BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Küresel gıda fiyatları bir yıldan biraz fazla bir süredir tırmanıyor. Gelirlerinin daha büyük bir kısmı temel tüketici harcamalarına yöneltme eğiliminde olan gelişmekte olan piyasalarda ise üzerindeki baskılarsa artıyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün son verilerine göre son 15 ayda gıda fiyatlar yüzde 40 arttı. Söz konusu oran 2010-2011 yıllarında Arap Baharı protestolarını teşvik eden gıda fiyatları yükselişinden bu yana kaydedilen en büyük artışı ifade ediyor.
Yükselen emtia fiyatları her zaman tüketicilere yansımıyor. Ancak Financial Times’ın haberine göre JPMorgan ekonomistleri yükselen fiyatları büyümeyi yavaşlatan “bir sesten ibare değil bir işaret” olduğunu belirtiyor. Banka ekonomistleri, fiyatlardaki yükselişin sonucunun muhtemelen bu yaz “hane halkları satın alma gücünde sıkılaşmaya” neden olacağını ve küresel tüketici güveninde düşüşe katkıda bulunacağını belirtti. JPMorgan bu şokun etkisinin gelişmekte olan pazarlarda “çok daha büyük” olacağı ve gelecek yıla kadar sürebileceği konusunda uyardı.
Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre gıda fiyatları tıpkı enerji fiyatları gibi genellikle istikrarsız olmasıyla bilinirler. Mevsimsel sorunlar ve yerel aksaklıklar genellikle temel gıda fiyatlarının değişmesine neden olabilir. Bu sebeple söz konusu fiyatlar genellikle merkez bankalarının daha fazla göz önünde bulundurduğu çekirdek enflasyonun dışında tutulurlar.
Ancak bu yıl hem gıda fiyatları hem de çekirdek enflasyon benzeri piyasa güçleri tarafından etkilendi. Tedarik zinciri sıkıntıları, artan taşıma maliyetleri ve korona virüsün sebep olduğu diğer olumsuz gelişmeler bu sebeplerden birkaçı. Bu durum merkez bankalarının cevap olarak faiz oranlarını yukarı çekme olasılığının daha yüksek olduğu anlamına geliyor. JPMorgan özellikle enflasyonun yüksek olduğu ve politikacıların bu gidişatı kontrol alma konusunda tüketicilerin daha şüpheci olduğu Brezilya, Rusya, Meksika, Kolombiya ve Peru gibi ülkelerde faiz oranlarındaki artışın daha muhtemel olduğunu belirtti.
Cuma günü Deutsche Bank’ın paylaştığı raporda analistler emtia fiyatlarının ılımlı seyretmesi halinde dahi küresel talebin yükselmesine bağlı olarak gelişmekte olan piyasalarda enflasyonun yükselmeye devam edeceğini belirtmişti. Deutsche merkez bankalarını “yavaşlayan büyümeyle giderek daha da zorlaşacak para politikası değiş tokuşu” konusunda uyardı.
Rusya, Cuma günü artan fiyatların önüne geçmek için verdiği savaşta bu yıl beşinci kez politika faizini yükseltti. Financial Times’ın haberine göre diğer gelişmekte olan ülkeler de ekonomik toparlanmalarını riske atarak faiz oranlarını yükseltmek zorunda kalabilir.