Borsa İstanbul’da 30 yıldır 1 milyona demirleyen yatırımcı sayısı son 1.5 yıl içinde hızla arttı. Pandemi koşullarında yaygınlaşan dijitalleşme ve negatif reel faiz yatırımcı sayısını hızla yükselterek 2 milyon 500 bine çıkmasında etkili oldu. Sermaye piyasalarına yönelik bu yoğun ilgi, yabancıların da satış yapmasına fırsat verdi. Yabancılar bu süreçte en yüksek satışlarını gerçekleştirdi.
Gedik Yatırım’ın 31 yaşındaki genç CEO’su Onur Topaç, gelen yeni yatırımcıların kalıcı olduğunu, yatırımcı sayısında kısa sürede bir geri çekilme yaşansa dahi piyasadaki yerli ağırlığın korunacağını, söyledi. Gedik Yatırım CEO’su Onur Topaç, Milliyet'ten Zeynep Aktaş'ın sektöre yönelik sorularına cevap verdi.
Yatırımcı sayısındaki yükseliş devam eder mi?
Yatırımcı sayısı önümüzdeki 4-5 yılda 5 milyona doğru yükselmeye devam edecektir. Sermaye piyasaları gelişiyor ve yeni gelen yerli yatırımcılar kalırken bunlara yenilerinin eklendiğini göreceğiz. Bankada hesabı olanların ancak yüzde 5’inin yatırım hesabı var. Bu oran çok düşük. Sektör yürümeye yeni başladı. Önümüzdeki süreçte koşma dönemi başlayacak.
Piyasalara yönelik beklentiniz var o halde...
Elbette. Sermaye piyasalarının büyüyeceğine inanıyoruz ve pandemi sürecine rağmen yatırımlarımızda hız kesmedik. Krizi fırsata döndürerek; 31 ilde 43 şubeye çıktık. Sektörde banka dışı aracı kurum olmamıza rağmen ilk beşte yer alıyoruz. Dijitalleşme artsa da şubeleşmeye ilgi devam ediyor. Yatırımcı gelmek, görmek, irtibat kurmak istiyor. Öte yandan gelişen trendleri yakından takip ediyoruz. Sadece kendi platformlarımızla, şubelerimizle, çalışanlarımızla değil, farklı platformlarla da sermaye piyasası ürünlerini ülkemizdeki yatırımcılar başta olmak üzere yurt dışına ulaştırma hedefindeyiz. Grup şirketleri aracılığı ile önümüzdeki beş senede 60’ın üzerinde startup’a yatırım yapmayı planlıyoruz.
Borsadaki yabancı yatırımcı neden satıyor?
Yabancının bakış açısı değişti. Ekonomideki belirsizlikler uzun vadeden kısa süreli işlemlere dönmelerinde etkili oldu. Eskiden Türkiye odaklı, sektör odaklı gelirken şimdi şirket merkezli bir yaklaşım var. Büyümesi ya da kârı iyi gelecek şirkete yatırım yapıyorlar. Elde tutma süreleri ise üç aya indi. Yabancı yatırımcı tarafı bizim kuvvetli olduğumuz bir alan. 7-8 yıl önce kurup büyüttüğümüz sadece yabancılara yönelik bir ekibimiz var. Bu ekibimizle birlikte yabancı yatırımcının ülkemize gelmesi için ciddi bir çalışma içerisindeyiz.
Periyodik bir eğilime mi geçtiler?
Mevcut yabancılar daha fazla bilanço odaklılar. Hisse senedinde al-tut eğilimi bitti. Kârı gördükleri zaman satıyorlar.
Hisse seçim kriterlerinde değişme var mı?
Daha önce uzun uzun analizler yapılırdı. Mutlaka şirketi görmek isterlerdi. Sunumlar yapılırdı. Konferanslar yapılırdı. O bitti. Yatırım kararını eskiden uzun sürede verirlerdi. Şimdi yatırım alışkanlıkları kısa süreye indi. Eskiden karar vermek 1-1.5 ay sürerdi. Şimdi o kadar sürede neredeyse satmış oluyorlar. Geleceğe yönelik projeksiyon yapamamak yatırım kararlarını olduğu gibi etkiledi.
Son dönemde bireysel yatırımcılarda bir soğuma görüyor musunuz?
Son yapılan halka arzlarda seçici davranılmalıydı. Halka arzlardan sonra yüzde 30’a varan gerilemeler yatırımcıların ürkmesine yol açtı. Yerli yatırımcı pandemi sürecinde yakaladığı yüksek enerjiyi getirilerin düşmesi ile kaybetti. Ancak yeniden ilginin yükselmesiyle sektörde yükselişi canlı kılacak yeni katılımcılar gelecektir.
Yatırımcı için işlem sıklığı, kazanç ve zamanlama arasında nasıl bir denge olmalı?
Yatırımcıların neredeyse yarısı her ay işlem yapıyor. Son bir yılda Gedik Yatırım’da hesabı olanlar 12 ayın sekizinde kazanç sağlayabildi. İşlem yaparken alımlar zamana yayılmalı. Bireysel yatırımcının en uygun fiyatı yakalaması zordur. Şimdilerde fazla ilgi gösterilmese de her ay düzenli şekilde güçlü firmalara yapılacak yatırım, uzun vadede uygun fiyatın yakalanmasını sağlar. Öte yandan sürekli al-sat yapmak doğru değil. Biz bu işten para kazanıyor olsak da yatırımcılarla uzun vadeli sürdürülebilir bir ilişki istiyoruz. Bu nedenle sürekli işlem yapmaya teşvik etmiyoruz.
Değerlendiği halde büyük ortak neden hisse satar?
Yükselen hissede büyük ortak satış yapıyorsa bu durumu hisse senedinin değerine ulaştığının önemli bir göstergesi olarak algılamalı. Yatırımcılar aşırı yükselen hisselerde boş hayallere kapılmamalı. Bir hisse senedi sürekli olarak çıkış ivmesini sürdüremez. Aşırı fiyatlamalar mutlaka törpülenir.
Piyasada robot işlemlerin ağırlığı nedir?
Bugün gerçekleştirilen 100 TL’lik işlemin 20-25 TL’si robotlarla gerçekleştiriliyor. Önümüzdeki 3-4 yıl içinde bu oran yüzde 30-40’lı seviyelere çıkacaktır.
Yatırımcılara bir mesajınız var mı?
Ücretli ya da ücretsiz sosyal mecralarda çok sık grupların oluşturulduğunu gözlemekteyiz. Özellikle de Telegram gurupları öne çıkıyor. Bu yolla hisse senedi pazarlamaya çalışanlar, yatırımcıları yanlış yönlendiriyor. Temkinli yaklaşılmadığı taktirde ciddi mağduriyetler olabilmekte. Yatırımcılar hiç tanımadıkları kişilerden ya da sermaye piyasalarında deneyimleri olmayanlardan edindikleri duyumlarla hareket etmemeli. Yanlış kişilere güvenmek ciddi zararlara yol açar.