Piyasaları yenmek kolaylaştı mı?

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’de aktif yatırım fonlarının beklentileri aşması, bu yıl piyasaları yenmenin daha kolay olduğu izlenimi yaratıyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD’de aktif olarak yönetilen yatırım fonlarının ve ETF'lerin yüzde 57'si 2023'ün ilk yarısında kriterleri aşmış durumda. Bu durum akıllara "Piyasayı yenmek kolaylaştı mı?" sorusunu getiriyor. Ancak uzmanlar bu konuda o kadar da iyimser değil.

Küçük karma fonlar

MarketWatch’tan mark Hulbert’in haberine göre, son zamanlarda aksi yönde argümanlarla fazlasıyla karşılaşılsa da, 401(k)'lar, IRA'lar (Individual Retirement Account - Bireysel Emeklilik Hesabı) ve diğer emeklilik portföyleriyle piyasaları yenmek cazip bir seçenek olarak öne çıkıyor. Yakın tarihli bir rapor da, aktif olarak yönetilen fonların ve ETF'lerin yarısından fazlasının kendi kriterlerini aştığını gösteriyor. Bu da söz konusu fonların cazibesini artırıyor.

Yakın zamanda Morningstar tarafından yayınlanan rapor, aktif olarak yönetilen fonların ve ETF'lerin yüzde 57'sinin 2023 yılının ilk yarısında kıyaslama endekslerinin performansını aştığını ortaya koyuyor. Bazı kategorilerin ise özellikle iyi performans gösterdiği görülüyor. Morningstar, ABD'deki ‘küçük karma' kategorisi fonlarının ve ETF'lerinin yüzde 74,7'sinin başka bir deyişle neredeyse dörtte üçünün kendi kriterlerini aştığını ortaya koyuyor. Bu yüzdeler yıllardır alışılan oranların çok daha yükseğine karşılık geliyor. Küçük karma fonlar, ne büyüme ne de değer özelliklerinin baskın olmadığı görece küçük şirketlerin hisselerini ifade etmek için kullanılıyor.

Ancak gerçek tablo, bu son raporun önerdiğinden çok daha az pembe gibi gözüküyor. Bunun nedeni Morningstar'ın hesaplamalarının doğru olmaması değil. Ancak eğer bir grup aktif yönetici piyasayı geçiyorsa, bu, başka bir grubun geride kaldığı anlamına geliyor. Ve işlem maliyetleri hesaba katıldığında, tüm aktif yöneticilerin ortalama piyasa ağırlıklı getirisinin, bir bütün olarak piyasanın getirisinin altında olması gerekiyor. Yani piyasanın yenilmesinin daha kolay hale gelmediğini söylemek gerekiyor.

Aktif yönetimin aritmetiği

Bu, özünde, 1990 Nobel ekonomi ödülü sahibi William Sharpe'ın Financial Analysts Journal'ın Ocak/Şubat 1991 sayısındaki ufuk açıcı makalesinde ileri sürülen argümana karşılık geliyor. Sharpe, ’Aktif Yönetimin Aritmetiği’ (The Arithmetic of Active Management) başlıklı makalesinde, aktif yöneticilerin ortalama olarak geniş piyasa endekslerinin gerisinde kalması gerektiğini gösteriyor. Ayrıca bu sonucun ‘yalnızca toplama, çıkarma, çarpma ve bölme yasaları’na bağlı olduğunu ve bunun için başka bir hesaplamaya gerek olmadığını da ortaya koyuyor.

Sharpe'ın analizi, bu yıl şimdiye kadar neden bu kadar çok fon ve ETF'nin piyasayı geride bıraktığına dair birçok kişinin öne sürdüğü birçok argümana karşı çıkıyor. Bunlardan birincisi, endeks fonlarının tüm yatırım fonları içinde bu kadar büyük bir payı temsil etmesi nedeniyle borsanın daha az verimli hale gelmesi ve dolayısıyla daha kolay yenilmesi olarak öne çıkıyor. Bir diğer argüman ise yöneticilerin geçmişte olduğundan daha akıllı ve daha bilgili olduğu yönünde. Bazıları ise yapay zekanın piyasayı yenme zahmetine giren herkese olanak sağladığını iddia ediyor.

Sharpe'ın aritmetik temelli argümanı, özellikle kısa vadede şu veya bu yöneticinin piyasayı yenmesine olanak tanıyor. Ancak öne çıkan her aktif yönetici için, zorunlu olarak başka bir aktif yöneticinin piyasanın gerisinde kalması gerekiyor. Bunun nedeni, piyasayı yenmenin, işlem maliyetlerinden önce sıfır toplamlı bir oyun, işlem maliyetlerinden sonra ise negatif toplamlı bir oyun olması. Bu nedenle, büyük sermayeli büyüme fonlarının referans ortalamalarını aşan yüzdesi yüzde 50'nin oldukça altında seyrediyor.

Kalıcı ve spekülatif portföy

Bu veriler,  birçoklarının Sharpe’ın argümanına ikna olacağını ve bunun yerine piyasayı yenmeye çalışırken şansların lehine olduğuna inanmaya devam edeceğinden şüphe duymayı gerektiriyor. Hem bunu kabul eden hem de Sharpe'ın argümanını ciddiye alan en iyi çözüm ise, onlarca yıl önce Harry Browne's Special Reports adlı bir haber bülteninin editörlüğünü yapmış olan merhum Harry Browne tarafından önerilmiş durumda.

Onun tavsiyesi biri ‘Kalıcı’ (Permanent) diğeri Spekülatif (Speculative) olmak üzere iki ayrı portföy oluşturmak. İlki, varlıkların büyük bir kısmını içermeyi ve endeks fonlarına yatırılmayı ve çok az değişiklikle veya hiç değişiklik olmadan uzun vadede tutulmayı gerektiriyor. Spekülatif portföy ise piyasayı yenmek için elinizden geleni yaptığınız oyun paranıza karşılık geliyor.

Browne'un tavsiyesi akıllıca çünkü hem Sharpe'ın argümanının aritmetik doğruluğunu hem de muhtemelen ortalamanın üzerinde olduğuna inanılan psikolojik gerçekliği kabul ediyor. Buna göre, varlıkların çoğu ‘kalıcı portföy'de olacağından, piyasayı yenmeye çalışarak ve uzun vadede piyasanın gerisinde kalarak emeklilik finansal güvenliğinizi riske atmamış oluyorsunuz. Öte yandan, ‘Spekülatif portföy’ünüzle de ruhunuzun ortalamanın üzerinde olduğuna inanan kısmını şımartabiliyor ve risk alabiliyorsunuz.

Aktif olarak yönetilen yatırım fonları ve ETF'ler için bu yıl olduğu gibi, spekülatif portföyün kalıcı portföyünüzden daha iyi performans göstereceği zamanlar olabilir. Ancak uzun vadede ikincisinin öne çıkacağı yaygın bir kesinlik olarak kabul ediliyor. Ancak iki portföyün de doğru bir şekilde yapılandırılması ve spekülatif portföyünüzde kendinizi şımartmayı fazla artmamanız halinde, toplam getirinizi büyütmeniz de elbette mümkün.

Piyasalar merkez bankaları haftasına pozitif başladı

Piyasalar için sınav haftası

Küresel piyasaların gözü Fed'in faiz kararında

Wall Street’in kurtlarından borsalarda çöküş uyarısı

Fed faiz oranlarını artırmasa da borsalar kötü etkilenebilir

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.