Resesyonun nedeni Amerikalıların deneyim merakı mı?

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Fed’in faiz artırım döngüsüne başlamasıyla birlikte ekonomistlerin geçen yıl sıklıkla dillendirmeye başladıkları resesyon tahminleri, beklentilerin aksine dirençli seyreden ABD ekonomisi sayesinde rafa kalktı. Oxford Economics ise, resesyon olgusuna başka bir açıdan yaklaşıyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, Oxford Economics, deneyime aç Amerikalı tüketicilerin ekonomiyi ‘sürekli durgunluğa' sürüklediğini öne sürüyor.

İyimser görünüm yanıltıcı

Fortune’dan Will Daniel’ın haberine göre, ekonominin 2023 yılında agresif faiz oranları artışlarına rağmen göreceli güç göstermesiyle birlikte, daha önce düşüş eğilimi gösteren birçok ekonomist ve Wall Street devi, resesyon tahminlerinde yanıldı.

Şimdi ise hepsi, iki yılı aşkın süredir yaklaşmakta olan ekonomik felaket uyarısının ardından, Fed'in istihdamı öldüren bir resesyona yol açmadan enflasyonu ehlileştirebileceğini savunuyor. Ancak bağımsız ekonomik danışmanlık firması Oxford Economics'in ABD'li baş ekonomisti Oren Klachkin, yeni iyimser görünümü kabul etmiyor. Klachkin, “Bazı tahminciler ABD'deki durgunluğu taban değerlerinden çıkarıyor. Ancak yüksek faiz oranlarının, kısıtlayıcı Fed politikasının ve sıkı borç verme standartlarının 2023'ün sonlarında hafif bir durgunluğa neden olacağını düşünmeye devam ediyoruz" diye yazıyor.

Hafif bir durgunluk

Klachkin, ekonominin pandemiden etkileyici bir şekilde kurtulduğunu belirterek tahminindeki bazı riskleri kabul ediyor. Ancak tüketicilerin Kovid dönemi birikimlerini hızla harcaması ve işletmelerin işe alımları yavaşlatması nedeniyle ekonomist hâlâ ‘hafif bir durgunluğun’ yaklaşmakta olduğuna inanıyor.

Ancak Klachkin, bu durumda durgunluğu nasıl tanımladığınızın önemli olduğunun da altını çiziyor. Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu (The National Bureau of Economic Research - NBER), durgunluğu, gayri safi yurt içi hasıla büyümesinin üst üste iki çeyrekte negatif olması ve bununla birlikte ‘ekonominin geneline yayılan ve birkaç aydan fazla süren ekonomik aktivitede önemli düşüş’ olarak tanımlıyor.

Ancak Klachkin, “Bazı endüstrilerin kötü performans göstermesi ve diğerlerinin canlı kalması nedeniyle, ekonomik verilerin ABD'deki durgunlukların hakemi olan Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu tarafından kullanılan geleneksel durgunluk tanımını karşılamaması mümkün” diyor.

Devamlı durgunluk

Yıllar süren Kovid-19 karantinaları ve seyahat kısıtlamalarının ardından Amerikalılar, kaybedilen zamanı telafi etmek için havalimanlarına ve restoranlara geri dönüyor. Harcama alışkanlıklarındaki hızlı değişim, imalat ve inşaat gibi mal satışına odaklanan sektörleri zor duruma sokarken seyahat ve eğlence gibi hizmet sektörlerinin gelişmesine yardımcı oluyor. Klachkin, “Böyle devam ederse, tipik bir durgunluk yerine, ekonominin 'devamlı' bir durgunluğa girmesi veya aslında zaten içinde olması mümkün” diye yazıyor.

Devamlı durgunluk, bazı sektörlerin daralması ve iş kayıpları yaşaması, diğerlerinin ise büyümeye devam etmesi ve genel GSYİH büyümesinin pozitif ancak tarihsel standartlara göre düşük kalması anlamına geliyor.

Devamlı bir durgunluğun geldiğini savunan tek tahminci Klachkin değil. Yardeni Research'ün kurucusu Ed Yardeni de, aylardır konuttan imalata kadar faiz oranına duyarlı sektörlerin zaten sürekli bir durgunluk içinde olduğunu, sağlık hizmetlerinden eğitime kadar faiz oranına daha az duyarlı diğer sektörlerin ise büyümeyi başardığını savunuyor.

Yumuşak iniş beklentisi

Ancak aralarında Moody’s’den Mark Zandi'nin de bulunduğu bazı yükseliş yanlısı ekonomistler ‘yumuşak iniş’ beklentisi içinde. Zandi, hafif hane halkı borç yükünün, istikrarlı petrol fiyatlarının ve sabit enflasyon beklentilerinin Fed'in işsizlikte daha sonra bir artış olmadan enflasyonu kontrol altına almasına yardımcı olması gerektiğini söylüyor.

Yine de Klachkin, sürekli durgunluğun devam ettiğine dair kanıtları desteklemek için Oxford Economics'in yeni geliştirilen ve münferit sektörlerin genişlemesini ve daralmasını ölçen, sektör İş Döngüsü Göstergeleri (Business Cycle Indicators - BCI) modeline dikkat çekiyor.

Modele göre hizmetler sektörü, güçlü eğlence ve konaklama harcamaları, gelir artışı ve artan iş yatırımları nedeniyle ‘güçlü bir trend’ içinde. Ancak imalat ve inşaat da dahil olmak üzere mal üreten sektörler söz konusu olduğunda durum farklılaşıyor. Klachkin, “Mal üreten endüstrilere yönelik BCI'larımız sıkıntı çekiyor. Mal talebinin pandemiyle ilgili zirvenin çok altında olması, şirketlerin stoklarını ihtiyatlı bir şekilde yönetmesi, faiz oranlarının çok yıllı ve rekor derecede yüksek seviyelerde olması ve kredilerin işletmelere ve tüketicilere daha az serbestçe akması ile imalat BCI'mızın kasvetli bir sinyal sunması şaşırtıcı değil” şeklinde yazıyor.

Oxford Economics'e göre imalat, inşaat ve diğer mal üreten sektörler için zaten bir gerileme mevcut. Klachkin, “Ve Fed'in faiz oranlarını artırmasıyla gerçek bir durgunluk tüm ekonomiyi vurursa, tarih, mal üreten endüstrilerin genellikle daha fazla üretim ve iş kaybı yaşadığını gösteriyor” diyerek yatırımcıları uyarıyor.

Fed durgunluktan kaçınabilir mi?

Piyasalarda, resesyon ve enflasyon ikilemi

Fed, resesyondan kaçınmak için bekle gör politikası izliyor

ABD'de tüketici güveni beklentileri aştı

Dolar pandemi yakıtını tüketiyor

Tüketici hissiyatı rallinin önünü kesebilir

Tahvil kralı: Amerikan tüketicisinin gücü tükeniyor

Jeremy Siegel: Tüketicilerdeki nakit tükenmek üzere

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.