Enflasyonist endişeler ve resesyon riski arasında kalan merkez bankalarının faiz artırımlarına devam edeceği beklentileri, küresel çapta risk iştahının düşük seyretmesine neden oluyor. Bu kapsamda, bu hafta kararlarını açıklayacak olan ABD Merkez Bankası (Fed), İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) toplantıları öncesinde piyasalarda oynaklığın sürmesi bekleniyor. İsveç, İsviçre, Norveç, Tayvan, Mısır, Brezilya, Güney Afrika ve Endonezya gibi ülkelerin de faiz kararlarını açıklayacağı yeni haftada, yurt içinde ise gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) toplantısında olacak.
Yurt içinde geçen hafta Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, küresel çapta azalan risk iştahının etkisiyle satıcılı bir seyir izledi ve haftalık bazda yüzde 4,09 değer kaybederek 3.377,33 puandan kapandı. Analistler, küresel çapta enflasyon ve resesyon endişelerini besleyen gelişmelerin mevcudiyetini koruduğunu belirterek, böyle bir ortamda yatırımcı fiyatlamalarında merkez bankalarının aksiyonlarının belirleyici olmaya devam ettiğini söyledi. Borsa İstanbul tarafından yapılan açıklamada, BIST 50 endeksinde yer alan paylara uygulanan açığa satış işlemlerinde yukarı adım kuralının bugünkü seansta da uygulanmasına karar verildi.
Bugün saat 18:00 itibarıyla dolar/TL 18,29 seviyesinden, euro/TL ise 18,37 seviyesinden işlem görüyor.
BORSA İSTANBUL
Bu hafta Fed ve BoE'nin faiz artırımlarına devam etmesinin beklendiğini, BoJ'un ise ultra gevşek para politikasını korumasına karşın zayıf yen karşısında sözle yönlendirmesini sertleştirebileceğini ve ek tedbirler açıklayabileceğini aktaran analistler, "şahin" para politikaları ortamında piyasalarda oynaklığın sürebileceğini kaydetti.
Analistler, bugün veri gündeminin zayıf olduğunu ve Japonya'nın yanı sıra İngiltere'de de piyasaların kapalı olduğunu anımsatarak, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.280 puanın destek, 3.440 ve 3.500 seviyelerinin direnç konumunda bulunduğunu bildirdi.
Borsa İstanbul'da BİST 100 endeksi günü yüzde 5,26 düşüşle 3199,54 puandan tamamladı.
BİST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 177,79 puan azalırken, toplam işlem hacmi 54,2 milyar lira seviyesinde gerçekleşti.
Endeks gün içinde en düşük 3199, en yüksek 3393 puanı gördü.
KÜRESEL PİYASALAR
ABD
Geçen hafta ABD'nin beklentileri aşan enflasyon verilerinin ardından, Fed'in federal fonlama oranı politikasına başladığı 1990'lardan bu yana ilk kez 100 baz puanlık faiz artırımına gideceği ihtimali fiyatlanmaya başlamıştı. Faizlerde en az 75 baz puanlık artışa ise kesin gözüyle bakılıyor. Halihazırda para piyasasındaki fiyatlamalarda, Fed'in 75 ve 100 baz puanlık faiz artırımı ihtimali sırasıyla yüzde 80 ve yüzde 20 düzeyinde bulunuyor. Bankanın daha önce 25 baz puanlık faiz artırımına gitmesi daha olası görülen gelecek ayki toplantısı için ise 50 baz puana yüzde 31,1 ve 75 baz puana yüzde 56,6 ihtimal veriliyor.
Öte yandan geçen hafta cuma günü Amerikan kargo devlerinden FedEx, ekonominin önemli ölçüde kötüleştiğini belirterek, mali tahminlerini aşağı yönlü revize etti. Bu gelişmenin ardından FedEx'in hisseleri yüzde 20'nin üzerinde değer kaybederken, New York borsasında da satıcılı seyir sürdü ve cuma günü Dow Jones endeksi yüzde 0,45, Nasdaq endeksi yüzde 0,90 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,72 değer kaybetti. Endekslerin geçen haftaki ortalama kaybı ise yüzde 4,8 oldu.
