Enerji piyasasında yüksek volatilite yıllarca sürebilir

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki yüksek volatilitenin yıllar boyu devam edebileceği öngörülüyor. Bunda, piyasanın artık kronikleşmiş yetersiz arz sorununun etkisi olduğu düşünülüyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, Harvard ekonomisti Kenneth Rogoff, petrol ve doğalgaz piyasasının ‘tüm şokların anası’ olarak nitelendirdiği pandemiden kaynaklı arz-talep dengesizliği nedeniyle inişli çıkışlı yapısını yıllar boyu sürdürmesini beklediğini ifade ediyor.

İnişli çıkış seyir

Insider’dan Jennifer Sor’un haberine göre, üst düzey ekonomist Kenneth Rogoff, pandemiden kaynaklanan arz-talep dengesizliğinin enerji piyasalarını hala rahatsız ettiğini ve petrol ve doğalgaz fiyatlarının pandemi nedeniyle inişli çıkışlı bir seyir izlemeye mahkum olduğunu belirtiyor.

Harvard profesörü ve Uluslararası Para Fonu eski baş ekonomisti, petrol ve gaz fiyatlarının son birkaç yılda çılgınca yükselişine, salgının ardından enerji fiyatlarının düşmesine ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmeye başlamasıyla birlikte de hızla yükselmesine dikkat çekiyor.

Enerji Bilgi İdaresi'ne göre, Brent ham petrolün fiyatı 2020'de varil başına 14 dolara kadar geriledikten sonra Haziran 2022'de varil başına 133 dolara kadar yükseldi. Benzer dalgalanmalar, 2020'de galon başına 1,77 dolara gerileyen ve 2022’de galon başına 5 dolar civarında zirveye ulaşan ABD gaz fiyatlarında da görüldü.

II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en büyük sürekli değişim

Brent'in varil başına 80 dolar civarında işlem görmesi ve gaz fiyatlarının galon başına 3 dolar civarına düşmesiyle enerji fiyatları son aylarda gerilemiş durumda. Bunun nedeninin ise büyük ölçüde ABD'de yaklaşan resesyon korkusu ve bunun talep üzerindeki potansiyel etkisi olduğu düşünülüyor.

Ancak uzun vadede petrol ve gaz fiyatlarının yükseliş eğilimi göstermesi bekleniyor ve pandeminin yarattığı eşi benzeri görülmemiş şok piyasada yayılmaya devam ederken fiyatlarda büyük dalgalanmaların görülmeye devam edeceği öngörülüyor.

Rogoff, “Bir enerji şoku olduğunda, piyasayı temizlemek için çok büyük bir fiyat değişikliği gerekebilir. Ve pandemi tüm şokların anasıydı ve talepte II. Dünya Savaşı'ndan bu yana görülen en büyük sürekli değişimi de beraberinde getirdi” diyor.

Kronikleşmiş yetersiz arz sorunu

Uluslararası Enerji Ajansı'na (EIA) göre, dünyanın toplam petrol talebinin geçen yıl günde 2,3 milyon varil arttığı tahmin ediliyor. EIA tahminine göre, 2050 yılına gelindiğinde talebin yüzde 42'ye kadar yükselmesi bekleniyor.

Daha fazla enerji devi, ham petrol üretimlerini artırmak için yatırım yapıyor. ABD'de 2023 yılında 100 milyar doların üzerinde petrol şirketi mega birleşmeleri yaşandı ancak yine de bazı uzmanlar, bu yatırımların sektörün kronik yetersiz arz sorununu çözmesinin yıllar alabileceği konusunda uyarıyor. Bu da fiyatların şimdilik daha da yükseleceği anlamına geliyor.

Rogoff, “Uzun vadede, yatırımlar keskin bir şekilde toparlanmadığı sürece enerji fiyatlarının yükselmesi bekleniyor ki bu da mevcut politika yönlendirmesi göz önüne alındığında pek mümkün görünmüyor. Arz ve talep şokları büyük olasılıkla enerji piyasasını ve küresel ekonomiyi sarsmaya devam edecek” şeklinde konuşuyor.

Firmalar dünyanın artan ham petrol açlığını gidermeye çalışırken üretim 2023'te tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı ve artan ham petrol talebi ABD'li petrol üreticileri için bir nimet anlamına geldi. EIA'nın tahminine göre, ABD'nin 2024'te günde ortalama 13,2 milyon varil, 2025'te ise günde 13,4 milyon varil üretim yapması bekleniyor. Bu durumda en az iki yıl içinde petrol fiyatlarında yeni rekorlar bekleniyor.

Petrol fiyatlarında 'Fed' ve 'Çin' yükselişi

ABD'nin ticari ham petrol stoklarında artış

Novak: Petrol fiyatları piyasadaki durumu yansıtıyor

Suudi Arabistan'dan petrol üretim kapasitesini azaltma kararı

Petrolde 'Orta Doğu' yükselişi

Husiler, İngiltere'ye ait petrol gemisini vurdu

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.