Özelikle hafta başından bu yana küresel piyasalarda, ekonomilerde toparlanma beklentileri ve emtia fiyatlarında izlenen yükseliş ile enflasyon endişeleri gündeme gelirken, ABD'de uzun vadeli tahvil faizlerindeki yükseliş hız kazanıyor. ABD 10 yıllık tahvil faizlerinde dün yaşanan sert yükseliş ile küresel piyasalarda baskı artarken, risksiz varlıkların getirilerindeki artış risk iştahı üzerinde daha da baskı unsuru oluyor.
Tahvil faizleri ana gündem olurken, küresel hisse piyasalarında sert satışlar etkili oluyor. Gün içi volatilitenin önemli ölçüde arttığının görüldüğü BIST 100 Endeksi dün günü yüzde 0,35 oranında değer kazancıyla 1.488,21 puandan tamamlarken, haftanın son işlem günün negatif tamamladı. Asya borsaları sert düştü. Avrupa borsaları düşüşle açıldı. ABD borsaları dün günü sert düşüşlerle tamamlarken, bugüne karışık seyirde başladı.
BORSA İSTANBUL
Dün dalgalı bir seyir izleyen BIST 100 endeksi, bankacılık hisselerindeki pozitif seyrin etkisiyle günü önceki kapanışa göre yüzde 0,35 artışla 1.488,21 puandan tamamladı.
Analistler, tahvil piyasasında fiyatlardaki düşüşün yeni stop-loss satışlarına neden olduğunu ve böylece bir sarmala dönüştüğünü belirterek, kısa sürede bir dengelenme olmaması durumunda Fed'in uzun vadeli tahvil alımı ya da getiri eğrisi kontrolü gibi adımları hayata geçirebileceği yorumlarının artık yüksek sesle konuşulduğunu ifade etti.
Bugünün veri gündeminde; yurt içinde dış ticaret istatistikleri, yurt dışında ise ABD'de kişisel gelir ve harcamaların öne çıktığını dile getiren analistler, tahvil piyasasındaki hareketlerin yatırımcı kararları üzerinde etkili olmaya devam edeceğini söyledi.
Teknik açıdan BIST 100 endeksinde, son 2 gündür yaşanan hızlı gerilemenin ardından dün güne tepki yükselişiyle başlayan piyasada, endeksin ilk önemli direnç konumundaki 1.520 seviyesini aşmayı başaramadığı ve oynaklığın arttığı görüldü. Açılıştaki tepki yükselişinin kalıcı olamayarak satış baskısının yeniden ivme kazandığı piyasada endekste önemli bir destek olarak 1.460 seviyesine geri çekildiği görüldü. Destek seviyesinin test edilmesi sonrasında gün sonuna doğru piyasada yukarı yönlü toparlanma eğilimi yeniden öne çıktı. Endekste gün içinde 1.502, kısa vadede 1.522 altında tepki yükselişleri oluşsa da satış fırsatı olarak değerlendirilmesi belirtiliyor. Endeks kısa vadede 50 GHO’nın üzerinde kalıcı olursa 1.502 ve üzerinde 1.518-1.522 aralığına kadar tepki yükselişi başlayabilir. Kısa vadede 1.500 ve üzerine yükseliş trade amaçlı satış fırsatı, gün içinde 1.454 altına gerileme ise tepki yükselişi için alım fırsatı olarak takip edilebilir diyen analistler, teknik göstergelerdeki genel negatif eğilim tepki yükselişleri oluşsa da satış fırsatı olacağına ve kısa vadeli dalgalı seyirle birlikte dip arayışının devam edeceğine işaret ediyor.
Piyasalarda bugün takip edilen veriler ise 10.00'da Türkiye, ocak ayı dış ticaret dengesi sonrası, ABD'den 16.30'da ocak ayı kişisel gelir ve harcamalar ve ocak ayı dış ticaret dengesi ile 18.00'de Michigan Üniversitesi şubat ayı tüketici güven endeksi oldu.
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, güne yüzde 2,93 azalışla 1,444,53 puandan başladı.
Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 43,68 puan ve yüzde 2,93 değer kaybederek 1.444,53 puana geriledi.
Bankacılık endeksi yüzde 2,64 ve holding endeksi yüzde 3,38 değer kaybetti. Tüm sektör endeksleri güne azalışla başlarken, en fazla gerileyen yüzde 6,01 ile finansal kiralama, faktoring oldu.
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günün ilk yarısında yüzde 0,86 değer kaybederek 1.475,46 puana indi.
Günün ilk yarısında, dünya borsalarına paralel düşüş eğiliminde hareket eden BIST 100 endeksi, saat 13.00 itibarıyla önceki kapanışa göre 12,75 puan azalışla 1.475,46 seviyesine geriledi. Toplam işlem hacmi 11,6 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. Endeks, günün ilk yarısında en düşük 1.443,17 ve en yüksek 1.480,04 puanı gördü.
İlk yarıda bankacılık endeksi yüzde 1,74 ve holding endeksi yüzde 1,33 düşüş kaydetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 2,31 ile spor, en çok gerileyen ise yüzde 4,00 ile finansal kiralama, faktoring oldu.
Günün ilk yarısında mali endeks yüzde 1,49, teknoloji endeksi yüzde 0,32, sanayi endeksi yüzde 0,95, hizmetler endeksi yüzde 0,36 değer kaybetti.
Önceki kapanışa göre günün ilk yarısında BIST 100 endeksine dahil hisselerden 17'si yükseldi, 82'si değer kaybetti. En çok işlem gören hisse senetleri Koza Altın, Türk Hava Yolları, Garanti Bankası, SASA Polyester ve Petkim oldu.
BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,13 oranında düşüşle 1.471,39 puandan tamamladı
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,13 oranında 16,82 puan değer kaybıyla 1.471,39 puandan tamamlerken, işlem hacmi 27,5 milyar TL oldu. Endeks gün boyu en yüksek 1.480,04 en düşük 1.443,17 puandan işlem gördü.
Bankacılık endeksi yüzde 1,73, holding endeksi yüzde 1,93 değer kaybetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 2,67 ile turizm, en çok kaybettiren ise yüzde 3,20 ile finansal kiralama, faktoring oldu.
Önceki kapanışa göre mali endeks yüzde 1,76, sanayi endeksi yüzde 0,78, hizmetler endeksi yüzde 0,31 ve teknoloji endeksi yüzde 1,11 değer kaybetti.
BIST 30 endeksi, önceki kapanışa göre 18,12 puan ve yüzde 1,15 düşüşle 1.555,96 puandan kapandı. BIST 100 endeksine dahil hisselerin 25'i prim yaptı, 75'i geriledi. Türk Hava Yolları, Garanti Bankası, Koza Altın, Petkim ve Pegasus en çok işlem gören hisse senetleri oldu.
KÜRESEL PİYASALAR
Küresel piyasalarda ABD'nin 10 yıllık tahvillerdeki satışların hızlanması ile oluşan panik havası pay piyasalarında sert düşüşlere neden oldu.
ABD'nin 10 yıllık tahvil faizlerinde şubat başından beri devam eden yükseliş eğilimi son iki günde ivme kazandı. Dün yüzde 1,60'ın üzerine kadar çıkan ABD'nin 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 1,50 seviyelerinde dengelendi.
Ekonomilerdeki toparlanmanın yanı sıra petrol, bakır ve tarım emtia fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin enflasyonist baskılara neden olacağı ve buna bağlı olarak faiz artırımlarının tahminlerden önce başlayacağına ilişkin endişelerle başlayan uzun vadeli tahvillerdeki satışlar, dün büyük fonların stop-loss (zarar kes) işlemleriyle tüm piyasalarda etkili olacak bir panik havasına döndü.
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın enflasyondaki yükselişin geçici olduğu ve faizlerin uzun süre düşük kalmaya devam edeceği yönlendirmelerine karşın uzun vadeli tahvil fiyatlardaki düşüşle, büyük fonların piyasada daha fazla satış yaparak nakde geçmeye çalıştıkları görülüyor. Tahvil piyasasındaki panik havası, en fazla riskli varlıklar olarak değerlendirilen pay piyasaları ve gelişmekte olan ülke para birimlerini etkiledi.
