Küresel ekonomilerde enflasyon korkusu

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Enflasyon Amerikalıların endişelenmeye alışık olduğumuz bir konu değil. Yükselen enflasyon ve bunun hane halkı ekonomisi üzerindeki etkisi hakkında gerçek anıları olan Amerikalılarsa 60 yaşın üzerinde.

ABD’de enflasyon en son 1980 yılının Mart ve Nisan ayılarında %14,7’ye yükselmiş ve ülke ekonomisi stagflasyonla karşı karşıya kalmıştı. CNN Markets’ın kâbus senaryosu olarak tanımladığı bu ekonomik süreç düşük büyüme ve yükselen fiyatlarla açıklanıyor.

ABD Merkez Bankası Eski Başkanı Paul Volcker söz konusu ekonomik krizi para arzını daraltarak faiz oranlarını yükselerek kontrol altına almıştı. Bu süreçte klasik 30 yıllık konut kredilerindeki oranlar %18,45 ile zirve yaptı, ancak fiyatlar ortalama ve sabit gelirli hane halkının rahat bir nefes almasına izin verdi.

Söz konusu tarihte FED’in görevi çok da kolay değildi. Volcker bir dönem Wall Street Journal’a yaptığı açıklamada yükselen fiyatları kontrol altına alma sürecini “Tahmin ettiğimden çok daha zordu” ifadeleriyle açıklıyor.

Volcker, “Beklediğimden daha uzun sürdü. Bir miktar geriye düştük. Yapılan ilk hamlelerde kimse bize destek vermedi. Herkes ‘Bu ABD Merkez Bankası’nın yeni bir saçmalığı’ diyordu” ifadelerini kullandı.

Şimdiyse dünyanın en büyük ekonomisi benzeri bir sürece doğru yaklaşıyor. Birçok yatırımcı kötü günleri hatırlamak için ya çok küçük ya da o tarihte henüz hayatta dahi değildi. Ancak bu durum borsalarda enflasyon korkusunun hakim olmasını engellemiyor.

Dünyanın dört bir yanında yatırımcılar yükselen fiyatlar karşısında merkez bankalarının faiz oranlarını ve hükümet teşviklerini beklenenden daha erken çekmesi ihtimalinden endişeli. Asıl soruysa enflasyonun kısa sürede nasıl bir seyir izleyeceği.

Çarşamba günü paylaşılan verilere göre İngiltere Nisan ayında tüketici fiyatları Mart ayındaki %0,7 seviyesinin iki katına çıkarak %1,5’e ulaştı. Avrupa Birliği’nde Mart ayında %1,7 olan enflasyon verileri Nisan ayında %2 oldu. Pandemi Avrupa’ya yayılmaya başladığında ise bu oran sadece %0,7’ydi.

Avrupa’daki yüksek enflasyon ABD’de tüketici fiyatlarının bir yıl önceki Nisan ayına göre %4,2 oranında yükselmesinden sonra gerçekleşti. ABD’deki bu artış Eylül 2008’deki Küresel Finans Krizi’nden bu yana en sert yükselişi işaret ediyor.

Bu arada Çin’deki pandemi sonrası altyapı patlaması nedeniyle çelikten kömüre, camdan çimentoya kadar neredeyse her şeyin fiyatında da artış görünüyor.

Betonu güçlendirmek için kullanılan bir çelik türü olan inşaat demirinin fiyatı, geçtiğimiz günlerde Şanghay'da bu yıl %40 artarak ton başına 965 dolara ve yeni bir rekor kırdı. Çelik yapmak için kullanılan demir cevheri, Dalian Vadeli İşlemler Borsası'nda ton başına 194 doların üzerine çıktı ve yıl başından bu yana %25'lik bir artış gösterdi.

Borsagundem.com’un dış kaynaklardan derlediği bilgilere göre yatırımcıların aklındaki en büyük soru enflasyonun kalıcı olup olmayacağı.

Societe Generale Analisti Kit Juckes konuyla ilgili açıklamasında, “Ya ABD enflasyonundaki yükseliş geçici ya da FED piyasalarla tehlikeli bir şekilde uyumlu hareket ediyor. Her halükarda, önümüzdeki aylarda yüksek enflasyona karşı dayanıklılığın daha fazla test edildiğini göreceğiz” dedi.

New York Times’ın köşe yazarlığı yapan Nobel Ödüllü Ekonomist Paul Krugman, ABD enflasyon rakamlarının pandeminin de neden olduğu arz tıkanıklığı da dahil olmak üzere birçok geçici faktörlerle şişirildiğini savunuyor. Krugman geçen hafta kaleme aldığı yazısında politikacıların soğukkanlılıklarını korumaları gerektiğini yazdı.

Nobel ödüllü ekonomist, “Bu 1970'lerin stagflasyon düşüşlerine hiç benzemiyor; ekonomi pandemi nedeniyle yaşanan aksaklıklardan kurtulmaya çalışırken geçici kesintileri yansıtan geçici bir tökezleme yaşıyor gibi görünüyor" dedi.

Ancak herkes Krugman’la aynı fikirde değil. Birleşik Krallık'ta da ekonomistler arasında benzer bir tartışma gerçekleşiyor.

Capital Economics’in Kıdemli Ekonomisti Ruth Gregory Çarşamba günü yaptığı açıklamada, enerji fiyatlarının Nisan ayındaki enflasyonun en önemli itici şirketi olduğunu bununla birlikte fiyat artışlarının 2023'ün sonlarına kadar İngiltere Merkez Bankası'nı rahatsız etmeyeceğini söyledi.

Ancak Berenberg Bank'dan Kallum Pickering, verilerin "enflasyonun ölmediğinin" bir hatırlatıcısı olduğunu belirterek, yatırımcıların tetikte kalmaları gerektiğini öne sürdü.

Pickering "Aylık dalgalanma ani bir aşırı enflasyon dalgasının başlangıcı olmasa da, piyasa yine de devam eden yükselişe dikkat etmelidir. Daha yüksek enflasyonun piyasalardaki pek çok yatırımcının ve küresel merkez bankalarının yöneticilerinin tahmin ettiği gibi tamamen geçici olacağına inanmıyoruz" dedi.

Credit Suisse’den düzeltme uyarısı

ABD işsizlik maaşı başvuruları beklenenden fazla düştü

Wall Street rahat bir nefes aldı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.