stanley’nin yakın tarihli bir araştırma notuna göre, kripto para borç verenler bunu çoğunlukla kripto yatırımcılarına ve şirketlerine borç olarak veriyor. Kripto para piyasasının bu kendine has yapısı onun ABD bankacılık sistemine etki etme riskini sınırlı kılıyor.

Bitcoin ve diğer kripto para birimlerine yönelik duyulan heyecana rağmen ünlü yatırımcı Kevin O’Leary, çoğu dijital varlığın üreticisi olan şirket ve holdinglerin kurumsal olmadıklarına dikkat çekiyor. Gans da aynı fikirde. Gans, kripto paralara olan ilgilerini müşterilerini de yatırım yapmaya teşvik edecekleri bir varlık olarak ifade eden banka ve finansal kurumların elbette bulunduğunu ancak gerçekte bu sahada gerçekleştirilen yatırımın ise çok sınırlı olduğunu belirtiyor. Bu veriler, kripto para piyasalarının ekonomi üzerinde diğer finansal krizlerde görülen türden bir etki yapmayacağının ispatı olarak öne çıkıyor.

Goldman Sachs, Mayıs ayında yayınladığı bir notta, kripto varlıkların ABD hanehalkı toplam değerinin sadece yüzde 0,3’ünü oluşturduğunu, bu oranın hisse senetleri içinse yüzde 33 olduğunu belirtiyor.

Sınırlı etki

Uzmanlar, kripto para piyasalarında yaşanan düşüşün ABD hanehalkı refahı üzerindeki olumsuz etkisinin çok sınırlı olacağı görüşünde. Goldman Sachs, Mayıs ayında yayınladığı bir notta, kripto varlıkların ABD hanehalkı toplam değerinin sadece yüzde 0,3’ünü oluşturduğunu, bu oranın hisse senetleri içinse yüzde 33 olduğunu belirtiyor. Goldman Sachs, bu nedenle, kripto para piyasalarında yaşanan düşüşün harcama alışkanlıkları ve kapasitesi üzerindeki etkisinin çok küçük olacağı görüşüne sahip.

Bazı analistler de başarısız kripto para projelerinin etkisinin genel olarak sektör için iyi bir şey olduğu görüşüne sahip bulunuyor. Bu başarısızlıkların bir tür stres testi olduğunu belirten uzmanlar, bazı iş modellerinin kusurlarının da bu sayede ortadan kalkacağı görüşünde.

Bank of America Küresel Kripto ve Dijital Varlık Stratejisti Alkesh Shah de, TerraUSD ve Luna gibi zayıf iş modellerinin çöküşünün sektörün uzun vadeli sağlığı için olumlu olduğunu düşünüyor. Shah’a göre kripto ve dijital varlık sektöründeki mevcut zayıflık, daha geniş bir risk varlık düzeltmesinin bir parçası niteliği taşıyor. Kripto fiyatları Shah’a göre ekonomiyi aşağı çekmek yerine teknoloji hisselerinin düşük seyrini takip ediyor. Bunda her ikisinin de enflasyon sarmalına ve sonu belli olmayan bir faiz artırımı sürecinin sahibi olan daha büyük makroekonomik güçlerin baskısına boyun eğdiklerinin bir kanıtı olduğunu belirtiyor."

Kripto para borsası Binance işlemleri durdurdu

Dev şirketler kripto paradan kaçıyor

Kripto piyasası birbirine girdi

Ünlü kripto milyarderinden korkutan resesyon tahmini

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.