BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ
Berkshire Hathaway CEO'su Warren Buffett, hafta sonu yıllık hissedar mektubunda geçen sene hayata gözlerini yuman dostu ve sağ kolu Charlie Munger'a dokunaklı ifadelerle andı. Omaha Kâhini, Munger'i Berkshire'ın başarısının "mimarı" olarak övdü ve modern borsayı bir kumarhaneye benzetmesi de dahil olmak üzere en sevdiği bazı iğneleyici sözlerine dikkat çekti.
Buffett, “Sebepleri ne olursa olsun, piyasalar artık benim gençliğime göre çok daha fazla kumarhane benzeri davranışlar sergiliyor” dedi. Efsane yatırımcı "Borsa ilk yıllarımıza göre çok daha büyük olsa da bugünün aktif katılımcıları ne duygusal olarak daha istikrarlı ne de okuldayken daha iyi eğitime sahip" diye ekledi.
MarketWatch’un haberine göre, Omaha Kâhini’nin bu uyarıları Munger'ın argümanlarından izler taşıyor. Munger 75 yılı aşkın kariyeri boyunca borsada hisse satın alan iki tür insan olduğunu savundu: yatırımcılar ve spekülatörler. Varlık satın alırken disiplinli, çalışkan ve dikkatli olan yatırımcılar her zaman Munger'in tarafındaydı. Ancak satın aldıkları şeyin gerçek değerini umursamadan hızlı para kazanmaktan başka bir şey aramayanlar spekülatörler Munger’ın hoşlanmadığı türden insanlardı.
Berkshire Hathaway yatırım görevlisi Todd Combs ile Nisan 2022'de yaptığı röportajda, "Kumar oynamayı seviyorlar ve sorun şu ki, bu eroin almak gibi bir şey. İnsanların belirli bir yüzdesi başladıklarında aşırıya kaçıyor. Bu bağımlılık yapıyor. Şu anda bu tür borsa işlemleri çılgın bir hale geldi. Medeniyet onlar olmadan çok daha iyi bir yer olurdu" açıklamasında bulunuyor.
Tıpkı Munger gibi, Buffett de çok fazla modern yatırımcının spekülatif yatırımlardan etkilendiğinden endişe ediyor. Yatırım yapmaya uygun en iyi işletmeyi bulmak için Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) dosyalarına girmek yerine, çok sayıda yatırımcı, özellikle de genç yatırımcılar, bir başkasının birkaç ay, gün ve hatta saat sonra güzel para getireceğini umarak modaya uygun hisse senetleri satın alıyor.
Buffett, piyasalardaki "kumarhane benzeri" davranışlardaki bu artışın sorumlusu olarak hisse senedi ticaretinin yaygınlaşmasını gösteriyor. Milyarder yatırımcı, "Kumarhane artık birçok evde bulunuyor ve her gün hane halkı sakinlerini cezbediyor" ifadelerine yer verdi.
Borsa neden ‘kumarhaneye’ dönüştü?
Buffett'e göre borsanın giderek daha fazla "kumarhane benzeri" hale gelmesinin bir nedeni, internet üzerinden borsa ticaret uygulamalarının yükselişe geçmesi ve hisse senedi alıp satmanın kolay ve eğlenceli hale gelmesi. SEC bu cümlenin ilk kısmından memnun, ancak ikinci kısmından o kadar da memnun değil. SEC Başkanı Gary Gensler, ticaret uygulamalarının oyunlaştırılmasına ilişkin bir soruşturma başlattıktan sonra 2021'de yaptığı açıklamada bunu şu şekilde ifade etti:
"Bu yeni teknolojiler bize daha fazla erişim ve ürün seçeneği getirebilse de yatırımcılar olarak ticaret yaptığımızda ve finansal tavsiye aldığımızda uygun şekilde korunup korunmadığımıza dair sorular da gündem gelir. Çoğu durumda, bu özellikler yatırımcıları daha sık ticaret yapmaya, farklı ürünlere yatırım yapmaya veya yatırım stratejilerini değiştirmeye teşvik edebiliyor."
Gensler gibi, Buffett de ticaretin oyunlaştırılmasının piyasadaki spekülatörlerin artmasına yol açtığından endişe duyuyor. Berkshire CEO'su internet çağında piyasalarda oluşabilecek paniklerin çok daha hızlı gerçekleşebileceği konusunda uyarıyor.
“Dumanla haberleşemden bu yana uzunca bir yol kat ettik. İletişimin hızı ve teknolojinin son harikaları dünya çapında bir anda felç olma ihtimalimizi kolaylaştırıyor. Bu tür anlık panikler sık sık olmasa da olacaklar.”
Unutulmaması gereken kural
Borsayı kumarhane gibi kullanan spekülatörler için Buffett önemli bir kaideyi dile getiriyor. Efsane yatırımcı borsa üzerinden kumar oynayanlara kasının her zaman kazandığını hatırlatıyor:
"Finansal hayatın bir gerçeği asla unutulmamalı. Wall Street (terimi mecazi anlamda kullanıyorum) müşterilerinin para kazanmasını istiyor, ancak müdavimlerin asıl ağzının suyunu akıtan şey hararetli faaliyetlerdir."
Modern aracı kurumlar, zaman zaman, ticaret uygulamalarında yeni ve süslü özelliklerle yatırımcıları hisse senetlerine veya karmaşık türev işlemlerine çekmeye çalışır. Ancak bunu ortalama bir perakende yatırımcıya yardım etmek için yapmıyorlar. Zira bu işlemlerin cazibesini artırmalarının sebebi her işlemde para kazanıyor olmaları. Bu işlemler, yatırımcılar için doğru olmasa bile, ne kadar çok işlem olursa, “kasa” da o kadar çok kazanmış olur.
Buffett, halkın daha fazlasının hisse senetlerine ilgi duyduğu dönemlerde, "pazarlanabilecek her türlü aptalca ürünün”, herkes tarafından olmasa da her zaman birileri tarafından güçlü bir şekilde pazarlanacağını sözlerine ekliyor.
Berkshire CEO'su, sahne "çirkinleştiğinde" ve spekülatörler bir piyasa çöküşü sırasında para kaybettiğinde, bir yardım eli veya adalet beklememeleri gerektiğini söyledi.
Borsa uzmanı, "Siyasetçiler öfkelenecekler. Kabahatin en bariz failleri zengin olarak ve yaptıklarının cezasını çekmeden kaçacak. Yan komşunuzsa şaşkın, eskisinden daha fakir ve bazen bir intikamcı haline gelecek. Paranın ahlakı gölgede bıraktığını zor yoldan öğrenecek” ifadelerine yer verdi.