Küresel piyasalar, en büyük oynaklıklarından birini yaşıyor. Çin'in Hubei eyaletindeki Wuhan’da Aralık 2O19’da ortaya çıkan Korona virüsü mart sonuna gelindiğinde tüm dünyaya yayıldı. Ülkelerin karantina tedbirlerini devreye almasına neden olan bu virüs, petrol fiyatlarındaki şok düşüşle birleşince borsalarda son 30 yılın en sert kayıplarının yaşanmasına yol açtı. Borsalarda en uzun boğa piyasaları aşağı doğru kırıldı.
Geceyi ekran başlarında geçiren dealerlar ve piyasa uzmanları, yurtdışı piyasalardaki gösterge niteliğindeki açılış verilerini takip ederek kendi piyasalarındaki bir sonraki gün olası hareketi tespit etmeye çalışıyor. Ancak henüz global piyasalarda olumlu bir işaret alınabilmiş değil.
İYİMSERLİK NASIL OLUŞACAK?
Borsa İstanbul da bundan olumsuz etkilendi. BİST 100 Endeksi 21 Ocak-20 Mart 2020 arasında yaklaşık yüzde 30 değer kaybetti. Kısa zaman aralıklarında robot işlemlerle gerçekleşen satışlar piyasalarda tam bir kâbusun oluşmasına yol açtı. Açığa satışların sınırlandırıldığı, devre kesicilerin çalıştırıldığı bir dönem olmasına rağmen sakinleşme olmadı ve çok büyük değer kayıpları yaşandı. Piyasalar henüz sakinleşmiş değil. Risk göstergeleri zirvede. Korku Endeksi (VIX) 66,04 seviyesinde bulunurken Türkiye’nin beş yıllık kredi risk primi 582 seviyesinde, iyimserliğin oluşabilmesi ise öncelikle Dünya Sağlık Örgütünden gelecek olumlu haberle doğrudan bağlantılı.
Yaşanan hızlı ve sert düşüşle birlikte Borsa İstanbul, önemli destek bölgesine gerilemiş oldu. BIST 100 Endeksi 20 Mart itibari ile 85.796 seviyesinde bulunuyor. Bu bölgeden satışların devam etmesi halinde en fazla yüzde 15 oranında bir düşüş marjı gözlenebilir. Bu da 650 haftalık hareketli ortalamaya denk geliyor. Güçlü desteği nedeniyle endeksin bu seviyelerden tepki vermesi beklenmeli. Olumlu gelişmelerle birlikte çıkış trendinin başlaması halindeyse hisse senetlerinde çok ciddi fiyat hareketleri görülecektir. Bunun ana gücü dip seviyelerden emeklilik ve yatırım fonlarının alıma dönmesi ve şirketlerin kendi hisselerini toplamaya başlaması olacak.
İYİLEŞME 3 FAKTÖRE BAĞLI
Goldman Sachs mart sonunda yayınladığı raporda borsadaki hızlı ve uzun süreli iyileşmenin üç faktöre bağlı olduğunu söylüyor. Bunları ise şöyle sıralıyor: Virüsün etkisinin ne kadar çabuk atlatılacağı, işletmelerin yeterli sermayeye ve likiditeye erişip erişemeyeceği, mali teşviklerin büyüme tahminlerini dengeleyip dengeleyemeyeceği. En fazla endişe edilen ise kısa vadeli şirket kapanmalarının kalıcı işten çıkarmaya yol açması halinde, virüs etkisinin geçmesinden sonra da negatif durumun devam edebilme ihtimalinin sürecek olması.
Kovid-19 salgını geride kaldığında piyasalar bol likidite ve düşük faiz ortamı ile karşı karşıya gelecek. Böyle bir ortamda yeni hikâye yazabilen ülkeler ön plana çıkacak.
ZEYNEP AKTAŞ – FORTUNE TÜRKİYE