Borsaların Kovid-19 modeli: Her panik sonrası yükseliş

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Yakın zamanda korona virüsün Omikron varyantının ortaya çıkmasıyla birlikte, pandeminin küresel ekonomiye zarar vereceği yönündeki endişeler bir kez daha yükseldi. Bundan yaklaşık iki yıl önce Kovid-19’un bir pandemiye dönüşmesinden bu yana çeşitli endişeler borsalarda büyük dalgalanmalara neden oldu. Virüs mütemadiyen Wall Street’in tüketicilerin alışveriş, seyahat ve hatta ofise dönüş beklentilerini alt üst etti. Pandeminin her yeni aşaması yeni test gereklilikleri, sınır kapanmaları ya da toplanmalarla ilgili yeni kurallar getirdi.

Omikron varyantıyla ilgili halen bilinmeyen bir çok şey var. Buna aşıların sağladığı korumanın ne seviyede olduğu da dahil. Ancak finansal piyasalar bu haberleri daha önceki pandemi gelişmelerinden çok daha sakin karşıladı. Bu durum ise borsaların Kovid-19 modelini yansıtıyor. 2020’nin şubat ayından bu yana borsalarda pandemiyle ilişkili her volatilite yükselişi, bir öncekinden daha kısa sürdü ve ardından yeni bir rekor getirdi. S&P 500 endeksi pazartesi günü bir önceki hafta Omikron varyantının yetkililer tarafından açıklanmasının ardından yaşadığı kayıpların neredeyse tamamını telafi etti.

New York Times’ın haberine göre borsalar genellikle pandeminin gidişatı için bir ölçüt olarak görüldü. Endişe verici gelişmelerin ardından sert düşüşler gelirken, aşı ile yeni tedavi yöntemlerine ilişkin gelişmeler yükselişleri getirdi. 

Ancak pandeminin seyri ile Wall Street’in performansı arasında zaman zaman farklıklar da görüldü. Wall Street düşük faiz oranları ve hükümet harcamaları gibi, pandeminin kurumsal karları yükseltebilecek yönlerine odaklanırken, insanlar üzerinde yarattığı etkileri görmezden geldi.

Şubat-Mart 2020 - Korona virüsün küresel bir pandemi haline gelmesi ve milyonlarca insanın resesyon nedeniyle işlerini kaybetmesiyle birlikte S&P 500 endeksi zirve noktasından üçte bir oranında düşüş gösterdi.

Eylül-Ekim 2020 -  Vaka sayılarında patlama yaşanmasıyla, ölümler de artmaya başladı. Bunun sonucunda yeni karantina önlemlerinin küresel ekonomiye bir kez daha zarar verebileceği endişeleri yükseldi. ABD’nin başkanlık seçimlerinin de yarattığı belirsizlikle birlikte S&P 500 bir düzeltmenin eşiğine geldi. Bu gelişme ise Wall Street için sembolik olsa da, endişe verici bir mihenk taşı oldu.

Mart-Nisan 2021 - Vaka sayıları tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaşsa da borsalar istikrarlı bir yükselişe devam etti. Yükselişte aşı çalışmalarındaki ilerlemelerin yarattığı iyimserlik etkili oldu.

Eylül-Ekim 2021 - Korona virüsün Delta varyantının kalıcı olması ekonomik toparlanmayı tehdit ederken, yükselen enflasyon ABD Merkez Bankası (FED) yetkililerinin teşvik çabalarını geri çekmeye başlayabileceğine yönelik endişeleri ortaya çıkardı.

Kasım-Aralık 2021 - Korona virüsün Omikron varyantının ortaya çıkışı piyasalarda yeni bir korku dalgasına neden oldu. Dünyanın birçok ülkesinde havaların soğumasıyla vaka sayıları da artış gösterdi.

Piyasaların pandemiyle ilişkili diplerin ardından gösterdiği toparlanmaların perde arkasında FED’in borçlanma maliyetlerini düşürme ve sermayenin finansal sistem içerisinde akmaya devam etmesini sağlamaya yönelik çabaları da rol oynadı. Aşılar ve diğer tedavi yöntemlerine yönelik çalışmalar da piyasalardaki düşüşlerin daha sakin seyir izlemesini sağladı. Aşı ve tedavi yöntemlerindeki ilerlemeler aynı zamanda yatırımcıların odağını ekonomik toparlanma ve büyüme potansiyeline çevirdi.

Bu esnada vaka sayıları tırmanmaya devam ederken, Omikron varyantı dünyanın halen karşı karşıya olduğu belirsizliğin bir hatırlatıcısı oldu. borsagundem.com'un derlediği bilgilere göre son haftalarda Wall Street ekonomistleri ekonomik büyümeye yönelik tahminlerini düşürdü. Bazı uzmanlar varyantın ekonominin yeniden açılması üzerindeki muhtemel etkilerine işaret etti. Birçok kişi en büyük riskin, yeni varyantın küresel tedarik zincirlerinde var olan sorunları daha da kötü hale getirmesi olduğunu dile getirdi.

Omikron varyantı katı karantina önlemlerini getirdiği takdirde, fabrikaların kapanması otomobilden inşaat malzemelerine birçok üründe kıtlığa neden olabilir. Bu tür bozulmalar şimdiden, fiyatların ekonomistlerin beklentilerinin üzerinde artış göstermesinin kilit nedeni olarak gösteriliyor.

Bununla birlikte FED’in fiyat yükselişlerini kontrol altına alabilmek için harekete geçme ihtimali, son dönemde borsalarda görülen karmaşaya katkı sağlıyor.

Borsa İstanbul 100 Endeksi 2000 puanı geçti

Küresel piyasalarda risk iştahı güç kazanıyor

Finansal piyasalar için ‘zorlu sular’

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.