BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ
Salı günü Bitcoin ve diğer kripto paralarda görülen çöküş, aşırı güvenin beraberinde getireceği tehlikelerin hatırlatıcısı oldu. Sosyal medya Bitcoin’de yükseliş tahminleriyle doluydu ve kripto paranın 100 bin dolara, hatta 1 milyon dolara ulaşacağı söyleniyordu. Bu tahminlerin üzerine bireysel yatırımcılar devasa miktarlarda kaldıraç kullanarak alım yaptı. Çöküş gerçekleştiğinde bazı yatırımcılar büyük zarar ederken, yüksek kaldıraçlı portföyleri darbe aldı.
Aşırı güven finansal piyasalar için oldukça tehlikeli. Aşırı güvenle dolu yatırımcılar daha sık işlem yapıyor ve bu yatırımcılar daha sık işlem yaptıkça piyasaların genelinden çok daha düşük getiriler elde ediyorlar. Aynı zamanda bu yatırımcılar çeşitlendirme yapmama ya da belirli hisselere çok fazla ağırlık verme gibi sık yapılan yatırım hatalarını yapmaya daha eğilimli. Dahası bu yatırımcılar, 2008 finansal krizinde olduğu gibi piyasa balonlarının oluşmasında ve bu balonların patlamasında etkin rol oynuyor.
Market Watch’un haberine göre aşırı güven konusunda birçok çalışma yapılmış olsa da, bunun bireysel yatırımcılar üzerindeki yıkıcı etkisine ve yatırımcıların aşırı güvenden neden vazgeçmediğine yönelik araştırmalar bulunmuyor. Bir açıdan yatırımcıların aşırı güvenli olma eğilimi şaşırtıcı çünkü yatırım aktiviteleri oldukça öğretici de olabiliyor. Aşırı güven ise önyargılarla açıklanıyor. Örneğin bir yatırımcı yüksek getirili bir işlem yapmakla övünse de, zarar edilen yatırımlarda şansının yaver gitmediğini düşünebiliyor.
Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) tarafından yapılan araştırmaya göre yatırımcılar geçmişteki performansla ilgili önyargılı hatıralara sahip. Yatırımcıların hatalı hatıraları ve aşırı güven arasındaki ilişki uzun süredir dikkat çekiyordu. Wells Fargo Eski Baş Yatırım Uzmanı Erik Davidson, “tıpkı geçmişteki kötü zamanları değil iyi zamanları hatırlamaya yönelik eğilimimiz gibi, yatırımcılar da geçmişteki kazananlarla ilgili olumlu düşüncelere sahip olma ve kayıp yaşadıkları hatıraları unutma eğiliminde” dedi.
Ancak yatırımcılar, yatırım kararlarından önce geçmişteki performansları tarafsız bir şekilde değerlendirdiği takdirde bu riskler ortadan kalkabiliyor. borsagundem.com'un derlediği bilgilere göre aşırı güven borsa işlem platformlarının katkısıyla da azaltılabilir. Bu noktada platformlar yatırımcılara yatırım geçmişlerine erişim sağladığında ve ilgili kıyaslamaları ve değerlendirmeleri önerdiğinde, riskler daha da azalabilir. Geçmişte birçok borsa işlem platformu bu stratejiyi izlemekten kaçındı. Bunun nedeni ise işlem ücretlerinden gelir sağlıyor olmalarıydı.
Ancak Robinhood ya da TD Ameritrade gibi ücretsiz yatırım platformlarının ortaya çıkmasıyla birlikte bu tür veri erişimleri yaygınlaşabilir. Kripto para yatırımcılarının Bitcoin ve diğer kriptolarda daha önce yaşanan devasa çöküşleri değil de yükseliş dönemlerini hatırlayarak, aşırı güvenle son dönemde yükselttikleri kripto paralar şimdi yatırımcıların zararına neden oluyor. Bu nedenle yatırımcıların, yatırım yaptıkları alanın geçmişteki performansını doğru değerlendirmesi önem taşıyor.