Borsa rallisini hangi güçler destekliyor?

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

2020 yılı daima korona virüs pandemisiyle, insanların hayatlarında ve tüm dünyanın ekonomilerinde yarattığı hasarlarla hatırlanacak. Pandeminin ortaya çıkışı küresel ekonomik aktivitede on yılların en büyük daralmasına ve hisse piyasalarında ani bir düşüşe neden oldu. Birçok kişi için çok daha şaşırtıcı olan ise, borsaların mart ayında yaşadığı sert düşüşün ardından gelen ralli oldu. Değerlemelere yön veren iki güç, sermaye maliyeti ve piyasa volatilitesi, piyasalardaki mantık dışı davranışların bir kısmını açıklayabilir.

Sermaye maliyeti, yatırımcıların bir menkul kıymete sahip olmanın karşılığında talep ettiği getiriyi temsil eder. Bu nedenle bir şirketin borçlanma maliyetini ve hisse fonlamasını belirler. Piyasalardaki volatilite ise geleceğe dair belirsizliği ifade eder. Mantıklı bir şekilde sermaye maliyeti ve volatilite her daim birlikte hareket etmiştir. Bunun nedeni ise yatırımcıların, riskli ortamlarda daha yüksek getiri beklentilerine sahip olması.

Ancak 2020 yılında, sermaye maliyeti ve volatilite ters yönlere savruldu. Birçok hissenin ve tahvilin fiyatı düştüğünde, merkez bankaları 2008 finansal krizinde ortaya konan kuralları uyguladı. Önceden belirlenmiş aksiyonların arasında faiz oranlarını düşürmek, varlık alımları gerçekleştirmek, şirketlere uygun fiyatlı kredi sağlamak ve hane halklarına nakit yardımı yapmak yer alıyordu. Bu hamleler ise sermaye maliyetini düşürerek etki gösterdi. Bunun özkaynak kalemi maliyeti ise, risksiz getiri oranı ve hisse sahibi olması nedeniyle yatırımcıların ihtiyacı olan ekstra getirinin toplamı olarak hesaplanıyor.

ABD’nin 10 yıllık hazine tahvillerinin getirisi, risksiz oranı temsil ediyor. Tahvilin getirileri 2020’nin başında %1,9 seviyesindeyken, yıl sonunda %0,9 seviyesine indi. Değerleme uzmanı Prof. Aswath Damodaran, hisse risk priminin aynı dönemde %5,2’den %4,7’ye düştüğünü tahmin ediyor. Bu dönemde hisse fiyatlarındaki yükseliş, gelecekte daha düşük getiri anlamına geldi. Kurumsal tahvillerin getirileri de benzer bir seyir izledi.

Financial Times’ın haberine göre bu veriler, özsermaye maliyetinin tüm yıl boyunca %7,1’den %5,6’ya düştüğünü gösteriyor. Değerleme hesaplarında kullanıldığında bu rakam şirketlerin gelecekte beklenen bilançolarının değerini yükseltiyor. Bu nedenle şirketlerin mevcut değerleri gelecekteki gelirlerinin yüksek olması beklentisiyle, yükseliyor. Evden çalışma gibi pandemi nedeniyle yükselen trendlerden fayda gören şirketler, daha fazla yükseliş gösterdi.

Ancak merkez bankalarının hamleleri finansal zorlukları hafifletmiş olsa da, belirsizliği ortadan kaldırma konusunda etkili olamadı. Belirsiz konular arasında ekonomik toparlanmanın zamanlaması ve gücü, hangi şirketlerin kazanacağı ile hangilerinin kaybedeceği ve tüketici davranışının hangi noktaya kadar kalıcı olarak değiştiği bulunuyor. Bu belirsizlik ise borsalara yüksek volatilite olarak yansıdı.

Borsalarda volatilite Cboe volatilite endeksi ya da VIX ile ölçülüyor. VIX endeksi 2020’ye 14’te başladı ancak tüm yılın ortalaması 30’a yükseldi. VIX’in özsermaye maliyeti oranı 2020’de 5’e yükseldi. Bunun önemi ise, volatilitenin opsiyon değerine yön veren ana unsurlardan olması. Finansal opsiyon bir şeyi yapmaya mecbur olmak değil, bir şeyi yapma hakkına sahip olmaktır. Son dönemlerde ekonomistler aynı zamanda reel opsiyon kavramını da ortaya attı. Bunlar bir şirketin yeni bir iş kolu kurma gibi projelerde gerçek yatırımlar yapma hakkının değerini temsil ediyor.

Yüksek volatilite, projelerin potansiyel değerinin kapsamının geniş olduğu anlamına geliyor. Değer düşük olduğunda bir opsiyonu gerçekleştirmek için zorunluluk olmasa da, değer yükseldiğinde harekete geçme hakkı bulunuyor.

2020 yılında reel opsiyonları olan şirketler, sermaye maliyetindeki düşüş ve volatilitedeki artış nedeniyle yükseldi. Bu durum geçtiğimiz yıl hisse fiyatlarındaki, özellikle de teknoloji sektöründeki büyük hareketlerin bir kısmını açıklamada yardımcı olabilir.

ABD'deki teşvik paketine ilişkin gelişmeler önemini koruyor

Hisse piyasalarında iyimserlik korunuyor

Borsada pozitif başlangıç bekleniyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.