Şeker Yatırım ( http://www.sekeryatirim.com.tr ) Tarafından
Hazırlanan Analiz:
"TÜİK, GSYH'nin 3Ç18'de yıllık %1,6 büyüdüğünü açıkladı. Bu rakam,
piyasanın %1,8-2,0'lik beklentisine yakın ise de, bizim %0,5'lik
beklentimizin üzerinde kaldı. Takvim ve mevsim etkilerinden
arındırılmış GSYH serisinde ise önceki iki çeyrekteki %1,7 ve %0,6'lık
büyümenin ardından çeyreklik bazda %1,1'lik daralma olduğu görülüyor.
Üçüncü çeyrek gerçekleşmesiyle, 9 aylık kümülatif GSYH büyümesi ise
%4,5 oldu. 12 aylık birikimli GSYH ise, geçen çeyrekteki %7,8
seviyesinden %5,2'ye geriledi.
Turizm sektörü GSYH büyümesine çok önemli bir katkı verdi
GSYH verisini üretim tarafından incelediğimizde, aşağıdaki
faktörleri öne çıkarabiliriz:
%0,3'lük sanayi sektörü büyümesinin, sanayi üretim endeksinin ima
ettiği %0,5'lik büyümeye paralel gerçekleştiğini görüyoruz.
İnşaat sektöründeki %5,3'lük daralmanın da beklentimize paralel
olduğunu söyleyebiliriz inşaat sektörü büyümesine ilişkin modelimiz
%6,0'ya yakın bir daralmaya işaret etmekteydi. Öncü göstergeler (yapı
inşaat izinleri) ve anekdotal duyumlara göre, önümüzdeki çeyreklerde
daralmanın çift haneli seviyelere ulaşabileceği görülüyor.
TÜİK'in yayınladığı bitkisel üretim tahminlerine göre, tarım
sektöründe de %2-3 civarında bir daralma beklemekteydik, ancak
gerçekte %1,0'lik büyüme olduğunu görüyoruz. Bu farklılık
tahminimizdeki sapmanın tek başına %0,5'lik kısmını açıklıyor.
"Ticaret", ulaştırma" ve "turizm" sektörlerinin toplamından oluşan
hizmetler kalemindeki %4,5'lik büyüme, manşet GSYH büyümesine %1,0'lik
katkı yaptı.
TÜİK maalesef, bu önemli sektörlere ilişkin büyüme rakamlarını
ayrı ayrı yayınlamıyor ve bu da detaylı analiz şansımızı azaltıyor.
Ancak gene de, bazı çıkarsamalar yapmak mümkün:
Hizmetler kaleminin ağırlıklı olarak ticaret ve ulaştırma
sektörlerinden oluştuğunu ve turizm sektörünün bu kalemdeki payının
kabaca %10 olduğunu biliyoruz, ancak mevsimsellik nedeniyle bu
çeyrekteki payı biraz daha yüksek, %15'e yakın, olabilir. Ticaret ve
ulaştırma sektörlerinin sanayi sektörü ve iç talep ile güçlü ilişkisi
dikkate alındığında, bu sektörlerde sanayi sektörü büyümesi gibi çok
düşük bir büyüme (hatta daralma) olduğunu tahmin ediyoruz. Buna göre
bu kalemde %4,5'lik büyüme olması için turizm sektöründeki büyümenin
%25-30 civarında (belki de daha fazla) gerçekleşmiş olması gerekiyor.
Turizm sektöründeki güçlü büyüme eğiliminin farkında olmakla beraber,
biz %10-15 civarında bir büyüme öngörmüştük. Buradaki farklılık da
tahminimizde %0,5'lik bir sapmaya daha yol açmış görünüyor.
Diğer hizmet sektörlerinin faaliyetlerini toplu olarak
incelediğimizde, %3,5 oranında göreceli olarak güçlü bir büyüme
olduğunu hesaplıyoruz. Bu sektörler arasında da, sırasıyla yıllık
%10,2'lik ve %7,8'lik büyüme kaydeden ve büyümeye toplamda %1,2'lik
katkı sağlayan "kamu hizmetleri (kamu idaresi, eğitim, insan sağlığı
ve sosyal hizmet faaliyetleri)" ve "finansal hizmetler" sektörleri
dikkat çekiyor. Öte yandan, "mesleki, idari ve destek hizmet
faaliyetleri" sektöründe ise %7,8'lik daralma olduğu görülüyor.
Bununla birlikte, finansal hizmetler sektöründeki güçlü büyümenin
istihdam verileriyle çeliştiğine dikkat çekmek lazım. Şöyle ki,
finansal hizmetler sektörü 2016 yılının başlarından beri sürekli
olarak yıllık bazda istihdam kaybı yaşıyor. Sektördeki Ocak-Ağustos
döneminde yıllık bazda istihdam kaybı ortalama yaklaşık 35bin kişiye,
ya da yüzdesel olarak ifade edersek, %12'ye ulaşmış durumda.
