Arif Ünver [email protected]

Hıyar modeli

Değerli piyasa katılımcıları, son yılların moda bir söylemi olan “Aktiflerimiz artıyor, büyüyoruz” açılımının gerçeği yansıtıp yansıtmadığını nasıl anlayabiliriz? Acaba aktiflerin büyümekte olması tek başına olumlu olarak algılanması gereken bir olgu mudur? Yoksa içeriğine mi bakılmalı? Elbette ki içeriğine bakılmalı. Şöyle ki; geçmiş dönemin kamuoyuna mal olmuş eski bir kabzımalın da dediği gibi bu hıyar hormonlu mu? Yoksa organik mi? Hani eski meşhur kabzımal derdi ya; “Arkadaş hıyar yolda giderken büyüyor siz ne diyorsunuz, hormonlu bu hıyarlar…”, “Üstüne ip bağlayın, hıyar yolda yarılır…” Aktiflerin artması konusu ile son derece benzerlik gösteren bu konuyu ana hatları ile ele alırsak, bilinçli yatırımcı olunmasına katkı sağlamış oluruz…

Değerli tasarruf sahipleri, orta ve uzun vadeli kar payı odaklı profillerin kullandığı iki adet ana özet mali tablomuz bulunmakta olup, bunlar sırası ile bilanço ve gelir tablosudur. Diğer taraftan destekleyici olarak dipnotlar ve faaliyet raporları da yatırımcıların analizlerinde kullandığı veri setleridir.

Şimdi gelelim bilançomuza… Bilançomuz iki ana taraftan oluşuyor; aktif taraf dediğimiz varlıklarımızın yer aldığı bölüm, diğeri ise yükümlülüklerimizin yer aldığı pasif taraf, dış yükümlülükler ve öz yükümlülükler dediğimiz özkaynaklarımızın yer aldığı alandır… Aktif ve pasif alt toplamları birbirine eşittir… Bir başka ifade ile aktif toplamınız 5 birimse pasif tarafınız da beş birimdir… Bu noktadan da anlaşılacağı üzere biz aktiflerimizi iki şekilde artırabiliriz; birincisi özkaynaklar ile, ikincisi ise dış kaynaklar ile… Biz bol bol dış kaynak temin edip karşılığında bir takım edinimler sağlayıp da aktifi büyütürken, gelir tablosunda pozitif bir ilerleme yaşanmıyorsa, işte eski meslek erbabının dediği gibi ‘hıyar yolda büyüyor’ modeli gerçekleşiyor… İlgili modelde,  genelde kendisini finans mühendisi olarak takdim edip şapkadan tavşan çıkartanların, değerleme raporu gerektiren, ”hem de şişik değerleme raporu”, tam da bu amaca hizmet eden hormonlu aktif artışı yaratmak amacı ile kullandıkları yöntemdir…

Sonuç olarak aktifin artması, sağlıklı bir şekilde amaca hizmet edecek şekilde gerçekleşip de, ilgili firmanın yarattığı katma değeri mi artırmış? Yoksa hormonlu model kullanılarak sadece ambalajlama amacı ile mi aktiflerin artması sağlanmış, işin sırrı burada gizli… Aktiflerimiz artıyor, moda bir deyiş ama içi dolu mu, boş mu? İncelemeden bilemeyiz ki… Bilançolara dayanak olan mizan konusunu da bir sonraki yazıda ele alıp konuyu daha da ileri taşıyacağız… Esen kalın…

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.