Uzmanlardan cari açık yorumu

3 / 3

---

Cari işlemler açığı Aralık ayında 5.1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Kasım ayında 2.2 milyar dolar olan cari işlemler açığı Aralık ayında yıllık bazda 23.8 azalarak 5.1 milyar dolar seviyesinde açıklandı (Vakıfbank beklentisi: 5.3 milyar dolar, piyasa beklentisi:
5 milyar dolar). Aralık ayı gerçekleşmesinin beklentimizin hafif üzerinde açıklanmasında aylık bazda bir önceki aylara gelen yukarı yönlü revizeler belirleyici olurken, revizelerle birlikte hesaplanan yıllık cari işlemler açığı ise geçen seneki 43.5 milyar dolar seviyesinden 32.2 milyar dolara gerilemiş oldu. Öte yandan beklentimiz doğrultusunda seyahat gelirlerinin cari işlemler açığına yaptığı olumlu katkının Aralık ayında azaldığı, kar transferleri kanalıyla döviz çıkışının ise Kasım’dan Aralık aylarına geçişlerde artış gösterdiği görülmekte. Yıllıklandırılmış enerji ve altın hariç cari işlemler açığı ise 3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Ocak-Aralık dönemini kapsayan bir yıllık süreçte 24 milyar dolar hizmetler dengesi kanalıyla döviz girişi yaşanırken, bu gelirin 21.2 milyar dolarlık kısmını ise seyahat gelirleri oluşturuyor. Ancak seyahat gelirlerinde Rusya ekonomisinde yaşanan sıkıntıların yanı sıra jeopolitik gelişmeler sebebiyle geçen yıla göre 3.2 milyar dolarlık azalış yaşandığı dikkat çekiyor. Öte yandan mevsimsellikten arındırdığımızda
ise, yıllık enerji ve altın hariç cari işlemler açığında Ocak-Temmuz ayları arasında toparlanmanın devam ettiği ancak yılın kalan döneminde ivme kaybı yaşadığı görülüyor. Mevsimsellikten arındırılmış cari işlemler açığındaki toparlanma ise yılın ikinci yarısında sonra önceki dönemlere göre bir miktar hız kazandı.
Ödemeler bilançosunun pasif tarafında yer alan finansman hesabında Aralık ayında toplam 6.2 milyar dolar, Ocak-Aralık dönemini kapsayan yılın tamamında ise 22.5 milyar dolarlık sermaye girişi yaşandı. Finansman hesabının alt kalemlerindeki gelişime baktığımızda ise, doğrudan yatırımların performansının 2014 yılına göre arttığını, portföy yatırımlarında döviz girişinin yerini döviz çıkışının aldığı görülüyor. Öte yandan diğer yatırımlar kanalı ile döviz girişi 2014 yılına göre kısmen azalsa da, diğer yatırımlar cari işlemler açığını fonlamadaki en önemli finansman kalemi olma görünümünü korudu. Buna göre 2015 yılında, doğrudan yatırımlar kanalı ile 11.5 milyar dolar, diğer yatırımlar kanalı ile 14.6 milyar dolarlık döviz girişi yaşanırken, portföy yatırımları kanalıyla ise 15.4 milyar dolarlık döviz çıkışı yaşandı. Finansman hesabının bir diğer alt kalemi olan rezerv varlıklar ise Aralık ayında 6.6 milyar dolarlık, 2015 yılı toplamında ise 11.8 milyar dolarlık azalış göstermiş oldu.
Sonuç olarak, 2014 yılının aynı dönemine göre %23.8 azalarak Aralık ayında 5.1 milyar dolar gerçekleşen cari işlemler açığı yıllık olarak ise geçen yılki 43.5 milyar dolar seviyesinden 32.2 milyar dolara gerilemiş oldu. Cari işlemler açığında yaşanan bu toparlanmada petrol fiyatlarının gerilemesinden kaynaklı enerji ticaretinin geçen yılsonuna göre %34 azalış göstermesinin yanı sıra, dış ticaret açığında yaşanan yıllık bazda %27.4’lük daralma belirleyici oldu. Bununla birlikte net hizmet gelirlerinin geçen yıla göre 2.8 milyar dolar azalış göstermesine karşın, cari işlemler açığına yaptığı pozitif katkısı devam etti. Diğer yandan, 2014 yılı Aralık ayında 8.7 milyar dolar fazla veren yıllık enerji ve altın hariç cari işlemler dengesinin 2015 yılında 3 milyar dolarlık açık vermesinde dış ticaretteki toparlanmadan çok emtia fiyatlarındaki düşüş belirleyici oldu. Ocak-Aralık dönemi kapsamında finansman hesabı tarafında ise doğrudan yatırımlar ve diğer yatırımlar kanalları ile döviz girişi yaşanmasına karşın, portföy yatırımları kanalı ile döviz çıkışı yaşandığı görüldü. Bankacılık sektörü 2014 yılında net 8.1 milyar dolarlık uzun vadeli kredi kullanımı gerçekleştirirken, 2015 yılında bu tutarın 26.2 milyar dolara yükselmiş olması Fed’in faiz artırım
sürecine girmesine rağmen, bankacılık sektörünün yurtdışı kaynaklardan borçlanma yetisini koruduğuna işaret etmekte. Finansman hesabında Aralık ayında 6.2 milyar dolarlık sermaye girişine karşılık net hata noksan kaleminde ise 1.1 milyar dolarlık döviz çıkışı yaşandı.
Önümüzdeki dönemde dış ticaret açığının daralan küresel ticaret hacmi ve petrol fiyatları etkisiyle cari işlemler açığına olumlu katkıda bulunma ihtimali oluşsa da, seçim sürecinin sona ermiş olması
ve iç ekonomide önümüzdeki dönemde beklenen canlanmanın olması cari işlemler açığı üzerine baskı yaratabilir. Bununla birlikte Rusya başta olmak üzere çevre ekonomilerde yaşanan  gelişmelerin cari işlemler açığı üzerinde baskı yaratabilecek bir diğer önemli unsur olarak
karşımıza çıkıyor. Son olarak 2014 yılını %5.9 seviyesinden sonlandıran cari işlemler açığının GSYH’ye oranının 2015 yılı için %4.8 seviyesine gerilemesini bekliyoruz.

Vakıfbank