İntıra Bey [email protected]

Volatilite geri dönüyor

Yaz ayları borsalar için gereğinden fala sıcak geçecek gibi görünüyor. Piyasalardan uzun süre uzak kalan volatilitenin geriye dönmüş olma ihtimali oldukça yüksek.

Volatiliteyi ölçerken dünyada kullanılan yöntem VIX endeksine bakmak. VIX endeksi Amerikan piyasalarında işlem gören opsiyonların volatilitelerinin basit bir deyişle ortalamasının alınması ile oluşturuluyor. VIX yükseldikçe volatilite artmış, piyasalarda satış baskısı artmış yatırımcıların korku halinde olduğu kabul ediliyor. VIX düştüğünde ise piyasalarda bahar havası olduğu görülüyor. VIX endeksinde 2016 yılından bu yana yukarı doğru kıpırdayamadan sürekli düşüş vardı:

Son 2 yılda “volatilite” yatırımcıları türedi. Bu yatırımcıların içlerinde büyük ihtimalle merkez bankaları da var. Bu yatırımcılar sürekli opsiyon satarak VIX endeksini aşağıda tuttular ve volatilite satmaktan büyük paralar kazandılar.

Volatilite satan fonların en ünlüsü XIV, VIX endeksini -1 kat olarak takip ediyor. Getirilerine bakarsak volatilite satmaktan para kazanmak ile ne demek istediğim rahatlıkla anlaşılacak:

Bu ETN bu yıl % 75, son bir yıl % 237, son 3 yıl % 84 son beş yıl % 680 kazandırdı!

Volatilite satmak oldukça karlı. Riski yok mu var, bazı dönemlerde ciddi kayıplar oluştu ama bu kayıplar en fazla 1-2 gün sürdü. Volatilite satmanın bu kadar cazip olduğu ve bu kadar büyük para kazandırdığını ülkemizde bir tek varant ihraç edenler biliyorlar. Amerika’da XIV gibi fonlardan para kazanılırken bizde varant ihraççıları satarken piyasa volatilitesinden yüksek, alırken de düşük kotasyon vererek kazançlarını daha da fazla artırıyorlar.

Volatilite kontratlarında büyük merkez bankalarının da payı olduğunu düşünmek gerekir. Merkez bankaları hisse senetleri, emtia ve vadeli kontratlarda işlem yaptıklarına göre volatilite kontratlarında olmamaları sürpriz olurdu. Özellikle volatilitenin iyice yükseldiği, morallerin bozulduğu ve her şeyin ters gitmeye başlayacağı günlerin seans sonlarında gelen yüklü volatilite satıcıları piyasaların seyrini bir anda değiştiriyorlardı. Bu yatırımcıların “küçük” olması ihtimali sıfıra yakın.

Bu hafta ilginç gelişmeler oluyor. Merkez bankaları yetkilileri koordineli olarak garip açıklamalar yapıp piyasaları diken üstünde tutuyorlar.

Merkez bankaları piyasaları etkileyecek açıklamaları iki ihtimalle yapıyordur:

1-Risk algısı müthiş arttı, bunun düzeltilmesi ve normalleştirilmesi gerekir.

2-Piyasalarda “negatif” düşünen, volatilite alan ve açığa hisse, vadeli kontrat satanlar iyice azaldı. Biraz bu tarafa yeni müşteri çekip daha sonra açıkçıları imha ederek hisse senetlerinde yükselişe devam etmek.

Son 5 yıl sürekli ikinci madde çalıştı. Buna en güzel örnek SNB-İsviçre Merkez Bankasının hisse senedi portföyü gösterilebilir. Portföy sürekli artarak 2017 Şubat ayında 63 milyar dolara ulaştı:

BOJ, Japon Merkez Bankası son 3 yıldır Nikkei endeks düşüşünün % 1 civarında olduğun günlerin yaklaşık % 70’inde piyasaya alım yaparak yön verdi.

Siz büyük kurumun yöneticisi olsanız ve merkez bankaları ile toplantılara gitseniz, toplantılara dahi gitmeyip İsviçre Merkez Bankası’nın herkese açık verilerini incelemiş olsanız zaten geri çekilmelerin sürekli daha büyük alım fırsatları yaratmış olduğunu en geç bir bilemediniz iki senede öğrenirdiniz ve trene atlayıp lüks mevkide seyahat ederdiniz.

Hisse senedinin uçması volatilitenin diplere çakılması Trump sonrası hızlanarak arttı.

Bu haftanın işaretleri oyunun değişmiş olabileceğini çağrıştırıyor.

Volatilite artmaya ve %10 dip seviyesi üstünde kalmaya başladı:

Bununla birlikte grafikte de görülüyor, volatilite % 15’e vurduğunda aynı gün içerisinde çok güçlü satıcılar % 11,5’e kadar geri çekilmesini sağlıyor.

Eğer oyun değiştiyse merkez bankaları kriz havası oluşturacak şekilde değil ama adım adım volatiliteyi yukarı çekeceklerdir. Diğer taraftan (yükseliş boyunca hisse ve volatilite satanlardan) yeterince volatilite satıcısı / hisse alıcısı geldiğinde ise VIX endeksini aynen borsalarda yaptıkları gibi patlatıp bu sefer de karları volatilite yükselmesinden elde etmeye bakacaklardır.

Zor bir yaz mevsimine giriyoruz. Piyasalar tarihi zirvede, volatilite tarihi dipte.

Bizim piyasalarımızda volatilitenin adresi USDTRY. Tarihi zirvelerden iyi geri geldi, son 1-2 haftadır oynaklık arttı:

USDTRY günlük hareketler % 1 civarına yükseldi, bu yıllık % 16 yapar. Opsiyonlarda USDTY % 11-12 aralığında volatilite ile işlem görüyordu. TL günlük hareketleri (yüksek-düşük) farkları % 1’i aşmaya başlarsa volatilite hisse senetleri ve tahvillere yansıyacaktır.

Doların EUR karşısında ciddi değer yitirmesi şimdilik TL’deki volatilite artışını maskeliyor.

Piyasalarda panik havası DOW 21000, SPX 2400 altına sarkıp oralarda kalmaya başlarsa artar.

Volatilitenin artacağı bir yaz mevsimine hazırlıklı olmakta fayda var.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.