New York borsasında teknoloji hisseleri öncülüğünde yüzde 3'ü aşan kayıplar yaşanırken, satıcılı seyir Asya borsalarıyla yeni güne de taşındı.
Dün ABD'de açıklanan verilere göre 2020'nin dördüncü çeyreğine ilişkin büyüme verisi yüzde 4'ten yüzde 4,1'e revize edildi. Dayanıklı mal siparişleri ise yüzde 3,4 artarak beklentileri aştı. Bu gelişmelerle Dow Jones endeksi yüzde 1,75, S&P 500 endeksi yüzde 2,45 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,52 değer kaybetti.
ABD tahvil piyasasındaki panik satışlarından önce kapanış yapan Avrupa borsalarında ise düşüşler daha sınırlıydı. Almanya'da DAX endeksi yüzde 0,69, İngiltere'de FSTE 100 endeksi yüzde 0,11 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,24 düşüş kaydetti.
Asya borsaları, ABD 10 yıllık tahvil faizlerindeki hızlı yükselişin ardından oluşan panik satışlarıyla haftanın son işlem gününde sert düştü. ABD 10 yıllık tahvil faizleri dün hızlı yükselişini sürdürerek yüzde 1,60'ın üzerini görürken, bu durum karşısında oluşan panik havası küresel çapta hisse senedi ve döviz piyasalarına da taşındı. Kapanışa yakın Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 2 azalarak 3.515 puan, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 2,8 gerileyerek 3.013 puan oldu. Japonya'da beklentilerden iyi gelen sanayi üretimi verilerine karşın Nikkei 225 endeksi yüzde 4 değer kaybederek 28.966 puandan günü tamamladı. Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 3,3 azalışla 49.357 puanda, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,3 kayıpla 29.119 puanda seyretti.
Avrupa borsaları, güne satıcılı bir seyirle başladı. Açılışın ardından Stoxx Europe 600 gösterge endeksi yüzde 0,78 azalışla 408,54 puan, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 0,48 değer kaybıyla 13.811 puan oldu. İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,42 azalışla 6.624 puanda, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,81 düşüşle 5.737 puanda, İspanya'da IBEX 35 endeksi yüzde 0,48 değer kaybıyla 8.278 puanda ve İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 0,78 azalarak 22.879 puanda bulundu.
ABD borsası güne karışık seyirde başladı. Açılışta Nasdaq endeksi yüzde 1,14 oranında 149,08 puan, S&P 500 endeksi yüzde 0,52 oranında 20,06 puan yükselirken, Dow Jones endeksi ise yüzde 0,05 oranında 15,22 puan geriledi.
PARA PİYASALARI
İstanbul serbest piyasada dolar 7,4370 liradan, euro 9,0420 liradan güne başladı.
Serbest piyasada 7,4350 liradan alınan dolar, 7,4370 liradan satıldı. 9,0400 liradan alınan euronun satış fiyatı ise 9,0420 lira olarak belirlendi.
Dünkü kapanışta doların satış fiyatı 7,2240 lira, euronun satış fiyatı ise 8,8220 lira olmuştu.
Dolar/TL ise dün akşam uluslararası piyasadaki panik havasının neden olduğu dolar talebi ile yüzde 2,5 artarak 7,3538'den kapanış yapması sonrası bugün bankalararası piyasanın açılışında 7,4390 seviyesinde işlem gördü.
Dolar/TL, güne yükselişle başlamasının ardından 7,3820 seviyesinde işlem gördü.
Dün, en düşük 7,1560, en yüksek 7,4404 seviyelerini gören dolar/TL, günü bir önceki kapanışın yüzde 2,6 üzerinde 7,3538'den tamamladı.
Dolar/TL, yeni güne artışla başlamasının ardından saat 10.20 itibarıyla bir önceki kapanışın yüzde 0,4 üzerinde, 7,3820'den işlem gördü. Önceki kapanışa göre euro/TL yüzde 0,1 artışla 8,9620'den, sterlin/TL ise yüzde 0,2 düşüşle 10,2870'den satıldı.
