Küresel ekonomi hala petrolle çalışıyor

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Küresel ısınma tatsız yüzünü göstermeye başladı. Tüm dünyada sıcaklıklar rekor seviyelere yükseldi. Ancak insanlığın petrol talebi bu süreçte dinmenin aksine giderek arttı.

Borsagundem.com'un derlediği bilgilere göre, veriler, dünyada her zamankinden daha çok petrol kullanıldığını ortaya koyuyor.

Talebin üçte birinden fazlası ABD ve Çin'den

Bloomberg’den Javier Blas’ın analizine göre, iklim krizi çağında, dünya her zamankinden daha fazla ham petrol tüketiyor. Peki bu talebin bir zirve noktası var mı ya da olacak mı? Henüz değil. Belki bir gün, hatta belki yakında, 2030 civarında. Ancak şimdilik, küresel ekonomi hala petrolle çalışıyor.

Hükümetlerin bunu onaylamasının biraz zaman alacağı kesin ancak her bir veri aynı yönü işaret ediyor: Son birkaç hafta içinde, küresel petrol talebi, Kovid-19 salgını öncesinde, 2019'da belirlenen aylık zirveyi aşmış durumda. Günlük varil cinsinden ifade edildiğinde, küresel petrol tüketimindeki yeni rekor seviye yaklaşık 102,5 milyon varile karşılık geliyor. Bu rakamın muhtemelen Temmuz ayının son birkaç haftasında, Ağustos 2019'daki 102,3 milyonun üzerine çıktığı öngörülüyor. Bu rakamlar, her gün yaklaşık 6.500 Olimpiyat havuzu büyüklüğünde petrol tüketildiği anlamına geliyor. Bu yüzme havuzlarının üçte birinden fazlası ise iki ülkenin, yani ABD ve Çin'in susuzluğunu gidermek için gerekli oluyor.

Bu verilerin sürpriz olduğu da söylenemez. Kıyaslama arz ve talep istatistiklerini derleyen Uluslararası Enerji Ajansı (The International Energy Agency - IEA) aylardır bunu bekliyor. Milyonlarca Avrupalı ve Amerikalı ailenin tatilleri sırasında benzin ve jet yakıtı tükettiği yaz aylarında kuzey yarımkürede petrol talebi arttığından, bu sadece bir zamanlama meselesi gibi duruyor. Benzin gibi rafine ürünlerin toptan satış maliyeti de talep arttıkça artıyor.

Benzin, talep artışındaki en önemli faktör

Elbette, bu yeni yüksek yalnızca dayanıksız bir veri noktası niteliği taşıyor çünkü küresel petrol tüketimi istatistikleri rutin olarak revize ediliyor ve nihai rakam muhtemelen gelecek yıla, hatta 2025'e kadar kesinleşmeyecek. Geçmiş deneyimler ise talebin tipik olarak daha düşük yerine daha yüksek revize edildiğini gösteriyor.

Şimdiye kadar, Mayıs ve Haziran için yalnızca kısmi rakamlara ve Temmuz için yönlü kanıtlara sahip bulunuluyor. Bu yılın başından itibaren değerlendirildiğinde birden fazla ülkedeki gerçek zamanlı trafik sıkışıklığı ve küresel havayolu seyahati de dahil olmak üzere yeni veriler, hata payı dikkate alındığında bile küresel petrol talebinin son zamanlarda Kovid öncesi zirvenin üzerine çıktığını gösteriyor.

Ocak-Nisan dönemi için çok daha iyi bilgiler bulunuyor. IEA'nın aylık verilerine dayanan hesaplamalara göre, küresel petrol talebi, 2023'ün ilk dört ayında, ortalama 99,9 milyon olan 2019'daki aynı dönemin üzerinde, günde ortalama 100,8 milyon varil olarak gerçekleşti.

İronik bir şekilde, elektrikli araçların yükselişinden ilk zarar gören yakıt olan benzin, talebi artırmada başrol oynuyor. Sadece birkaç ay önce, geleneksel görüş 2019'un benzin tüketiminde zirveye ulaştığını söylüyordu. Şimdi, benzin talebi, en azından salgın öncesi yüksek seviyeye ulaşacak gibi görünüyor.

Üç faktör

Benzin, üç faktörden yararlanıyor. Elektrikli arabalardaki patlamaya rağmen, benzinle çalışan arabaların mutlak sayısı hala artıyor; tüketicilerin araçlarına daha uzun süre tutunması, daha yeni ve daha yakıt tasarruflu modellerle gelen iyileştirmeyi geciktiriyor ve Avrupa'da tüketiciler dizel arabalarını benzinli arabalarla değiştiriyor ve bu da ikinci nedene beklenmedik bir destek sağlıyor. IEA, benzin tüketimindeki son artışı bir ‘jübile’ olarak adlandırsa da talep artmaya devam ediyor.

Bundan sonra otomobil dünyasında ne gibi gelişmeler olursa olsun, açık olan şu ki, mevcut eğilimler altında küresel petrol talebinin, yüksek bir seviyeye yerleşmeden önce, gelecek 5 yıl içinde yüzde 3 ila yüzde 4 oranında artacağı görülüyor. Şimdilik, tüketimin yakın zamanda uçurumdan düşeceğine dair bir işaret ise yok.

Bugün dünyanın 2030'a kadar petrol tüketimini net sıfır emisyon hedeflerini karşılamak amacıyla yeteri kadar azaltma şansı gözükmüyor. İşte bu yüzden birçok Batılı hükümet, kamuoyunda yeşil enerji vaazları verirken, özel sektörde petrol yöneticilerine daha fazla üretime yatırım yapmaya devam etmelerini söylüyor.

ABD'nin ticari ham petrol stokları azaldı

Petrol fiyatları yükseliyor

Türkiye üzerinden petrol taşımacılığı azaldı

Citigroup'tan kritik petrol analizi

Petrol piyasasının büyüklüğü 2 trilyon doları aştı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.