Fed’in faiz tatili yaz tatiline dönüşebilir

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Amerikan Merkez Bankası (Fed) faizleri sabit tutarak, agresif faiz artırım kampanyasına ara verdi. Merak edilen ise bu molanın ne kadar süreceği…

Borsagundem.com'un derlediği bilgilere göre, Fed'in faiz oranlarında duraklamaya giderek girdiği yaz tatili, kolayca kalıcı bir tatile dönüşebilir.

Kalıcı bir tatil mi?

Fortune’dan Ekonomist Ryan Herzog’un haberine göre, Fed'in oranları sabit tutma kararı, merkez bankacılarının kontrolden çıkmış enflasyonu dizginlemeye yönelik agresif kampanyalarına en azından geçici olarak ara verme zamanının geldiğine inandıklarının sinyallerini veriyor. En son veriler, noktayı koyma zamanının geldiğini gösteriyor olabilir.

14 Haziran 2023'te Fed 11 toplantıda ilk kez oranları yükseltmemeyi seçti ve küresel ekonomi genelinde borçlanma maliyetleri için bir ölçüt olan hedef faiz oranını yüzde 5 ila 5,25 aralığında bıraktı. Mart 2022'den itibaren art arda 10'dan fazla kez artışa giden Fed, oranları yüzde 5 gibi muazzam bir oranda artırmıştı.

Merkez bankası yaptığı açıklamada, “Bu toplantıda hedef aralığı sabit tutmak, komitenin ek bilgileri ve bunun para politikası üzerindeki etkilerini değerlendirmesine izin veriyor” dedi. Fed, yıl sonuna kadar oranları iki kez daha artırmayı beklediğini belirtti. Fed'in kısa tatilinin muhtemelen kalıcı bir tatile dönüşeceğini düşünmek için ise iyi nedenler bulunuyor.

Enflasyon göründüğünden düşük

1980'lerden bu yana görülen en yüksek enflasyon oranı, Fed'i faiz oranlarını bu kadar çok artırmaya iten şeydi. Bu nedenle, enflasyonun işinin ne zaman tamamlandığının önemli bir göstergesi olması mantıklı kabul edilmeli.

13 Haziran'da yayınlanan en son tüketici fiyat endeksi verileri, değişken gıda ve enerji fiyatlarını hariç tutan Fed'in tercih ettiği ölçüm olan çekirdek enflasyonun Mayıs 2023'te yıllık yüzde 5,3'e düştüğünü ve Kasım 2021'den bu yana en yavaş tempoyu sergilediğini gösteriyor. Bu gerilemenin, Eylül 2022’deki yüzde 6,6'lık zirveden bu yana devam ettiğini belirtmek gerekiyor.

Veriler, enflasyonun Fed'in yaklaşık yüzde 2'lik enflasyon hedefinin oldukça üzerinde kaldığını gösterse de, Fed ne yaparsa yapsın enflasyonun düşmeye devam edeceğine inanmak için iyi nedenler bulunuyor.

Kira ve konut fiyatları piyasanın gerisinde

Bir eve sahip olmanın veya bir evi kiralamanın maliyetinin bir ölçüsü olan barınak, tüketici fiyat endeksinin en büyük bileşeni ve toplamın üçte birinden fazlasını oluşturuyor. Çalışma İstatistikleri Bürosu son raporunda barınak maliyetlerinin bir yıl öncesine göre yüzde 8 arttığını bildirdi. Bunu çıkardıktan sonra ise enflasyonun sadece yüzde 2,1 oranında arttığı görülüyor.

Mesele şu ki, büro tarafından bildirilen veriler mevcut konut piyasasının gerçekliğini yansıtmıyor. Çalışma İstatistikleri Bürosu, çoğu 2021 ve 2022'deki kiralama balonu sırasında imzalanan 50.000 kiralamadan kira fiyatlarını ölçen bir ankete dayanıyor. Mevcut piyasa kiralarının daha iyi bir ölçüsü ise Zillow Observed Rent Index olarak öne çıkıyor. Bu endeks, oranların düştüğünü gösteriyor. Kiralar, pandemi öncesi oranlarla uyumlu olarak Mayıs ayında yıldan yıla yüzde 4,8 artmış gözüküyor.

