E-BÜLTEN

E-bültenimize abone olarak
en son bilgilere ve haberlere ulaşabilirsiniz.

Ana SayfaPiyasaMahfi Eğilmez TL'deki değer kaybının nedenlerini yazdı---

Mahfi Eğilmez TL'deki değer kaybının nedenlerini yazdı

Mahfi Eğilmez TL'deki değer kaybının nedenlerini yazdı
23 Mart 2019 - 17:30 borsagundem.com

Mahfi Eğilmez, TL'nin dolar karşısındaki değer kaybının nedenlerini kaleme aldı

Türk Lirası'nın haftanın son gününde dolar karşısında büyük değer kaybetmesinin ardından ünlü ekonomist ve eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, TL'nin yaşadığı değer kaybının nedenlerini mahfiegilmez.com'da yazdı.

İşte Eğilmez'in, 'TL Niçin Değer Kaybetti?' başlıklı o yazısı:

TL Niçin Değer Kaybetti?

Önce bir durum saptaması yapalım. Dünyada işler 3 ay önceye göre daha olumsuz görünüyor. Beklentilerde bozulma var. Bu bozulma kararları etkiliyor ve dolayısıyla piyasaları da bozuyor.

Aşağıdaki tablo beklenti bozulmasını yansıtıyor

(Kaynak: https://tr.tradingview.com/symbols/TVC-DXY/, https://tr.investing.com/rates-bonds/u.s.-10-year-bond-yield, https://www.investing.com/rates-bonds/germany-10-year-bond-yield, https://www.bloomberght.com/)

Dolar Endeksi 2019’un ilk çeyreğinde önemli bir değişim göstermemiş, ABD 10 yıllık tahvil getirisi 2018’de sergilediği çıkışı kaybetmiş, buna karşılık düşecek diye tahmin edilen Brent petrol yükselişe geçmiş, Almanya 10 yıllık tahvillerinin getirisi ise eksiye düşmüş. Bütün bunlar piyasalardaki olumsuz beklentileri net bir biçimde yansıtıyor. Altında görülen yükseliş güvenli liman arayışına işaret ettiğine göre piyasalardaki olumsuz gidişin bir başka göstergesi.

Şimdi de kırılgan beşli tablomuza dönelim ve bakalım bozulan beklentiler bu ülkeleri nasıl etkilemiş? Aşağıdaki tablo kırılgan beşli ülkelerinin para birimlerinin Dolar karşısındaki durumunu gösteriyor (eksi işaret ilgili paranın Dolara karşı değer kaybını gösteriyor.)

Kaynak: https://www.bloomberg.com/markets/currencies)

TL, 2018’de bu beşlinin paraları arasında en büyük değer kaybını yaşayan para birimi olmuş. Benzer bir gelişme son 3 gündeki gelişmelerde de ortaya çıkmış, bütün para birimleri Dolara karşı değer kaybederken TL yine ilk sırayı almış.
Bu son gelişmedeki olumsuz farklılığın nereden doğduğuna da bakalım

(Kaynak:https://tr.tradingeconomics.com/country-list/inflation-rate, http://www.cbrates.com/, http://www.worldgovernmentbonds.com/cds-historical-data/turkey/5-years/)

Görüleceği gibi Türkiye, kırılgan beşliden temel piyasa göstergeleri konusunda olumsuz ayrışıyor. Enflasyon oranı, Merkez Bankası faizi ve CDS primi açısından Türkiye, grubun zayıf halkası konumunda bulunuyor.

Bunlara ek olarak son dönemde Türkiye’yi daha da olumsuz görünüme sokan bazı gelişmeler oldu.

Merkez Bankası’nın net döviz rezervlerinde hızlı bir düşüş yaşandı. Bunu aşağıdaki tablo açık biçimde ortaya koyuyor.

(Kaynak: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket)

Özellikle 13 – 21 Mart arasındaki haftada Botaş’ın yüksek miktarlı dış ödemesi Merkez Bankası döviz rezervinde hızlı bir gerileme ortaya çıkarınca yabancılar endişeye kapılarak döviz taleplerini artırdılar. Bu da TL’deki değer kaybını daha da hızlandırdı.

Rusya’dan S 400 savunma sistemleri alımı ve Venezuela altınları meselesinin ABD ile yarattığı sorunlar sürerken Golan tepelerinin aidiyeti konusunda ABD ile karşılıklı ters demeçler verilmesi Türkiye’de risklerin yükselmesini ateşledi. Bunu da riskleri ölçmekte kullandığımız 5 yıllık CDS priminde son bir haftada ortaya çıkan 50 baz puan dolayındaki artıştan görebiliyoruz.

