Dolar/TL kuru, Merkez Bankası'nın doğrudan müdahalesine rağmen rekor üstüne rekor kırıyor. ABD merkez bankası Fed'in geçtiğimiz mayıs ayında tahvil alımında kısıtlamaya gideceğini açıklamasıyla değer kaybetmeye başlayan Türk Lirası'ndaki bu düşüş, diğer gelişmekte olan ülkeleri nasıl etkiliyor? Bu sorunun yanıtını ekonomist Uğur Gürses, Hürriyet'teki köşesinde veriyor. İşte o yazı:
KELEBEK ETKİSİ
Türkiye’deki mali piyasa gelişmeleri, diğer gelişen ülkeleri de vurdu. Geride kalan hafta içindeki kur hareketlerine bakıldığında, Türk Lirası’nın dolara karşı değer kaybının diğer ülkelerin paralarında da değer kaybını tetiklediği gözlendi. Geçen hafta Türk Lirası yüzde 4’i aşkın değer kaybederken; Brezilya, Endonezya ve Güney Afrika gibi diğer gelişen ülkelerin paraları da yüzde 2 değer kaybetti. Hindistan rupisi görece en az etkilenen para birimi olurken, görece daha istikrarlı seyreden Meksika pezosu TL’deki değer kaybının tetiklemesi ile hızla değer kaybederek dün yüzde 2 değer kaybı yaşadı.Böylece Türkiye, son beş yılda diğer gelişen ülkelerde mali piyasa çalkantısını da tetiklemiş oldu.
TL YÜZDE 32 ERİDİ
Mayıs ayında FED’in tahvil alım programını azaltma niyetini açığa vurmasıyla, bolca basılan ve tüm gelişen piyasa ekonomilerine giden paraların geri dönme yolculuğunun başlayacağı beklentisi, tüm bu ülkelerin mali piyasalarını bozmuştu. Aralık ayında, hem FED’in tahvil alımında kısıntıya gitmesi, hem de Türkiye’deki yolsuzluk ve rüşvet soruşturması sonrası ortaya çıkan siyasal kriz TL’nin hızla değer kaybetmesine yol açtı. TL 2013 Mayıs ayından bu yana yüzde 32, 16 Aralık tarihinden bu yana ise yüzde 15 değer kaybetti.
Geride bıraktığımız hafta TL’deki sert değer kaybı, diğer gelişen ülkelere de yansıdı. Gelişen ülkelerden ‘evine’ dönen para ABD’de 10 yıllık tahvil faizlerinin de düşmesine yol açtı. New York Borsası düşerken 10 yıllık tahvil faizlerinin yüzde 2.85’den yüzde 2.70’e kadar gerilemesi, gelişen ülkelerden gelişmiş ülkelere dönen paranın ‘güvenli liman’ yatırımı olarak değerlendiriliyor.Bloomberg’in 20 gelişen ülke para birimini içeren endeksi, son bir yılda yüzde 10 düştüğü (Nisan 2009’dan bu yana en düşük seviye) dikkate alınırsa Türk Lirası’ndaki yüzde 30’u aşan kaybın ne denli sert olduğu anlaşılabilir. Arjantin pezosu geçen hafta yüzde 15 değer kaybetti.