Korona virüs pandemisi Türkiye yatırım iklimini oldukça değiştirdi. Özellikle Merkez Bankası’nın genişleyici para politikalarıyla düşen faizler mevduat yatırımcısını yeni yatırım araçlarına yöneltti. Ve bu yatırım araçlarının başında da Borsa İstanbul geldi. 2020 yılında yarım milyonu aşkın yeni yerli yatırımcı pay piyasalarına katıldı. Yabancı yatırımcı ise Türkiye piyasasından çıkış yaptı. Bu durum hisse senedi piyasasında yatırımcılara hizmet veren aracı kurumların çalışma tarzlarını da değiştirmeye başladı. Pandemi öncesinde çoğunlukla BIST-30 yani büyük şirket hisselerine yönelik raporlar yayımlayan aracı kurumlar artık ana pazar ve BIST-30 harici şirketlerin de raporlarını yayımlamaya başladı. Fon Yöneticisi Işık Ökte, araştırma birimlerinin artık yabancı kurumsal müşterilere hizmet vermediğine dikkat çekerek, “Piyasaya yeni gelen yarım milyon yatırımcının önemli bir bölümünün aslında BIST-100 dışı hisselerde işlem yapmak ve halka arzlara katılmak isteğiyle geldiğini görmekteyiz. BISTTUM hisselerinin BIST-100 dışında kalan endeksi ‘XTUMY’ ise dolar bazında yatırımcısına yüzde 136 kazandırdı. 6.5 ayda böyle bir kazanç sağlayan yatırım aracı yok. Yayımlanan notlara dair çaba artarak devam edecektir” dedi.
Eylülde borsada yerli yatırımcı sayısı 1 milyon 750 bini aşarken yerli yatırımcının tercihinin ise BIST-100 dışı hisselerde yoğunlaştığı görülüyor. Yatırımcı sayısında yılbaşından bu yana yaşanan 556 bin kişilik artışın 460 bini BISTTUM hisselerinde oldu. Yeni yatırımcıların likiditesi düşük, araştırma bölümleri tarafından kapsama alınmayan veya daha az sayıda değerlendirilen, yüksek prim yapan hisse senetlerine yöneldikleri görülmüş hem Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) hem de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) yatırımcıya ve aracı kurumlara uyarılarda bulunmuştu. İşte artık aracı kurumlar yerli yatırımcının yöneldiği hisse senetlerine el atmış görünüyor.
Artık yabancıya hizmet için çalışılmıyor
Fon Yöneticisi Ökte, şunları söyledi: “Yadsınamaz bir gerçek var ki; araştırma birimleri artık yabancı kurumsal müşterilere hizmet etmek için çalışmıyor. BIST’te son senelerde uzun vadeli yabancı ilgisinin sürekli düşmesi raporların yerli kurumsal müşteriler için yazılması ve pazarlanması anlamına geldi. Amaç, BES ve hisse ağırlıklı fon yöneten portföy yöneticilerine hizmet ve yeni hisse pazarlamak oldu. Daha üzerine rapor yazılmamış, halka arzları yeni gerçekleşmiş şirketlerin üst yönetimlerine ulaşmak kritik bir araştırma fonksiyonu haline geldi. Sonuçta, basit bir denklem bu: Garanti Bankası, Tüpraş, Ereğli raporu yazarak yeni müşteri ya da komisyon geliri elde etmeniz zor. Bilinmeyeni masaya koymanız daha zor. Ancak ana pazar dışı, yıldız pazarda işlem gören ve aracı kurumların fazla radarında olmayan bir şirketin üst yönetimiyle görüşüp not yazdığınız zaman portföy yönetim şirketlerinin sizi daha çok komisyon ödeyerek ödüllendirmesi söz konusu olabilir.”
Yüzde 136 dolar bazlı getiri sağladı
Bir başka neden daha olduğuna inandığını vurgulayan Ökte, “2020 senesinde yarım milyona yakın yatırımcının yeni hesap açarak pay senedi piyasasına girdiği ortamda, 23 Mart akşamı başlayan küresel hisse rallisinde müthiş bir performans yakalayan bir ‘küçük hisse’ endeksimiz var. MSCI Türkiye endeksi, 6.5 ayda yatırımcısına dolar bazında yüzde 2 kazandırırken, gelişen ülke endeks performansının ne yazık ki yüzde 48 gerisinde kaldı. Ancak, Bisttüm hisselerinin BIST-100 dışında kalan endeksi ‘XTUMY’ ise dolar bazında yatırımcısına yüzde 136 kazandırdı. XTUMY içinde son halka arzlar sonrası 250 hisse bulunmaktadır” dedi.
Ökte, yüzde 136 dolar bazlı getiriyi 6.5 ayda sağlayan başka bir küresel endeks bulamadığına dikkat çekerek şöyle konuştu: “Perspektife koymak gerekirse, aynı dönemde, altının yüzde 22, gümüşün yüzde 51, BIST-100’ün yüzde 16 dolar bazlı getirisi oldu. XTUMY getirisi o kadar göz açıcı ki, piyasaya yeni gelen yarım milyon yatırımcının önemli bir bölümünün aslında BIST-100 dışı hisselerde işlem yapmak ve halka arzlara katılmak isteğiyle geldiğini görmekteyiz. Araştırma birimleri de, BIST-100 dışı 250 hisse üzerine rapor ve ziyaret notu yayımlayarak bu şirketlerden beğendiklerini göz önüne koymak için kritik bir çabaya giriştiler. Bu çaba artarak devam edecektir çünkü mevduat faizleri yüzde 13 bandına yükselse de, hala önemli bir pozitif reel getiriden söz edemiyoruz ve BIST yeni yatırımcı bazında, her ay rekor yenileyerek devam edecek görüşümü koruyorum.”
(Şebnem Turhan /Dünya)