Borsalarda çöküş ne kadar muhtemel?

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD borsalarında yapay zeka güdümlü ralli sona ermiş gözüküyor. Düşüşün derinleşmesi yatırımcıların bir çöküş ihtimalini düşünmelerine neden oluyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, yatırımcılar, ABD hisse senedi piyasalarında 1987 yılındakine benzer bir çöküş olasılığından endişe ediyor.

İhtimal yüzde 20

MarketWatch’tan Mark Hulbert’in haberine göre, bugün 1987 tarzı bir borsa çöküşü, tahmin edilenden daha muhtemel olabilir. Gelecek 30 yıl içinde ABD hisse senedi piyasalarının bir günde yüzde 20'den fazla bir oranda düşüş yaşaması ihtimali yüzde 20 gözüküyor.

Otuz altı yıl önce, 19 Ekim 1987'de ABD borsaları şimdiye kadarki en kötü çöküşünü yaşadı. O gün Dow Jones tam yüzde 22,6 oranında değer kaybetti. İyi haber şu ki, ABD hisse senetlerinin gellecek birkaç ay içinde benzer bir tek seanslık düşüş yaşama ihtimali son derece düşük gözüküyor. Kötü haber şu ki bu ihtimaller ‘sıfır’ değil. Herhangi bir gündeki ihtimaller düşük olsa da, bir gün bu büyüklükte bir düşüşün meydana gelme ihtimali yüksek. Yatırımcıların kendi başlarına veya bir mali danışmanın yardımıyla portföy stratejileri geliştirirken bu olasılıkları dikkate almaları gerekiyor.

Çöküş ihtimalleri genel anlamda biliniyor. Bu, araştırmacıların birkaç yıl önce uzun süreler boyunca borsa çöküşlerinin ortalama sıklığını başarılı bir şekilde tahmin eden bir formül geliştirmeleri sayesinde mümkün olabiliyor. Bu formüle göre, gelecek 30 yıl içinde ABD hisse senedi piyasalarının bir günde yüzde 22,6 oranında bir düşüş daha yaşaması ihtimali beşte bir.

Araştırmacıların formülünü değerlendirmenin bir yolu da, Dow Jones'un geçen yüzyıldaki büyük düşüşlerini bu formülün öngördüğü değerlerle karşılaştırmaktan geçiyor.

Siyah Kuğu

Elbette araştırmacıların formülü, çöküşlerin ne zaman meydana geleceğini değil, yalnızca uzun zaman dilimlerindeki sıklıklarını tahmin ediyor. Bu durumun, olası bir çöküş öncesinde önlem almanızı imkansız kılacağını düşünebilirsiniz. Ancak New York Üniversitesi Risk Mühendisliği profesörü Nassim Taleb'e göre durum böyle değil.

Tanınmış kitabı ‘Siyah Kuğu: Olasılıksız Görünenin Etkisi’nde (Black Swan: The Impact of the Highly Improbable) Taleb, aslında günlük hisse senedi piyasası değişikliklerinin düzgün bir çan şeklinde veya ‘normal bir dağılımda' hareket ettiğini düşünürken yanıldığımızı savunuyor. Taleb, çan eğrisinin tepe noktasındaki değişikliklerin küçük, dağılımın sağ ve sol kuyruklarındaki değişikliklerin ise görece daha büyük kazanç ve kayıplardan oluştuğu varsayımındaki yanılgıya dikkat çekiyor. Taleb, bu varsayım yerine, dağılımın sol tarafının beklenenden daha kalın olduğunu ve bu kalın kuyrukta da Taleb'in ‘Siyah Kuğu’ adını verdiği farklılığın olduğunu savunuyor.

Bir başka deyişle, hisse senedi piyasasındaki kazanç ve kayıplar normal bir dağılıma uymadığından, hem yatırımcılar hem de mali danışmanlar müşterilerin portföy riskini azaltabileceklerini ve getirilerini orantılı olarak azaltabileceklerini düşünmekte yanılıyor. Halbuki, Taleb’e göre, ‘ortalama’ bir risk portföyü ortalamanın altında bir performansa sahip oluyor.

Çöküş olasılığına karşı sigorta

Taleb şöyle yazıyor: “Siyah Kuğu yüzünden, stratejiniz hafif agresif veya hafif muhafazakar olmak yerine, olabildiğince hiper-muhafazakar ve hiper-agresif olmalı. Paranızı ‘orta seviyede riskli’ yatırımlara yatırmak yerine bir kısmını, diyelim yüzde 85-90'ını Hazine bonosu gibi son derece güvenli araçlara yatırmanız gerekiyor. Kalan yüzde 10 ila 15’ini ise, mümkün olduğunca kaldıraçlı şekilde, opsiyonlar gibi son derece spekülatif bahislere koyabilirsiniz.”

Örnek olarak, portföyünüzün yüzde 90'ını bir yıllık ABD Hazine bonosuna tahsis ettiğinizi ve kalan yüzde 10 ile S&P 500 Endeksi’nde bir yıllık alım opsiyonları satın aldığınızı hayal edin. Bu, Hazine bonolarının getirisi şu anda yüzde 5'ten fazla olduğu için, alım opsiyonlarının süresi değersiz olsa bile gelecek yıl para kaybetmeyeceğiniz anlamına geliyor. Öte yandan, S&P 500 opsiyon primini ödeyecek kadar yükseldiğinde ise kâr ediyorsunuz. Ve en iyi senaryoda, eğer borsa hızla yükselirse, getiriniz çok daha büyük oluyor.

Bu örneğin yanı sıra, diğer bir olasılık ise büyük ölçüde hisse senetlerine yatırım yapmak ve portföyünüzün geri kalanını S&P 500 satım opsiyonlarına tahsis etmek gibi gözüküyor. Piyasalara hakim olan belirsizlik düşünüldüğünde, Taleb'in önerisinde daha rahat bir uyku çekeceğiniz kesin gözüküyor.

ABD borsaları Powell'ın açıklamaları sonrası düşüşle kapandı

BofA: Borsalar tahvil baskısından kurtuluyor

Borsada kırılganlık artmaya devam ediyor

Wall Street’te ‘Kara Pazartesi’ korkusu

Wall Street ‘bekle ve gör’ modunda

Ed Yardeni, hisse senetlerinde 'Noel Baba rallisi' bekliyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.