New York borsası düşüşle açıldı
Açılışta Dow Jones endeksi, 200 puanın üzerinde değer kaybetti ve yüzde 0,79 azalarak 30.578,49 puana geriledi. S&P 500 endeksi yüzde 0,91 azalışla 3.837,92 puana ve Nasdaq endeksi yüzde 0,96 kayıpla 11.338,41 puana indi.
AVRUPA
Avrupa tarafında, süregelen enerji krizine tarımsal üretimde belirgin düşüşe neden olabilecek gübre tedariki problemleri de eklendi. Avrupa Birliği (AB) yaptırımları nedeniyle bu krize cevap veremediğini belirten Rusya, Birleşmiş Milletler'e 300 bin tonluk gübrenin serbest bırakılması çağrısında bulundu. Cuma günü açıklanan nihai verilere göre, Euro Bölgesi'nde ağustosta yıllık enflasyon yüzde 9,1'le rekor seviyede kalmaya devam etti.
Bu gelişmelerle cuma günü Almanya'da DAX endeksi yüzde 1,66, Franca'da CAC 40 endeksi yüzde 1,31 ve İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,62 değer kaybetti. Endeksler, geçen hafta genelinde ise ortalama yüzde 2,2 düşüş kaydetti.
Avrupa borsaları düşüşle açıldı
Açılışın ardından Stoxx Europe 600 gösterge endeksi yüzde 0,54 azalarak 406 puan ve Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,72 değer kaybederek 12.650 puan oldu. Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,1 azalışla 6.014 puanda, İspanya'da IBEX 35 endeksi yüzde 0,41 değer kaybıyla 7.953 puanda ve İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 0,89 gerileyerek 21.913 puanda bulunuyor.
ASYA
Asya genelinde, Çin'de salgın tedbirleri ile kapanan bazı kentler bugün yeniden açılırken, Çin Merkez Bankası piyasaya yaklaşık 12 milyar yuan likidite enjekte etti. Banka ayrıca, 14 günlük ters repo faiz oranını yüzde 2,25'ten yüzde 2,15'e düşürdü. Çin'de talebin artacağı beklentileri ile Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 0,2'lik artışla 90,8 dolara çıktı.
Bugün Japonya'da ise resmi tatil dolayısıyla işlem yapılmazken, Japon yeni dolar karşısında gerilemeye devam etti. Kapanışa yakın Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,9 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,3 geriledi.
Asya borsaları Hindistan hariç geriledi
Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4 azalarak 3.116 puan, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,1 gerileyerek 2.356 puan ve Avustralya'da ASX 200 endeksi yüzde 0,3 değer kaybederek 6.720 puan oldu. Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,1 düşüşle 18.563 puanda, pozitif ayrışan Hindistan'da Sensex endeksi ise yüzde 0,7 artışla 59.231 puanda seyrediyor.
PARA PİYASASI
İstanbul serbest piyasada dolar 18,2760 liradan, euro 18,2390 liradan haftaya başladı.
Cuma günü, doların satış fiyatı 18,2555 lira, euronun satış fiyatı ise 18,2839 lira olmuştu.
Dolar/TL, yeni haftaya yükselişle başlamasının ardından saat 11.00 itibarıyla önceki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 18,2870'ten işlem görüyor. Aynı dakikalarda euro/TL önceki kapanışının yüzde 0,2 altında 18,2490'dan, sterlin/TL yüzde 0,4 değer kaybıyla 20,8160'tan satılıyor.
Dolar endeksi Fed'in şahin politikalarına devam edeceğine ilişkin beklentilerle yükseliş eğiliminde hareket ederken, şu sıralarda 110,1'le son 20 yılın zirvesine yakın seyrediyor.
Euro/dolar paritesi ise dolar endeksindeki harekete paralel düşüşünü sürdürürken, yeni günde yüzde 0,4 değer kaybederek 0,9980'de dengelendi.
Gün Ortası: İstanbul serbest piyasada dolar 18,2900 liradan, euro 18,2370 liradan satılıyor.
Uluslararası piyasalarda saat 13.00 itibarıyla euro/dolar paritesi 0,9970, sterlin/dolar paritesi 1,1360 ve dolar/yen paritesi 143,5 düzeyinde seyrediyor.