Euro/dolar paritesi yüzde 0,2 değer kaybıyla 1,2140 seviyesinde dengelenirken, dolar endeksi yüzde 0,3 yükselişle 90,4 seviyelerinde bulundu. Dolar/yen paritesi yüzde 0,1 düşüşle 106,2 seviyelerine geriledi.
Analistler, enflasyonist baskıların yükseleceği ve bu paralelde ABD Merkez Bankası'nın faizleri öngörülenden daha erken artıracağı beklentileriyle tahvil piyasasından çıkışların hızlandığını belirterek, bu durumun oluşturduğu panik havasının küresel çapta hisse senedi ve döviz piyasalarına sıçradığını söyledi. Tahvil piyasasındaki hareketlerin yatırımcı kararları üzerinde etkili olmaya devam edeceği de vurguladı.
Gün ortasında uluslararası piyasalarda saat 13.00 itibarıyla euro/dolar paritesi 1,2124, sterlin/dolar paritesi 1,3940 ve dolar/yen paritesi 106,45 düzeyinde seyretti.
İstanbul serbest piyasada dolar 7,3570 liradan, euro8,9170 liradan satıldı.
Gün sonunda yükseliş trendindeki kurlar serbest piyasada 18.10 itibarıyla dolar/TL 7,4642, euro/TL 9,0427 ve sterlin/TL 10,3947 seviyesinden işlem gördü.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), doların bugünkü efektif kurunu alışta 7,3657 lira, satışta 7,3952 lira olarak açıkladı. TCMB, önceki efektif kurunu alışta 7,1874 lira, satışta 7,2162 lira olarak belirlemişti.
Uluslararası piyasalarda, saat 18.20 itibarıyla euro/dolar paritesi 1,2118, sterlin/dolar paritesi 1,3933, dolar/yen paritesi de 106,45 düzeyinde seyretti.
EMTİA PİYASALARI
Brent petrolün varili uluslararası piyasalarda 65,50 dolardan işlem gördü.
Dün 65,04 dolara kadar düşen Brent petrolün varil fiyatı, günü 66,11 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varili, bugün saat 09.21 itibarıyla kapanışa göre yüzde 0,92 azalışla 65,50 dolardan işlem gördü. Aynı dakikalarda Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili ise 62,94 dolardan alıcı buldu.
ABD dolarının diğer para birimleri karşısında değerinin artması dolara endeksli ham petrol fiyatlarındaki düşüşte etkili oldu. Diğer para birimleri karşısında ABD dolarının değerini ölçen ABD doları endeksi yüzde 0,26 artışla 90,36 dolar oldu.
ABD'nin iç ve güney eyaletlerini etkisi altına alan sert kış şartları Teksas'taki ham petrol üreticilerini ve rafinerilerini faaliyetlerini durdurmak veya düşük kapasitede çalışmak zorunda bırakmıştı. Bu durum, ülke genelinde petrol üretiminin en az üçte bir oranında azalmasına ve ABD'de petrol endüstrisinin merkezi Teksas eyaletindeki Permian Havzası'nda üretimin yüzde 65'e kadar düşmesine neden olmuştu.
Kovid-19 salgınına karşı aşılama çalışmalarının umut verici olması, OPEC+ ülkelerinin arz-talep dengesini korumak için takip ettiği disiplinli politika ve ülkelerin Kovid-19 kısıtlamalarını gevşetmeye başlamasıyla fiyatlar son 13 ayın en yüksek seviyelerinde seyretti. Yükselen fiyatların üretimi artırarak piyasadaki arz fazlasını güçlendireceği endişeleri ise fiyatlardaki düşüşü kısıtlıyor.
Piyasalar, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun nisan ayından itibarıyla uygulanacak kesinti miktarını belirleyeceği 4 Mart'taki toplantısına odaklandı. Toplantıda, ham petrol fiyatlarının yükselmesi nedeniyle üretim kesintilerini hafifletme kararı alınabileceği ifade ediliyor.
