Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin yaklaşık yüzde 5’i öz kaynak sorunu yaşayan şirketlerden oluşuyor. 435 halka açık şirketin olduğu Borsa İstanbul’da halihazırda 24 şirket bu konuda Borsa İstanbul tarafından uyarılmış durumda. Kurum yönetimi bu şirketlere, ‘öz kaynakların artırılması, borçların ödenmesi, finansal durumlarının düzeltilmesi için ne gibi tedbirlerin alınacağını’ soruyor.
Sorun yaşayanlar şirketlerin yarıdan fazlasında ise durum daha sıkıntılı çünkü öz kaynakları eksiye dönmüş durumda. Bunların sayısı da 14. Toplam sayıya bakıldığında yüzde 5 oranı ile düşük gibi görünen bu şirketler, aşırı oynaklıkların yaşanması nedeniyle yatırım bilinci olmayan tasarruf sahiplerinin dikkatini çekip, paralarının önemli kısmının erimesine yol açıyor.
BİLANÇONUN PASİF TARAFINA DİKKAT
Bilançonun pasif tarafında yer alan öz kaynaklar, borçlarla birlikte Şirketin aktif varlıklarının ne şekilde karşılandığını gösteriyor. Yatırımcıların kararlarını alırken en önemli unsur olan bilançoda, pasif tarafta yer alan öz kaynaklar ya da öz sermaye, Şirket sahipleri veya ortaklarının sermaye olarak koydukları fonlar ile faaliyetler sonucu sağlanan ve henüz işletmeden çekilmemiş karlardan oluşuyor. İşletme açısından devamlı bir kaynak niteliği taşıyan bu fonların içinde ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıl kar/zararları, dönem kar zararları gibi alt hesaplar bulunuyor.
DEFTER DEĞERİ NE KADAR EKSİYSE HİSSE SAHİBİ O KADAR BORÇLU
Dolayısıyla öz kaynakların tükenmiş hatta eksiye geçmiş olması bir anlamda, şirketin defter değeri açısından bir anlam ifade etmediğinin göstergesi. Yani bu, şirketin defter değeri eksi 3 TL olan bir firmanın hissesini alan hisse sahibinin pay başına 3 TL borçlu olması anlamına geliyor. Borsa İstanbul da bu durumu yönetmeliğin ‘’Borsa kotundan çıkarılmayı gerektiren durumlar’’ başlıklı 24. Madde’si kapsamında değerlendiriyor. Buna rağmen öz kaynakları eksi olan şirketlerin borsa fiyatları dudak uçuklatacak derecede yüksek. Bu grupta yer alan ‘3 büyükler’ bunun en güzel örnekleri. Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş dışında Taraf Gazetecilik, Kerevitaş, Ege Plastik ve Cosmos gibi şirketlerde var.
Aşağıdaki tablo işte bu 14 şirketi ve borsa fiyatlarıyla piyasa değerlerini gösteriyor:
YATIRIMCIYI KORUMUK İÇİN GÖZALTI PAZARI’NA ALINIYORLAR
Bu tabloda yer almayan 10 şirket ise borçlarını ödemeyemediği için Borsa İstanbul tarafından finansal durumun düzeltilmesi konusunda uyarılmış. O şirketler de Kervansaray, Karsusan, Etiler Gıda, Burçelik Vana, Mert Gıda, Viking Kağıt, Favori Dinlenme Yerleri, Eminiş Ambalaj, Ar Tarım ve Ericom şirketleri…
Bu şirketlerin Pazar fiyatları şöyle: Kervansaray 0,55 TL, Karsusan 5,02 TL, Etiler Gıda 4,67 TL, Burçelik Vana 2,13 TL, Mert Gıda 0,20 TL, Viking 0,76 TL, Favori 0,17 TL, Eminiş Ambalaj 2,99 TL., Ar Tarım 1,04 TL, Ericom 0,46 TL.
Borsa İstanbul Yönetim Kurulu gerekli uyarıları yaptıktan sonra öz sermayesini ya da öz kaynaklarını düzeltemeyen şirketler, yatırımcıları korumak için Gözaltı Pazarı’na alınıyor. Aslında daha önce yapılan uyarılar da tasarruf sahipleri için uyarı niteliğinde. Daha da kötüye gidenler borsa kotundan çıkarılıyor. Öz sermayeleri eksiye dönmüş olan 14 şirketten 5 tanesi Gözaltı Pazarı’nda işlem görüyor. Bu şirketler Dardanel, Egeplast, Mazhar Zorlu, Transtürk ve Cosmos olarak sıralanıyor. Favori, Ar Tarım, Ericom, ve Mert Gıda da finansman sıkıntısına düşüp borçlarını ödeyemez duruma geldiği için Gözaltı Pazarı’na alınmış durumda.