İki ölçütün karşılaştırılması, resmi tüketici fiyat endeksi verilerinin piyasanın dört ila altı ay gerisinde kaldığını gösteriyor. Mevcut kiraları kullanmak, enflasyonu Fed'in olmasını istediği yere çok daha yaklaştırıyor. Hükümetin Ekonomik Danışmanlar Konseyi (Council of Economic Advisors) Eski Başkanı Jason Furman, yüzde 2,6'da seyreden barınma fiyatlarının piyasaya dayalı bir ölçüsünü kullanan çekirdek enflasyonun değiştirilmiş bir versiyonunu hesaplıyor.

Daha fazla faiz artışı riski

Ayrıca, daha fazla faiz artışının özellikle bankacılık sektörüne ve enflasyonu mevcut yörüngesinin altına düşürmeye yardımcı olmadan yarardan çok zarar getirmesi de muhtemel gözüküyor. Silicon Valley Bank ve First Republic dahil olmak üzere birçok bölgesel kredi kuruluşu, mevduat sahiplerinin bankalara hücum etmesinin ardından bu yılın başlarında iflas etti. Bankalar toplamda, yarım trilyon dolardan fazla varlığa sahiplerdi.

Bankaların çöküşünün arkasında birkaç faktör olsa da, önemli bir tanesi, varlıklarının çoğunun değerinin düşmesine neden olan Fed'in agresif faiz oranı artışlarıydı. Bankalar, Federal Mevduat Sigorta Kurumu (Federal Deposit Insurance Corporation) tarafından korunan 250.000 ABD Doları eşiğini aşan hesaplara sahip mevduat sahiplerine hizmet veriyordu. Bu mevduat sahipleri, kayıpların boyutunu öğrendiklerinde bankalara hücum etti.

Bu kargaşa, daha yüksek oranlarla birlikte iş faaliyetlerini de soğutuyor. Bu, Fed'in normalde yapacağı kadar yüksek oranlara gitmesine gerek olmadığı anlamına geliyor. Bankacılık sektöründe yeni sorunlar baş gösteriyor. Son günlerde, Goldman Sachs CEO'su David Solomon ve eski ABD Hazine Bakanı Larry Summers gibi finans sektörünün önde gelen isimleri, yaklaşık 1,5 trilyon dolarlık ticari emlak kredisinin önümüzdeki üç yıl içinde yeniden finansman gerektireceği konusunda uyarıda bulunuyor.

Halihazırda yüksek olan faiz oranları ve düşük ofis doluluk oranlarının birleşimi, muhtemelen bankaları yüz milyarlarca dolarlık kredi zararlarını karşılamaya zorlayacak ve kaçınılmaz olarak daha fazla bankayı başarısızlığın eşiğine getirecek. Ve eğer Fed oranları artırmaya devam ederse, durum muhtemelen çok daha kötüleşecek.

Aynı hatalar yapılmamalı

Fed, 2021 ve 2022'de enflasyonun kontrolden çıktığını fark etmede eğrinin gerisinde kaldı ve kira oranlarının enflasyon üzerindeki etkisini kabul etmekte tarihsel olarak yavaş kaldı. Haziran ayında faiz artırımına ara verilmesinin, Fed'e de ara vermesi, verilere bakması ve enflasyonun hedefe göründüğünden daha yakın olduğunu fark etmesi için zaman tanıması gerekiyor.

Tahvil kralı: FED daha fazla faiz artırmayacak

Fed Başkanı Powell’dan 5 kritik mesaj

Fed şahin durdu

Küresel piyasalar Fed sonrası temkinli

Fed piyasaların beklediği faiz kararını açıkladı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.