Son olarak Türkiye’nin imkânsız üçleme hipotezini göz ardı ederek hem faizi hem kuru denetlemeye yönelik yaklaşımı da bu gelişmeleri tetikledi. İmkânsız üçleme hipotezine göre; sermaye hareketleri serbestse döviz kurunu ve faizleri aynı anda denetleyemezsiniz. Türkiye’de sermaye hareketleri serbest, yani para istediği gibi ekonomiye girip çıkabiliyor. Görünüşe göre döviz kurları piyasada serbestçe belirleniyor ama gerçekte kurları baskılamak için kamu bankaları aracılığıyla çeşitli müdahaleler yapılıyor. Görünüşe göre faizler piyasada serbestçe belirleniyor ama çeşitli yönlendirmelerle bankalar faizlerini sürekli aşağıya doğru çekiyorlar. Yani görünüm ne olursa olsun sermaye hareketlerinin serbest olduğu ekonomide gerçekte hem döviz kuru hem de faiz oranı denetim altında tutulmaya çalışılıyor. Bu durumda bir noktadan sonra sigortaların atmış olmasına da şaşmamak gerekir.

Ekonomi tarihine geçen ilginç deneylerimiz var: 1994 yılında dalgalı kur rejimindeyken sabit kur rejiminde geçerli olan bir işleme başvurarak devalüasyon yapmıştık, bu dönemde de imkânsız üçleme hipotezinin doğru olup olmadığını test etmiş olduk.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.

YORUMLAR (28)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)
  • Mhp24 Mart 2019 19:21

    Sonuçta evet iktidarın hataları var tabiki ancak gelişmekte olan diğer ülkelere bir bakın bakayım bu kadar rahatlık var mı bu kadar hizmet var mı. Jp Morgan ın yaptığı doğru mu evet bencede Endonezya da olduğu gibi yatırım bankaciligindan çıkarılmalı doların yükselmesi zenginlere kazandırıyor garibanlara sıkıntılarını arttırıyor birileri kazanacak diye insanlar sıkıntı çekmek zorundami şu seçimden sonra daha iyi çözümler olacaktır inşallah

  • Vatandaş24 Mart 2019 20:51

    İktidarın hataları var deyip hala koltuk çıkıyorsunuz. Ülküden çıkmış peşlerinden gidiyorsunuz.

  • Yorum24 Mart 2019 18:30

    Aman mahfi hocam, kendinizi neden yoruyorsunuz, dış güçler ve birkaç kendini bilmez Türkiye düşmanı mahsus yapıyormuş bunu, RTE bu yapanları da biliyormuş, seçinden sonra hesap soracakmış, yalnız merak ettiğim, neden seçim sonrasına bıraktığı, suçüstü mü yapmak istiyor acaba bilemedim, görüyorsunuz işte sebep ortada...

  • yatırımcı24 Mart 2019 22:43

    ülkemin bankalarında 175 milyar dolar biriktirilmiş. normal vatandaş bu kadar biriktiremez. kim yüklü döviz aldıysa çok basit bir şekilde bulunur bu kadar tantanaya da gerek yok.

  • mzd24 Mart 2019 17:06

    güvenip döviz almamak hatamı yani, ayıptır habire param değer kaybediyor, sinirlenmeye başladım tekrar

  • Misafir25 Mart 2019 03:57

    Hatadir tabii..ulke serbest piyasa ekonomisinde..doviz serbest faiz serbest .zorlamaya gelmiyor iste...durust konusanlara bakacan en durustude herhalde tahvil faizleridir

  • kerim24 Mart 2019 16:09

    Uretim artip tuketim dusene kadar doviz degerlenecektir bosa ugrasmaya gerek yok.dovizi birakin faize bakin.herkes uzerine duseni yapsin israftan uzak durmamiz lazim .Faizide ellemeyin birakin serbestce belirlensin merkez bankadini heder etmeyelim.en iyi tesvik fitattir fazla zorlamaya gelmez.aklimizi basomiza devsirip uretime ve planlamaya yogunlasalim kayip kacaklari azaltalim

  • Berber bekri24 Mart 2019 15:47

    Gıdadan tarımdan tutta teknolojik ürünlere kadar ne varsa ithal üretim yok bunlar daha iyi günlerimiz hazıra dağ dayanmaz herkes devletten iş eyt ept iste iste iste siyasilerde oy uğruna ver sat ver derken durum bu

  • Misafir 24 Mart 2019 12:50

    Neden en kırılgan 5' linin en kötüsü de biziz. Çünkü 17 senedir bunlar ağustos böcekliği yaptılar. Batırdılar memleketi.

  • Formula24 Mart 2019 11:47

    Para basma + dış borç + cari denge = kur düzeyi

  • TEK24 Mart 2019 00:07

    TL deki kaybın nedeni 1üçüncü kõprü 2 kanal İstanbul 3 yeni hava limanı 4 golan tepesi bize elin tepesinden 5 döviz alan yanar muhabbeti. 6 beleş beslenen Suriyeliler 7 patronlara feda edilen küçük yatırımcı bunlar dünyanın 7. harikası

  • belirsizlik24 Mart 2019 00:06

    Denk bütçe yok, Suriye meselesi ile harcanan milyar dolarlar ve komşularla biten ticaret, kamu harcamaları ve verimsiz yatırımlar, israflar ... Dinamik genç nüfusun üretime katılamaması ve işsizlik, baş aşağı giden tarım ve hayvancılık ilk aklıma gelen ekonomik sorunlar. Krizler artık teğet geçmiyor, sıcak para gelmiyor. 