Gün Sonu: İstanbul serbest piyasada dolar 18,2951 liradan, euro 18,3682 liradan satılıyor.
Uluslararası piyasalarda saat 18.00 itibarıyla euro/dolar paritesi 1,0007, sterlin/dolar paritesi 1,1407 ve dolar/yen paritesi 143,22 düzeyinde seyrediyor.
KRİPTO PARALAR
Kripto paralarda görünüm negatif. Geçen hafta ABD enflasyonunun beklenti üzerinde gelmesinin ardından 20 bin dolar civarında yatay seyre geçen Bitcoin, Fed faiz kararı öncesi yeni bir satış dalgasına maruz kaldı. Bitcoin, bugün saat 18:00 itibarıyla yüzde 0,62 düşüşle 19295 dolar seviyesinden işlem görüyor. Ethereum yüzde 1,53 artışla 1355, BNB yüzde 1,01 artışla 269 dolar seviyesinden işlem görüyor.
EMTİA PİYASASI
PETROL
Brent petrolün varili uluslararası piyasalarda 91,31 dolardan işlem görüyor.
Cuma günü 92,66 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 91,35 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varil fiyatı bugün saat 09.29 itibarıyla kapanışa göre yüzde 0,04 azalarak 91,31 dolar oldu. Aynı dakikalarda Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 84,53 dolardan alıcı buldu. Petrol fiyatları, küresel petrol arzı ve talebine ilişkin haber akışlarıyla dalgalı seyir izliyor.
Brent petrolde teknik olarak 91,45 ile 91,77 dolar aralığının direnç, 91,13 ile 90,81 dolar aralığının ise destek bölgesi olarak izlenebileceği belirtiliyor.
Gün Ortası: Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı ise yüzde 1,8 azalışla 89 dolardan işlem görüyor.
Gün Sonu: Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,56 düşüşle 91 dolardan işlem görüyor.
ALTIN
Geçen haftanın son işlem gününde, altının ons fiyatındaki yükselişe paralel değer kazanan altının gram fiyatı, günü yüzde 0,6 artışla 983 liradan tamamladı.
Altının gram fiyatı, yeni haftaya ise düşüşle başlamasının ardından saat 10.30 itibarıyla önceki kapanışının yüzde 0,7 altında 976 liradan işlem görüyor. Aynı dakikalarda çeyrek altın 1.600 lira, Cumhuriyet altını da 6.540 liradan satılıyor.
Cuma günü yüzde 0,7 artışla günü 1.676 dolardan tamamlayan altının ons fiyatı, şu dakikalarda önceki kapanışının yüzde 1 altında 1.660 dolardan işlem görüyor. Analistler, teknik açıdan altının ons fiyatında 1.640 ve 1.600 doların destek olduğunu, 1.680 ve 1700 doların direnç konumunda bulunduğunu bildirdi.
Gün Ortası: Altının gram fiyatı 978 liradan işlem görürken, çeyrek altın 1599 lira, Cumhuriyet altını da 6380 liradan satılıyor.
Altının onsu uluslararası piyasalarda yüzde 0,7 azalışla 1.663 dolardan işlem görüyor.
Gün Sonu: Altının gram fiyatı 984 liradan satılırken, çeyrek altın 1605 liradan, Cumhuriyet altını 6401 liradan satılıyor.
Altının onsu uluslararası piyasalarda yüzde 0,16 düşüşle 1673 dolardan işlem görüyor.
VADELİ PİYASALAR
Cuma günü alış ağırlıklı bir seyir izleyen endeks kontratı, normal seansı önceki kapanışın yüzde 1,3 üzerinde 3.815,25 puandan tamamladı. Endeks kontratı, akşam seansında da yükselişini sürdürerek 3.823,00 puana çıktı.
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) ekim vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontrat, haftaya düşüşle başlamasının ardından 3.795 puanda dengelendi.
Ekim vadeli endeks kontratı, açılışta en düşük 3.787,25 puanı görmesinin ardından önceki normal seans kapanışının yüzde 0,5 altında 3.795 seviyesinden işlem görüyor. Analistler, teknik açıdan endeks kontratında 3.750 ve 3.720 puanın destek, 3.860 ve 3.900 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu ifade etti.