BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Küresel konut fiyatları, düşük faiz oranları, konut sıkıntısı ve bol miktarda hane halkı tasarrufunun konut piyasasını canlandırmaya devam etmesi nedenleriyle 2005 yılından bu yana en hızlı artışını gerçekleştirdi.
Financial Times’ın haberine göre, Emlak danışmanlığı şirketi Knight Frank’ın raporunda, 55 ülkede ortalama yıllık fiyat değişimi Haziran ayına kadar geçen 12 ayda yüzde 9,2'ye yükseldiği görülüyor. Mart 2005'ten bu yana 12 aylık en hızlı fiyat artışı olan bu oran, geçtiğimiz yılın aynı dönemindeki %4,3’lük yükselişinin çok üzerinde. Emlak fiyatlarında olağanüstü yükselişlerin görüldüğü ülkelerin sayısı da her geçen gün artıyor.
Rusya ve Almanya da dahil olmak üzerinde her üç ülkeden birinde çift haneli fiyat artışları görülüyor. Knight Frank verilerine göre; ABD, Avustralya, Yeni Zelanda, Türkiye ve Kanada nominal konut fiyatlarının %16’nın üzerinde yükseldiği ülkeler arasında.
Knight Frank'ın Uluslararası Konut Araştırmaları Başkanı Kate Everett-Allen konuyla ilgili açıklamasında, "Pandemi kaynaklı konut patlaması devam ediyor. Bu durum, teşvik önlemlerinin istihdamı koruduğu ve önemli tasarruflar sağladığı gelişmiş ekonomilerle sınırlı bir hikayedir" ifadelerine yer verdi.
Knight Frank'e göre, ortalama konut fiyatı artışı gelişmiş ekonomilerde gelişmekte olan ülkelere göre iki kat daha yüksek gerçekleşti. Sadece Hindistan ve İspanya da konut fiyatlarında düşüş görüldü.
Fiyatlar neden artıyor?
Goldman Sachs Ekonomisti Sid Bhushan, ABD, Kanada, İngiltere ve Yeni Zelanda'daki konut piyasalarındaki artışta "düşük faiz oranlarının ve evden çalışmaya geçişin konut talebini körüklemesinin" etkili olduğunu söyledi.
Oxford Economics’in bir başka araştırmasındaki verilere göre, ABD, Almanya ve İngiltere de dahil olmak üzere birçok ülke için ortalama mortgage faiz oranları 2007'den bu yana yarıdan fazla düşüş gösterdi. Düşük mortgage faiz oranları, pandemi sürecinde gelişmiş ekonomiler tarafından benimsenen aşırı gevşek para politikalarının bir yansıması olarak görülüyor.
Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre gelişmiş ekonomilerde harcamaları Kovid-19 kısıtlamalarıyla sınırlı hale gelen birçok hane halkının bol miktarda tasarruf yapabilmesi de konut piyasasındaki talep artışında etkili oldu. Satın alımlardaki artış talebi artırarak fiyatların yükselmesini desteklendi.
Bhushan konuyla ilgili açıklamasında, "Fiyat patlamasının çok fazla dikkat çekilmeyen bir nedeni de konut arzının sınırlı olmasıdır" diye de ekledi. ABD, Kanada ve İngiltere'de konut stokları tarihi derecede düşük seviyelere yakın seyrederken, inşaat malzemeleri ve istihdam sıkıntısı yeni inşaatlatı sekteye uğratıyor ve "konut sıkıntısını” daha da şiddetlendiriyor.
Konut piyasasındaki fiyat patlamasının daha ne kadar devam edeceği ise belirsizliğini koruyor.
Emlak balonuna dönüşebilir
Bank of America Ekonomisti Helen Qiao, Güney Kore'de de konut piyasasının güçlü talep ve düşük arz nedeniyle tarihi standartlara göre aşırı yükseliş gösterdiğini söyledi.
İngiltere'de, son dönemde hükümetin vergi teşviklerini geri çekilmesi piyasada bir miktar yumuşama oluştu. Yine de, Berenberg Kıdemli Ekonomisti Kallum Pickering, "ucuz para ve güçlü bir ekonomik toparlanmanın birleşimiyle konut fiyatlarındaki mini bir patlamanın gerçek bir balona dönüşebileceği" konusunda uyardı.
Capital Economics Kıdemli Ekonomisti Stephen Brown’a göre aynı sorun Kanada için de geçerli olabilir. Brown ülkedeki konut fiyat enflasyonlarının "zirveye yakın" olduğunu belirtiyor. Ekonomist, satılan mülk sayısının düşmesi ve yeni konutların listelenme oranındaki azalma sebebiyle fiyatların daha da yükselme eğilimi gösterdiğini belirtti.