Ayı piyasasının 5 aşaması

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Küresel borsalarda geçtiğimiz gün görülen yükselişlere rağmen hisse senetleri için ayı piyasası henüz bitmemiş olabilir. MarketWatch yazarı ve borsa araştırmaları şirketi Hulbert Research’ün Kurucusu Mark Hulbert ayı piyasasının kısa sürede kaybolmayabileceğine dikkat çekti.

Küresel piyasalar 2022’nin başından bu yana zorlu bir dönemden geçiyor. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre ABD borsalarında S&P 500 Endeksi son 6 haftadır haftalık bazda düşüş gösteriyor. Söz konusu tablo 2011 yılından beridir görülenlerin en uzun seriyi işaret ediyor. Dow Jones Endeksi ise 7 haftadır üst üste düşüş gösteriyor. Bu, endeksin 2001 yılından bu yana en uzun süren haftalık düşüş serisi anlamına geliyor. Yıl başından bu yana S&P 500 ve Dow Jones Endeksleri sırasıyla %15,9 ve %11,3 oranında düşüş gösterdi.

Salı günü S&P 500 ve Nasdaq endekslerinde yüzde 2’nin üzerinde yükselişler görülmesine rağmen Wall Street’te birçok yatırımcı daha sert düşüşlerin gerçekleşmesi halinde ne zaman ve hangi hisse senetlerine yatırım yapacakları endişesine odaklanmış durumda.

Hulbert ayı piyasalarında dip bulmaya çalışmayı boğa piyasalarında ‘endişe duvarının’ zirvesini aramaya benzetiyor. Zira borsalarda ayı piyasasının hakim olması Hulbert’e göre ABD hisse senetlerinin şu anki seviyelerinden etkileyici ralliler yapamayacağı anlamına gelmiyor. Ancak borsa uzmanı böyle bir ralli olması durumunda, bu rallinin “büyük endeksleri yeni rekorlara taşıyacak yeni bir boğa piyasasının ilk ayağından çok bir ayı piyasası rallisi olmaya daha yakın” görüneceğini söyledi.

Borsa uzmanı daha önceki ayı piyasalarının önemli bir karakteristik özelliğine dikkat çekti: “Geçmiş ayı piyasaları gözden geçirildiğinde, ayı piyasasının dibe vurduğu zamanlarda çok az sayıda yatırımcının bu olasılığı aklından geçirebileceği görülüyor. Ya havlu atacak kadar sıkıntıda olduğumuz için dibi dikkate bile almayacağız ya da piyasaların herhangi bir işaretini ayı tuzağı olarak göreceğiz.”

Hulbert piyasalardaki ruh halinin şu anda bu şekilde olmadığını belirtiyor. Borsa uzmanı ayı piyasası psikolojik gelişiminin, psikologların yas sürecini atlatmanın beş adımına benzediğini belirtiyor: İnkar, öfke, pazarlık, depresyon ve teslimiyet süreçleri. Hulbert bu adımların borsalarda nasıl vücut bulduğunu şöyle açıkladı:

İnkar: Bu ilk aşamada, hakim olan görüş, borsa zayıflığının bir satın alma fırsatından başka bir şey olmadığı yönündedir. Öfkelenmekten çok uzak olan yatırımcılar oldukça iyimser kalırlar. Zira piyasanın geri çekilmesi, boğa piyasası devam etmesiyle görülebilecekten çok daha ucuza hisse senedi satın almak için fırsat sunduğu düşünülür.

Öfke: Piyasanın geri çekilmesi aşırı şiddetli hale geldikçe inkârın sürdürülmesi giderek zorlaşır. Yatırımcıların ruh hali, geri çekilmenin adaletsizliğine karşı çıktıkları için sonunda öfkeye dönüşür. Bu aşamanın ayırt edici özelliği, yatırımcıların geri çekilmeleri kişisel bir hakaret olarak görmeleridir. Sanki geri çekilmeler piyasa sizin veya benim para kaybetmemizi önemsiyormuş gibi bir illüzyon hakim olur.

Pazarlık: Bu aşamada, yatırımcılar portföylerindeki zararlara rağmen enerjilerini yaşam tarzlarını sürdürüp sürdüremeyeceklerini anlamaya yönlendirirler. Emekliler finansal planlarını yeniden düzenler. Yatırımcılar kayıpları derine indikçe bütçelerine zarar verebilecek pahalı yeni bir arabadan ya da Avrupa tatilinden vazgeçmeye karar verirler.

Depresyon: Piyasa düşmeye devam ettikçe, lüks harcamaların kesilmesinin yeterli olmayacağının farkına varılır. Yaşam tarzında büyük değişiklikler yapılması gerekir. Emekliliğe yakın olan bireyler normalde planladıklarından daha uzun saatler çalışır. Emekliler iş gücüne geri dönmek zorunda kalır

Teslimiyet: Bu son aşamada, yatırımcılar havlu atar. Ayı piyasasına teslim olurlar ve ne zaman bitebileceği konusunda hayal kurmayı bile bırakırlar. Piyasa gücünün herhangi bir belirtisini ‘enayilerin rallisi’ olarak görürler. Yükselişlerle bir sonraki düşüşler sırasında daha fazla saf yatırımcıların para kaybetmesinin hedeflendiği düşünülür.

Bu döngünün neresindeyiz?

Hulbert şu anda ayı piyasası döngüsünün ikinci safhasından daha ileride olunmadığını söylüyor. Bu noktada bireysel istisnalar olabilir. Zira tüm yatırımcılar bu süreçlerde aynı hızda ilerlemez. Ancak borsa uzmanı karşılaştığı yatırımcı tutumlarının büyük çoğunluğunun ya bir geri çekilmenin satın alındığını ya da borsalardaki zayıflığın adil olmadığı yaklaşımının savunulduğunu belirtiyor.

Borsa uzmanına göre bu aşamaların gerçekçi bir şekilde hissedilmesi gerekiyor. Zira Hulbert’e göre bu adımları hızlı geçebilmek için yatırımcıların havlu attığını söylemesi yeterli değil. Hulbert bu tepkinin yalnızca birinci aşamadaki yatırımcı davranışının şekil değiştirmiş bir versiyonu olduğunu belirtiyor.

Powell’ın açıklamalarıyla piyasalarda hava karıştı

Cramer yatırımcıları uyardı: Boş umutlara kapılmayın

Ayı piyasası yaklaşırken yatırımcıları neler bekliyor?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.