Borsalardaki balonun perde arkası

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Efsanevi ‘değer’ yatırımcısı Benjamin Graham şu tavsiyeyi vermişti: “Ödenen ücretle karşılığında sunulanı ilişkilendirmek, yatırımda paha biçilmez bir özellik.” Son dönemde birçok değerleme ölçütünde görülen rekor yükselişlerle birlikte yatırımcılar, Graham’ın tavsiyesini uygulamak için nadir görülen bir fırsatla karşı karşıya. Finansal piyasalar ve ekonomilere bireylerin inançları ve davranışları yön veriyor ve toplu olarak inançları oluşturan sonuçlar yaratıyor. Kısa vadede bu inanç sistemlerinin sağlam temelli olup olmadığı önemsiz olabilir. Ancak uzun vadede bunu sorgulamak bile bir seçim değil.

Borsalarda değerlemeleri rekor seviyelere yükselten inanç sisteminin en güçlü unsurları arasında merkez bankalarının sağladığı likiditenin, değerlemeleri sonsuza dek yükselteceği fikri bulunuyor. 

Merkez bankalarının yıllardır süren müdahaleleri, merkez bankalarını bir spekülasyon aracı haline getirdi. “ABD Merkez Bankası (FED) desteği” gibi kavramlar, şimdilerde yatırım stratejisi olarak geçerli kabul ediliyor. Bu güvenin bir örneği de sermaye piyasalarında rekor seviyelerdeki değerlemelerin, düşük faiz oranlarıyla açıklanmasının neredeyse tüm dünyada kabul görmesi.

Yatırımcıların bugün gelecekteki bazı nakit akışları için ödediği para yükseldikçe, uzun vadede bekleyebilecekleri getiri düşüyor. Yükselen borsa değerlemeleri gelecekteki borsa getirilerini düşürüyor. Rekor seviyelerde düşük faiz oranları, rekor seviyelerdeki değerlemeleri “açıklayabilir” ancak bu iki gerçek arasında bir bağlantı bulunmuyor. Durum ise düşük faiz oranlarının, gayrisafi yurtiçi hasıla ve kurumsal gelirlerde ortalamanın altında büyümeyle birlikte görülmesiyle kötüleşiyor. Bu ise son birkaç on yıldır karşı karşıya kaldığımız bir durum.

Financial Times’ın haberine göre rekor değerlemeler ise yalnızca bu duruma tuz biber ekiyor. Merkez bankalarının sağladığı likiditenin, piyasa değerlemelerini destekleme konusunda güvenilir bir mekanizma olduğu yönündeki inancın ise dikkatle incelenmesi gerekiyor. Merkez bankalarının varlık alımları, özel sektörden faizli menkul kıymetleri almak ve bunları faizsiz parayla değiştirmek şeklinde ilerliyor. Merkez bankalarının varlık alımları, sermaye piyasalarını yatırımcıların bu rezerv parasından duyduğu rahatsızlığı yükselterek destekliyor.

Yatırımcılar bu likiditeyi hisse piyasasına sokmaya çalıştığı anda, bir satıcının elinden çıkıyor. Bu likidite “kenarda durmuyor”. 

Düşük faizli likiditenin yarattığı rahatsızlık, diğer varlıklarda getiri arayışındaki spekülasyonu yükseltebilir ancak bu yalnızca yatırımcıların bu alternatiflerde daha yüksek getiri beklentisi içinde olduğu takdirde gerçekleşir. borsagundem.com'un derlemesine göre getiri arayışıyla ortaya çıkan spekülasyon küresel finansal krizle birlikte sona eren mortgage menkul kıymetlerinde ve ev fiyatlarındaki balonu tetikledi. Ancak FED’in kolay para politikaları, riskten kaçınma algısı hakim olduğu anda krizi durdurma konusunda etkili olmadı.

Krizin sonunu getiren ise 2009’un mart ayında, varlık değerlemede banka hesap standartlarının gevşetilmesi oldu. Rekor değerlemelerde piyasalar bir kez daha yatırımcıların zarar etme ihtimalini ortadan kaldırma isteğiyle yön buluyor. Merkez bankaları enflasyon ve işsizlik başlıklarıyla uğraşırken, spekülatif değerlemeleri görmezden geliyor. Açık olarak görülüyor ki yüksek değerlemeler, piyasalarda düşüşü tetiklemiyor. Bu nedenle 1929, 2000 ve bugün görülen değerlemeler düşmeyecek. Ancak sorun yatırımcıların piyasalardaki yükselişin devam etmesini istemesi.

Ortaklık yapısı değişen hisseler

Küresel hisse piyasalarında dalgalanma sürüyor

Kısa vadeli dış borç stoku arttı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.