Ham petrol fiyatlarındaki ralli BİST'e nasıl yansır?

Ham petrol fiyatları son bir ay içinde yüzde 10'a varan bir artışı gerçekleştirirken WTI varil fiyatı Ekim 2023'ten bu yana ilk kez 90 doları aştı. Peki ham petrolde yaşanan bu ralli İstanbul Borsası'nda (BİST) işlem gören hisseleri nasıl etkileyecek?

Ekonomist.com.tr yazarı Ceren Oral, bugünkü yazısında bu konuya temas ediyor. Oral, Yapı Kredi Yatırım Araştırma Müdürü Görkem Göker ve Yapı Kredi Yatırım Analisti Mehmet Bodur'un konuyla ilgili görüşlerine yazısında yer veriyor.

Göker ve Bodur, küresel talebin görece durgun olduğu ortamda petroldeki yükseliş fiyat hareketinin esas nedenlerinin; OPEC+ üretim kesintisi politikası, para politikası ve makroekonomi, tedarik zinciri sorunları ve jeopolitik gerilimler olarak öne çıktığını ifade ediyor.
Bu nedenle bu faktörlerin petrol piyasaları üzerindeki etkisinin devam edebileceğine ve kısa vadede göz ardı edilmemesi gerektiğine dikkat çeken Göker ve Bodur; OPEC+’ın fiili liderleri Suudi Arabistan’ın ve Rusya’nın bütçe dengesi kaygıları nedeniyle petrol fiyatlarını yüksek tutma eğiliminde olduklarını da vurguluyor.

"TEDARİK ZİNCİRİ SORUNLARI"

IMF verisine göre, 2024 yılı itibarıyla Suudi Arabistan’ın ve Rusya’nın bütçe dengesi başabaş noktasının sırasıyla 80 dolar/varil ve 110 dolar/varil olduğunu, bu nedenle de son günlerdeki petrol piyasası fiyatlamasını daha geniş bir bağlamda ele aldıklarını da aktaran iki uzman isim şöyle devam ediyor:

"Tedarik zinciri sorunları kapsamında küresel deniz ticaretinin baskı altında kalması ve bunun sonucunda yüksek navlun maliyetleri ve arz-talep dengesizliği nedeniyle de petrol fiyatlarının yüksek kalması bekleniyor. Mevcut sıkışık tedarik zinciri ortamının devam etmesi halinde artan navlun maliyetleri ile yüksek sezon öncesinde (yaz döneminde artan mobilite ve talep mevsimselliği) petrol fiyatlarının yükseleceğini öngörüyoruz.”

SEKTÖRLERİ NASIL ETKİLEYECEK?

Uzman isimler petroldeki rallinin BİST’teki hisseleri nasıl etkileyebileceği konusunda da şunları ifade ediyor:

"Ham petrol fiyatlarındaki artış Rus Ural petrolü karşısında devam ederse, hafif-ağır farkı daha da genişleyecektir. Böyle bir ortamda, Türk rafinerileri Tüpraş ve STAR Rafineri (Petkim yüzde 12 dolaylı pay ile) Brent-Ural farkı sayesinde rafineri marjı genişlemesinden faydalanabilir.
Akaryakıt dağıtım tarafında ise Opet (Tüpraş yüzde 42 doğrudan pay ile) ve Shell-Turcas (Turcas yüzde 30 doğrudan pay ile) rafinerilerden aldığı ürünün artan maliyeti nedeniyle daha yüksek net işletme sermayesi finansmanına ihtiyaç duyabilir. Aygaz ise pahalılaşacak benzin fiyatından dolayı LPG otogaz talebinden faydalanabilir. Son olarak, enflasyon oranında artan düzenlemeye tabii kâr marjıyla çalışan gaz dağıtım şirketleri için marj genişlemesi beklemesek de nominal satış ve kârlılık rakamlarının artması beklenir."

ELEKTRİK

"Elektrik fiyatlarının, doğalgaz santrallerinin artan maliyetleri nedeniyle artması beklenebilir. BOTAŞ tarifesi, Avrupa doğalgaz göstergesi TTF ile Brent’in ağırlıklı ortalamasına göre hesaplandığından, Türkiye’nin enerji denetleme kurumu EPDK’nın daha yüksek enerji maliyetlerini tarifelere yansıtması halinde, elektrik üreticileri için daha yüksek BOTAŞ tarifesi beklenebilir. Böylece doğalgaz santrallerinin “merit order” önlemleri nedeniyle artan spot elektrik fiyatları görülebilir. Sabit maliyet yapısı nedeniyle yenilenebilir elektrik üreticilerinin pozitif etkilenmelerini bekleriz. Fosil kaynaklı elektrik üreticilerinin marjları üzerinde anlamlı bir etki öngörmüyoruz çünkü yüksek girdi maliyetlerini zaten genel olarak satış fiyatlarına yansıtıyorlar. Ancak düzenlemeye tabii ulusal elektrik tarifesinde herhangi bir revizyon olmazsa dağıtım ve perakende şirketleri daha düşük marjlarla karşı karşıya kalabilirler. Buna göre; Alarko Holding, Enerjisa Enerji ve Doğu Aras Enerji ulusal tarife seviyesine bağlı olarak görece negatif etkilenebilirler."

API stoklarında petrol arttı

HSBC'den petrol fiyat tahmini

Petrolde 100 dolar hedefi ne kadar gerçekçi?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.