  • mali 23 Mart 2019 21:33

    Mahfiye göre en bozuk ekonomi bizde. Ama unutmayın dolar alanlar eyvah eyvah diyecek dediler.

  • Fakir24 Mart 2019 00:36

    Akıl ve vicdanı davet ediyorum . Dolar alam çok bekler dövizin yükselmesini dedi ve çokta beklemeden 2 gun sonra 30 krş arttı..

  • Fb23 Mart 2019 20:13

    Seçim dolayısı ile kamu harcamaları ile siyasi harcamalar olumsuzluklara çanak tutuyor

  • KILIÇ23 Mart 2019 20:11

    HER KONUDA SAHİPSİZ OLDUGUMUZ ANLAŞILIYOR YÖNETİM ALİL VE ACİZ SÜREKLİ DEGER KAYBINA UGRAYAN TL DİR DÜYANIN EN ÇOK DEGER KAYBINA UGRAMASI SORGULANMALI AMA YETKİLİLERDEN ÇIT YOK NEYSE İLERDE SIFIR EKLER SIFIRI ÇOGALTIR YİNE SIFIR SİLERİZ TEK ÇAREMİZ SIFIRLARDIR DURUM  BUNU GÖSTERİYOR .

  • Haha23 Mart 2019 19:30

    Tek nedeni 17 yildir miras yiyenler

  • nejat yilmaz23 Mart 2019 18:59

    mahfi hoca iyi adamdır severim ama çok akademik kalıyo.Biraz da halkın içine karışta oradan ekonomik söylemler geliştir.

  • Mustafa23 Mart 2019 22:05

    Mahfi hocayı aşa çekeceğimiz kendimizi donatsak daha iyi olur yoksa zaten toplum olarak eleniyoruz

  • Tam23 Mart 2019 18:57

    Bende yazıyorum dolar 5.20

  • Halis Dertli24 Mart 2019 10:56

    Seni destekliyorum resimi görüyorum usd 5.15😂😂😂

  • Sdk23 Mart 2019 18:37

    Ekonomi tam bir yamalı bohçaya döndü... Allah sonumuzu hayır etsin... Bu gidişle 2001 dönüp 5 cente muhtaç kalacağız...

  • Cego23 Mart 2019 18:30

    Bika tamamen haklı yolumuz seçimlerden geçiyor. Bunların gitme vakti geldi

  • Bika23 Mart 2019 18:04

    Gelişmekte olan 5 ülke arasından ekonomik verileri en kötü olan Türkiye ve neredeyse enflasyon diğer 4 ülkenin toplamı kadar. Son 10 yıldır yoksullaşan Türkiye insanı kendine yeni çıkış yolu aramalı.

  • Sait25 Mart 2019 03:50

    Enflasyon iyidir azitmazsa...bakin abd ab japonya hele japonya yillardir azicik enflasyon icin kendilerini parcaliyo olmuyo..iyi bisey olmasa bu kadar didinmaxler enflasyon icin

  • Teo24 Mart 2019 19:38

    Bika diğer ülkeler nasıl git bir bak kimisinde hırsız maymunlar kimisinde girilemeyen Mahalleler birinde sefalet içinde yaşayan insanlar var bir G.Afrika hakkında bilgim yok ama

  • Kamil23 Mart 2019 21:32

    Ya vatandas yorumcu  ne iciyon abi sen yok savas varmis sanki savasa girmisiz kriz belli yeni akp parti rejiminin enerji ve ekonomi bakanlarinin tarihi enerji zamlari cokertti memleketi ve durduramiyorlar ekonomi bakani zaten tecrubesiz ve bilgi beceriside ortada daha dun ciktibeyvah eyvah dovizciler dedi saatine kalmadan piyasalar coktu aksamda akanalda hala denge diyor ray diyor piyasa darmafagin hala goremiyor kriz her daim olabilir piyasalar onu kimin ve nasil cozdugune veya cozebilecegine bakar sorun bu ve devam edecek belliki ekonomi bakani devam diyor borsayi izleyin en dogru ve cabuk yansitici orasi orasida tarihi cokuse devam diyor 

  • vatandaş23 Mart 2019 19:34

    peki gelişmekte olan türkiye haric 4 ülkenin sınırında savaş varmı ülkenin içinde 40 yıldır terör varmı ve bu terörü devamlı destekleyen ab ve abd varmı artı dünyanın süper gücü olarak tabir edilen abd tarafından ekonomik olarak tehdit edilen varmı bu olaylar diğer gelişmekte olan ülkelerde olsaydı çoktan iflas etmişlerdi hiç bunu düşündünmü artı ülke içindeki darbe girişimi de çabası bunların hiçbiri başımızda olmasa türkiye bölgenin süper gücü olurdu batı bunun farkında oldugu için türkiyeyi devamlı istikrarsızlaştırıp ekonomik olarak zora sokmaktadır hiç düşündünüzmüü bunlarııı