ABD Başkanı sadece ülkesinin lideri değil, muhtemelen gezegenimizdeki en güçlü kişi. Jeopolitik risklerle karşı karşıya olan, Akdeniz, Suriye ve Libya’de AB ülkeleriyle karşı karşıya gelen ülkemiz için yeni başkanın kim olacağı daha büyük önem taşıyor. Biden mi, Trump mı? Hangisi seçilerse Türkiye için avantajlı bir sonuç olur?
Çünkü ABD Başkanı’nın izlediği politikalar tüm dünyayı etkiliyor ve Donald Trump'ın Beyaz Saray'daki ilk dönemi de böyle oldu. Ancak, anketler ve modellemeler Demokrat Parti adayı eski başkan yardımcısı Joe Biden'ın yarışı önde götürdüğüne işaret ediyor. Ancak Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Başkan Donald Trump'ın dört yıl öncekine benzer şekilde bir sürprize imza atarak yeniden seçilme olasılığı da yabana atılmıyor.
TRUMP-ERDOĞAN ARASINDA YAKIN İLİŞKİ VAR
Başkan Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında son dört yılda yakın bir ilişki kurulmuş olmasına karşın, Türk-Amerikan ilişkileri de tutuklu ABD vatandaşları ve Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusuna yönelik askeri operasyonu gibi konularda bazı ciddi krizler de yaşadı.
Muhafazakarlara yakın düşünce kuruluşu Hudson Institute'un Orta Doğu uzmanı Michael Doran ise son dört yıldır görülen bu tavır farklılığının arkasında Trump'ın Türkiye'nin dünyadaki rolüne ilişkin doğru bir vizyona sahip olmasına karşın bunun yönetimdeki diğer yetkililer tarafından kabul görmemesinin yattığını savundu.
Doran, "Trump, genellikle içgüdüyleriyle hareket ediyor ve bence Türk-Amerikan ilişkilerine neden değer verdiğini anlatma konusunda çok iyi bir iş çıkardı. Trump yönetiminin eksikliklerinden birinin Trump'ın vizyonunun ekibi tarafından paylaşılmaması ve bu vizyonun nasıl detaylandırılacağı konusunda gerekli talimatları vermemiş olması olduğunu düşünüyorum" dedi.
ORTA DOĞU TÜRKİYESİZ OLAMAZ!
Doran, Trump'ın sahip olduğu bu vizyonu da ABD'nin Orta Doğu'daki varlığını azalttığı bir dönemde, bu bölgeyi istikrara kavuşturacak Türkiye'den başka bir aktör olmaması ve dünyanın bu bölgesinde bir şeyler yapılmak isteniyorsa bunun ancak Türkiye ile birlikte çalışılarak başarılabileceği olarak tanımladı.
TRUMP SEÇİLİRSE İLİŞKİLER DAHA İYİ OLABİLİR
BBC Türkçe'nin görüşlerine başvurduğu uzmanların ortak görüşü, Trump'ın tekrar seçilmesinin Türkiye ile ilişkiler açısından daha olumlu olacağı yönünde.
Doran bunun gerekçesini Trump'ın ABD devlet sistemi içerisindeki tüm aktörlere "Türkiye ile iyi ilişkilere sahip olmak istemesi ve bu ilişkiye değer verdiğini göstermesi" olarak açıkladı.
Trump'ın başkanlığının Türkiye ile ilişkiler konusunda ön plana çıkan bir diğer unsur da Erdoğan ile sahip olduğu yakın ilişkiler.
Trump, "canım arkadaşım" sözleriyle hitap ettiği Erdoğan ile ilişkilerinden bulduğu her fırsatta siyatişle bahsetti. Trump'ın bu yaklaşımı zaman zaman liberal kanadın ve Demokrat Parti'nin eleştirilerine yol açtı.
Özellikle Halkbank ile Gülen'in iadesi gibi konularda Trump'ın başkanlık yetkisini aşan sözler vermiş olabileceği iddiaları ortaya atılırken, görevden azil soruşturmasına Türkiye ile ilişkilerinin de eklemlenmesi gerektiğini savunanlar da oldu.
BİDEN SEÇİLİRSE İLİŞKİLERDE SORUN YAŞANABİLİR
Biden'ın seçimi kazanmasının ise ilişkileri daha olumsuz etkilemesi bekleniyor. Biden'ın hem Kongre ve dış politika kurumlarından gelen çağrılara uyma hem de ABD siyasi çevrelerinde "otoriterleştiği" düşünülen Türkiye ve Erdoğan ile arasına mesafe koymak isteme olasılığı daha yüksek görülüyor.
Biden'ın Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan konusundaki tutumuyla ilgili olarak dikkat çekilen olaylardan birisi de New York Times gazetesine Aralık ayında verdiği mülakat oldu.
Biden'ın henüz başkan adaylığı kesinleşmemişken verdiği bu mülakatın Türkiye ile ilgili kısmının görüntüleri Ağustos ayında sosyal medyada paylaşmış ve iktidarın tepkisini çekmişti.
Biden bu mülakatta, Erdoğan'a karşı farklı bir yaklaşım izlenmesi ve muhalefetin liderlerini desteklediklerini açık bir şekilde ortaya koymaları gerektiğini söylemişti.
Hudson Institute'dan Doran göre de seçim sonrası Türk-Amerikan ilişkilerine ilişkin en kötü senaryo "Biden'ın New York Times mülakatında sarf ettiği fikirlere göre hareket etmesi."