Tarım emtiaları kumar mı yoksa savunma yatırımı mı?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Artan gıda fiyatları tüm dünyadaki hane halkları için alarm zillerini başlattı. İngiltere'deki aşevleri hiç bu kadar yoğun olmadıklarını söylüyor. İtalya'daki süpermarketlerde panik satışlarının başladığı bildiriliyor. Irak'ta da ekmek fiyatı protestoları ediliyor.

Yüksek enerji fiyatları Ukrayna savaşı öncesinde dahi ulaşım sorunları ve bazı ülkelerde tarım işçiliği kıtlığı sebepleriyle gıda maliyetleri artıyordu. Rusya'nın Ukrayna’yı işgali, tarım zengini Ukrayna'da uzun süreli tedarik sıkıntısı yaşanacağı endişelerini oluşturdu ve fiyatlarda daha fazla yükselişi tetikledi.

Financial Times’ın haberinde söz konusu gelişmeler sebebiyle tarım emtialarına yatırım yapmanın iyi bir fikir olup olmadığı sorgulanıyor. Zira savaşın sebep olduğu kargaşaya ve artan enflasyonun tahviller üzerinde baskı oluşturmasına rağmen hisse senedi değerlemeleri yüksek kalmaya devam ediyor.

Emtiaların geçmişte yüksek enflasyon zamanlarında iyi bir yatırım olduğunu kanıtlamıştı. Ancak, FT yazarı Stefan Wagstyl söz konusu pazarda fiyatların hızlıca yükseldiği gibi aynı hızla düşebileceği gerekçesiyle yatırımcıların seçimlerini dikkatli yapması gerektiğini belirtiyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre Rusya ve Ukrayna'nın birlikte dünya buğday ihracatının yaklaşık yüzde 30'unu sağlayan iki ülke. Wagstyl bu iki ülkenin birbiriyle savaşması sonucu buğday fiyatlarının yüzde 40'tan fazla artmasının şaşırtıcı olmadığını yazdı.

Tedarik korkuları tarım pazarlarının büyük bir kısmına da yayılmayı sürdürüyor. Mısır, soya fasulyesi ve sığır eti bu yıl fiyatları olağanüstü artan ürünler arasında.

Rusya’nın ve müttefiki Belarus’un küresel gübre ihracatının yüzde 40'ını tedarik etmesi endişeleri daha da ciddi hale getirdi. Bir araştırma şirketi olan CRU, fiyatların yaklaşık yüzde 30 arttığını hesaplıyor. 2020'nin başından bu yana fiyatların üç kat arttığını düşünüldüğünde, bu artış çok da ciddi görünmeyebilir.

Uluslararası Gıda Politikaları Araştırma Enstitüsü konuyla ilgili açıklamasında, “Ukrayna'daki mevcut çatışmanın küresel buğday piyasası istikrarı üzerinde acil bir etki yaratması ve doğal gaz ve gübre pazarlarını bozarak birçok gıda üreticisi için olumsuz etkileri olması muhtemeldir” ifadelerine yer verdi.

Altın gibi buğdayı da toptan satın almak ortalama bir yatırımcı için pratik bir çözüm değil. Ancak Wagstyl vadeli işlem piyasalarının oldukça geliştiğini ve hem sadece buğday gibi tek bir ürün için hem de çeşitlendirilmiş bir tarımsal emtia sepeti için borsalarda yüzlerce yatırım fonu (ETF) bulunduğunu belirtiyor. Bununla birlikte bol miktarda emtia fonunu bünyesinde bulunduran dünyanın en büyük varlık yönetimi şirketi BlackRock “emtia ticaretinin riskli olabileceğini” ve aynı zamanda “çeşitlendirme ve yüksek performans potansiyeli” sağladığını belirtiyor.

Wagstyl bu tür bir emtia fonuna girmeden önce yatırımcıların daha önceki fiyat hareketlerini takip etmesinin faydalı olabileceğini belirtti. Borsa yazarı bunun için buğday fiyatlarını örnek gösteriyor:

“Buğday 2017-2021 yılları arasındaki beş yılda yüzde 92 değer kazandı. Ancak 2013-2016 yılları arasında her yıl düştü ve kümülatif kaybı yüzde 46 oldu. 2021'in sonuna kadar geçen on yıl içinde, yaklaşık yüzde 15 kazanabilirdiniz. Midenizi bulandıracak bir yolculuğun ardından bu çok fazla bir ödül değil.”

Wagstyl ayrıca buğday piyasasına yatırım yapmanın etik bir sorunu olduğuna da dikkat çekti. Borsa yazarı tarih boyunca, tahıl spekülatörleri “kesinlikle olumsuz bir üne sahip olduğu” konusunda uyarıyor.

Emtia yatırımları için başvurulabilecek bir diğer alan da hisse senetleri piyasaları. Wagstyl yazısında gıda üretiminde ismi duyulan en ünlü şirketlerden başlayarak bu alanda yatırım yapılabileceğini belirtti. Satışlara göre bu şirketlerin en büyüğü olan Nestlé, birçok portföy ve fonun temel unsuru konumunda. Diğer devler arasında PepsiCo ve Unilever yer alıyor.

Güçlü şirketler belirsiz dönemlerde doğru tercih gibi görünse de yatırımcılara emtia piyasalarında görmek istedikleri hareketliliği tam olarak vermeyebilir. Zira Wagstyl bu grupların, emtia maliyetlerini genellikle nihai fiyatların, marjların ve kârın sadece bir kısmı olarak gösterdiği ürünler üzerinden sattığına dikkat çekiyor.

Hollanda bankası Rabobank'ın Tarım Emtiaları Pazar Araştırması Başkanı Carlos Mera da konuyla ilgili açıklamasında, "Waitrose'da (bir süpermarket zinciri) paketlenmiş ekmek fiyatında çok fazla bir değişiklik göremeyebilirsiniz, ancak Orta Doğu'da fiyatlar hızla yükseliyor" ifadelerine yer verdi.

Ukrayna’daki savaşın ne yöne gideceği belirsizliğini koruyor. Bu sebeple Ukrayna’daki hasadın nasıl gerçekleşeceği konusunda hiç kimse sağlıklı bir öngörü veremiyor. Ancak fiyatlardaki yükseliş özellikle enerji maliyetleri sebebiyle kalıcı olacak gibi gözüküyor. Wagstyl küresel çapta enflasyonun hakim olduğu bir dönemde olduğumuzu ve fiyatlardaki ilk yükselişin etkilerini hissettirmesine rağmen fiyatlarda daha fazla artışın yolda olabileceğini söyledi.

Banka hisseleri krizi fırsata mı çevirecek?

Küresel ekonomiler resesyona yaklaşıyor

Bir ilde daha ekmek zamlandı

Goldman: Petrolde 200 dolar ABD'yi resesyona sokar

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.