BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Küresel borsalar aylardır korona virüs ve enflasyon risklerini değerlendiriyordu. Ancak piyasaları etkileme potansiyeli en yüksek olan risk Çin merkezli dev gayrimenkul şirketi Evergrande Group’un karşı karşıya olduğu temerrüt krizi oldu.
Pazartesi günü küresel borsalar bu aniden ortaya çıkan deniz aşırı risk Asya borsalarından Avrupa borsalarına ve Wall Street’e etki bıraktı. ABD borsalarında önde gelen üç endeks olan S&P 500, Dow Jones ve Nasdaq %1,7’nün üzerinde düşüşlere maruz kaldı. Söz konusu düşüşlerle birlikte Wall Street endeksleri iki ayın en kötü performansını gösterdi. MarketWatch’un haberine göre Evergrande krizi ABD borsalarının düşmesindeki tek sebep olmasa da düşüşe neden olan faktörlerden biri olarak öne çıkıyor.
300 milyar dolardan fazla borç yükümlülüğü bulunan dünyanın en borçlu gayrimenkul şirketi Evergrande’nin temerrütten kurtulması için borçlarının 83,5 milyon dolarlık faiz ödemesi için son gün Perşembe. 30 günlük kanuni süresi olan borçların ödenememesi ihtimali Çin ve Hong Kong gayrimenkul şirketleri arasında likidite krizi endişelerini artırıyor. Piyasalar dolar fonlarına erişimi hızla kapatıyor. Daha makro ölçekte düşünüldüğünde ise firmanın düştüğü sıkıntılı süreç Çin işletmelerinin çoğunda görülen mevzuat kaynaklı krizleri ön plana çıkarıyor. Bu da teknoloji devi Alibaba Group gibi şirketleri barındıran dünyanın en büyük ikinci ekonomisine olan güveni sarsıyor.
Çin’in bilinen bir oyun sonu planı olmadan gayrimenkul şirketlerine yönelik yarattığı baskı Evergrande şirket tahvilleri gibi çok az işlem gören fonlardaki sorunları ortaya çıkardı. Söz konusu ETF’ler gelişmekte olan endekslerin pasif fonlarında ve ABD, Avrupa ve Asya’daki para yöneticisi firmaların portföylerinde tutuluyor.
Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre Evergrande’nin varlıklarının %60’lık bir kısmı geleceğe yönelik projelere ilişkin envanterleri içeriyor. Şirketin iflas etmesi durumunda bu varlıkların açık artırma üzerinden satışa çıkarılması ise yükümlülüklerin karşılanabilmesi için yeterli değil. Bloomberg International yazarı Shuli Ren gayrimenkul şirketi ile ilgili kaleme aldığı yazısında, Evergrande’nin bütün varlıklarının serbest piyasalara aktarılması halinde bile en az %40 değer kaybedeceğini belirtiyor. Bir diğer deyişle Çin yönetiminin bitmeyen projeleri açık artırmaya çıkarması halinde Evergrande’nin tüm sermayesi yok olabilir.
Kayda değer miktarda Evergrande tahvili tutan firmaların arasında Londra merkezli Ashmore Group ve HSBC holding, New York merkezli BlackRock ve Zürih merkezli UBS Group da bulunuyor. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre pazartesi günkü satış dalgası sırasında söz konusu para yöneticilerinin hisseleri bulundukları borsalarda yüzde 2’den yüzde 6’ya kadar kayıplar gerçekleştirdi. UBS Group hisseleri geçtiğimiz günü %6,56’lık düşüşle kapattı.
New York merkezli Medley Global Advisors’ın Küresel Makro Stratejiler Genel Müdürü Ben Emons konuyla ilgili açıklamasında, Evergrande krizinin etkilerine ilişkin, “Diğer pazarlara yayılması dikkat çekici bir şekilde gerçekleşti” ifadelerine yer verdi. Borsa uzmanı özellikle de Çin’in endüstriyel faaliyetlere ilişkin yeni kısıtlamalar getirmesiyle düşen demir cevheri fiyatlarının küresel hisse senetlerindeki satış dalgasına eşlik ettiğini söyledi.
Emons piyasaların bu noktadan sonra Çin Merkez Bankası’nın Çarşamba gecesi Evergrande’ye taktiksel olarak likidite enjekte edip etmeyeceğini izleyeceklerini söyledi. Krizin zamanlaması Çarşamba günü ABD Merkez Bankası’nın şahin açıklamalar yapılması beklenen para politikası toplantısıyla da aynı döneme denk geldi. Wall Street yatırımcıların birçoğu kriz öncesinde dahi FED açıklamaları öncesinde S&P 500 Endeksinin önemli bir geri çekilme gerçekleştirmesini beklemekteydi.