FED’in faiz artışları sıradan insanları nasıl etkileyecek?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Piyasa çevreleri bu hafta ABD Merkez Bankası’nın (FED) yükselen enflasyonla mücadele edebilmek için faiz oranlarını 75 baz puan yükseltmesini bekliyor. FED halihazırda bu yıl 4 kez faiz artırarak politika faizini 2,25 yüzdelik puana getirmişti.

FED yetkilileri Bankrate.com’un Kıdemli Ekonomi Analisti Mark Hamrick’in ifadeleriyle enflasyonu “bir numaralı halk düşmanı” ilan etmiş durumda. Hamrick, “Gösterge faiz oranlarını kısıtlayıcı bir bölgeye taşımayı ve bu bölgede daha uzun süre tutmayı istiyorlar. FED Başkanı Jerome Powell'ın 'enflasyonun aşağı doğru hareket ettiğine dair ikna edici kanıtlar' olması gerektiğine dair sözlerinden bu anlaşılıyor. Söz konusu hedefin çok uzağındayız” diyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre merkez bankası tarafından belirlenen federal faiz oranı, bankaların bir gecede birbirlerine borç aldıkları ve borç verdikleri faiz oranıdır. Tüketicilerin ödediği faiz oranı bu olmasa da FED'in hamleleri yine de tüketicilerin özel öğrenci kredileri ve kredi kartları her gün maruz kaldıkları oranları etkileyecektir.

Yaklaşan faiz artışı, ana orandaki artışa karşılık gelecek ve birçok tüketici kredisi türü için finansman maliyetlerini anında daha yüksek seviyelere çekecektir.

Chicago Üniversitesi'nde Kamu Politikası Çalışmaları Profesörü ve Beyaz Saray Ekonomik Danışmanlar Konseyi'nin eski Başkan Vekili Tomas Philipson, “Tüketiciler ne zaman borç alsalar, bu ister konut, otomobil isterse de ev aletleri olsun, faiz oranlarına bağımlı kalırlar” diyor.

CNBC’nin haberine göre faiz artırımları sıradan insanların hayatını etkileyecek değişimleri de beraberinde getiriyor. Haberde söz konusu değişimler 5 başlık altında örneklendiriliyor:

Kredi kartları

Çoğu kredi kartı değişken bir orana sahip olduğundan, FED’in faiz oranlarıyla da doğrudan bir bağlantı içerisindedir. CreditCards.com Kıdemli Sektör Analisti Ted Rossman'a göre, yıllık faiz oranları şu anda ortalama %18'e yakın, bu da tüm zamanların rekorunu işaret ediyor. Ayrıca, bir Bankrate.com raporuna göre, kredi kartı sahiplerinin neredeyse yarısı aydan aya kredi kartı borcu taşıyor.

Rossman, "Kredi kartı borcuna girmek kolay ve kurtulmak zor. Yüksek enflasyon ve yükselen faiz oranları bunu daha da zorlaştırıyor" dedi.

Mortgage kredileri

Ayarlanabilir oranlı mortgage ve ev sermayesi kredi limitleri de ana orana sabitlenmiştir, ancak 15 yıllık ve 30 yıllık mortgage oranları sabittir ve ABD Hazine getirilerine ve ekonomiye bağlıdır. Yine de, yeni bir ev için alışveriş yapan herkes, kısmen enflasyon ve FED’in politika hareketleri nedeniyle önemli satın alma gücünü kaybetti.

ABD Merkez Bankası'nın enflasyona karşı şahin kalma yeminiyle birlikte, 30 yıllık sabit faizli mortgage kredilerinin ortalama faiz oranı, Küresel Finans Krizi’nden bu yana ilk kez %6'ya ulaştı. Mortgage Bankacılar Birliği'nin son verilerine göre, bu oran bir yıl önceki yılın iki katı.

Sonuç olarak, ev alacakların mortgage talebi geçen yıldan bu yana yaklaşık üçte bir oranında azaldı ve daha az sayıda kişi bu tür bir krediden yararlanabilir hale geldi.

Otomobil kredileri

Otomobil kredileri sabit olsa da ödemeler büyüyor. Zira tüm otomobillerin fiyatı yeni kredilerdeki faiz oranlarıyla birlikte artıyor. Bu nedenle bir araba satın almayı planlayanların, önümüzdeki aylarda daha fazla ödeme yapması gerekecek.

FED’in bir sonraki hamlesi, yeni bir otomobil kredisinin ortalama faiz oranını %6'nın üzerine çıkarabilir. Ancak daha yüksek kredi puanına sahip tüketiciler daha iyi kredi koşulları sağlayabilir.

Kaliforniya merkezli otomobil alım satım firması Edmunds’dan Ivan Drury "Otomobil alımları, faiz oranlarının önemli olduğu büyük maliyetli işlemlerdir. Bir anlaşma yapılabilir veya bozulabilir ve hızla yükselen faiz oranları, birçok tüketicinin aylık ödemeler için rahat olduğu seviyeleri kolayca geçebilir" açıklamasında bulundu.

Öğrenci kredileri

ABD’de 2022-2023 akademik yılı için alınan federal öğrenci kredilerinin faiz oranı, geçen yıl %3,73'ten ve 2020-2021'de %2,75'ten %4,99'a yükseldi. Bu oran gelecek yaza kadar geri dönmeyecek. ABD Kongresi her mayıs ayında 10 yıllık ABD Hazine tahvili faiz oranına dayanarak bir sonraki yılın federal öğrenci kredisi oranını belirliyor. Bu yeni oran temmuz ayında yürürlüğe giriyor.

Tasarruf hesapları

Mevduatlardaki faiz oranları art arda yapılan faiz artışlarıyla birlikte yükselişe geçti.

FED faizlerinin mevduat oranları üzerinde direkt bir etkisi olmasa da hedef federal fon faiz oranındaki değişikliklerle ilişkili olma eğilimindedirler. Pandemi sürecindeki dibe yakın olan en büyük perakende bankaların bazıları tasarruf hesabı oranlarını şu ana kadar ortalama %0,13 kadar yükseltti.

Giderleri düşürerek en iyi verim sağlayan çevrimiçi tasarruf hesaplarındaki oranlar, geleneksel bankaların sağladığı oranlardan da yükseğe çıktı ve %2,5’e kadar ulaştı. Merkez Bankası faiz artırımı döngüsüne devam ederken, bu getiriler de artmaya devam edecek. Yine de enflasyon oranından daha az getiri sağlayan herhangi bir paranın zamanla satın alma gücünden kaybedeceğini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.

Küresel ekonomilerde faiz artışı dalgası

Altın Fed'i bekliyor

Dolarda yükseliş sürüyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.