Brent petrolde teknik olarak 66,04 ile 66,32 dolar aralığının direnç, 65,43 ile 65,10 dolar aralığının ise destek bölgesi olarak izlenebileceği belirtiliyor.
Altının gram fiyatı, güne düşüşle başlamasının ardından 416 liradan işlem gördü.
Dün dolar kurundaki yükselişe paralel değer kazanan gram altın, günü bir önceki kapanışın yüzde 1 üzerinde 418,6 liradan tamamladı.
Gram altın, yeni güne değer kaybıyla başlamasının ardından saat 11.30 itibarıyla önceki kapanışın yüzde 0,7 altında 415,7 lirada dengelendi. Çeyrek altın 678 lira, Cumhuriyet altını da 2.760 liradan satıldı.
Dün yüzde 1,8 değer kaybetmesinin ardından bugün de düşüşünü sürdüren altının ons fiyatı, önceki kapanışın yüzde 0,5 altında 1.761 dolar seviyesinden alıcı buluyor.
Analistler, enflasyonist baskıların yükseleceği ve bu paralelde ABD Merkez Bankası'nın faizleri öngörülenden daha erken artıracağı beklentileriyle tahvil piyasasından çıkışların hızlandığını belirterek, bu durumun oluşturduğu panik havasının küresel çapta hisse senedi ve döviz piyasalarına sıçradığını söyledi.
Tahvil faizlerindeki yükselişin altının ons fiyatını baskıladığını aktaran analistler, bugün ABD'de açıklanacak kişisel gelir ve harcama verileriyle tahvil piyasasının seyrinin izleneceğini kaydetti.
Analistler, teknik açıdan altının ons fiyatında 1.765 doların altında kalıcılık sağlanması halinde 1.730 doların destek olarak takip edileceğini söyledi.
Gün ortasında altının onsu uluslararası piyasalarda 1.762,71 dolardan, Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı yüzde 0,8 düşüşle 65,38 dolardan işlem gördü.
İstanbul Kapalıçarşı'da 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı 416,40 lira, Cumhuriyet altınının satış fiyatı ise 2.764,00 lira oldu.
Gün sonunda İstanbul Kapalıçarşı'da, bugün kapanışta çeyrek altın 678,00 lira, Cumhuriyet altını 2.777,00 liradan satılırken, 24 ayar külçe altının gram fiyatı ise dünkü kapanışa göre yüzde 1,33 yükselişle 418,50 liradan işlem gördü.
Borsa İstanbul Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası'nda (KMKTP) en düşük 413 bin 500 lirayı, en yüksek ise 422 bin 500 lirayı gören standart altının kilogram fiyatı, günü önceki kapanışa göre yüzde 0,5 artışla 419 bin 100 liradan tamamladı.
Altının onsu, uluslararası piyasalarda saat 18.20 itibarıyla 1.729,87 dolardan, Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı, yüzde 1,58 düşüşle 64,85 dolardan işlem gördü.
VADELİ PİYASALAR
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP), bugün son işlem günü olan şubat vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontrat, güne satıcılı başlamasının ardından 1.552 puanda dengelendi.
Şubat vadeli endeks kontratı, açılışta en düşük 1.549,25 puanı görmesinin ardından önceki normal seans kapanışının yüzde 1,7 altında 1.552,00 seviyesinde işlem gördü. Gelecek haftadan itibaren en yakın vade olarak işlem görecek nisan vadeli endeks kontratı ise 1.549 seviyesinde seyretti.
Dün alıcılı bir seyir izleyen şubat vadeli endeks kontratı, normal seansı önceki kapanışın yüzde 0,5 üzerinde 1.579 puandan tamamladı. Endeks kontratı, akşam seansında ise ABD borsalarındaki satıcılı seyre paralel düşüşe geçerek 1.561,25 puana geriledi.
Vade sonu olması nedeniyle endeks kontratlarında sert hareketlerin görülebileceği uyarısında bulunan analistler, teknik açıdan şubat vadeli endeks kontratında 1.550 ve 1.520 desteklerinin takip edileceğini ifade etti.