Büyümenin sürükleyici gücü net dış ticaret oldu
GSYH verisini harcamalar tarafından incelediğimizde, şu noktalar
öne çıkarılabilir:
Öncelikle, iç talep çok küçük oranda da olsa büyümeye pozitif
katkı vermeye devam etse de, GSYH büyümesinin temel olarak net dış
ticaretten kaynaklandığı görülüyor. İhracattaki %13,6'lık artış ve
ithalattaki %16,7'lik azalışa göre, büyümede net dış ticaretin
katkısını %6,7 olarak hesaplıyoruz.
Özel tüketimdeki artışın %1,1'e gerilediği (1.çeyrekte %9,1 ve 2.
çeyrekte %6,4) görülüyor ki, biz aslında bir miktar (%0,5) daralma
beklentisi içindeydik. Detaylı incelendiğinde, dayanıklı mal grubu
harcamalarının %23,9, yarı-dayanıklı mal grubu harcamalarının da %4,5
azaldığı görülüyor. Öte yandan, dayanıksız mal grubundaki %5,7 ve
hizmetler sektöründeki %4,8'lik artışların günü kurtardığını
söyleyebiliriz.
Kamunun nihai tüketim harcamalarında ise %7,5'lik yıllık artışın
büyümeye %0,7'lik katkı yaptığı görülüyor.
Sabit sermaye yatırımlarının ise %3,8'lik daralmayla beklendiği
gibi zayıf seyrettiği ve büyümeden %1,1 puan çaldığı görülüyor. Bunun
detaylarına bakıldığında, makine-teçhizat yatırımlarının %8,5, inşaat
yatırımlarının da %1,1 daraldığını görüyoruz.
Faizlerin mevcut seviyesi ve iç talepteki durgunluk dikkate
alındığında, yatırımlarda önümüzdeki birkaç çeyrek boyunca çift haneli
(ya da çift haneye yakın) daralma rakamları görülebileceğini
düşünüyoruz.
Böylece, %1,6'lık GSYH büyümesine iç talebin toplamda (özel
tüketim, kamu harcamaları ve yatırımlar) %0,4'lük, net dış talebin ise
%6,7'lik katkı yaptığı görülüyor. Buna göre, stoklardaki değişimin
(stok kullanımının) GSYH büyümesini %5,6 puan aşağı çektiğini
söyleyebiliriz. Bu da aslında güçlü ihracat eğilimine karşın, ara malı
ithalatındaki zayıf seyir ile uyumlu bir duruma işaret ediyor. Ancak
buna göre, önümüzdeki aylarda ihracattaki güçlü trendin
sürdürülebilmesi için artık ara malı ithalatının da arttırılması
gerektiğini söyleyebiliriz.
Zayıf iç talebe bağlı olarak büyümedeki yavaşlama şiddetlenebilir
İhracatın güçlü seyrine karşın, ithalat, PMI, otomotiv ve beyaz
eşya satışları ve reel sektör/tüketici güven endekslerindeki çakılma
ve kredi faizlerinin çok yüksek seviyelerine bağlı olarak kredilerde
yaşanan geri çekilme, ekonominin son çeyrekte (yıllık bazda) bir
daralma sürecine girmiş olabileceğine işaret ediyor:
Tüketim malı ithalatında Ekim'deki yıllık %50'lik daralmanın
ardından Kasım'da da %43'lük daralma yaşandı.
Sermaye malı ithalatı da Ekim'de %35, Kasım'da %20 geriledi.
Kasım'da petrol ithalatındaki %4'lük düşüşü dahi fiyat etkisinden
ziyade ekonomik aktivitedeki zayıflık ile ilişkilendirmek mümkün.
Son vergi indirimi sonrası, otomotiv satışları Ekim'deki 22bin
seviyesinden Kasım'da 58bin seviyesine yükseldiyse de, bu rakam geçen
yıla göre halen %42'lik daralmaya işaret ediyor.
Kredi büyümesi de (kur etkilerine göre düzeltilmiş,
yıllıklandırılmış 13 haftalık ortalama) -%14'e ulaşırken, bu rakam
özel bankalar için -%20'nin de altına geldi.
İmalat sanayi PMI da, Eylül'de gördüğü 42,7 dip seviyesinden
Ekim'de 44,3'e, Kasım'da 44,7'ye zayıf bir yükseliş gösterdi."
http://e.inclick.email/Track.ashx?id=41624c5e-ec5b-4b46-a171-a66f87be7aa0&cid=5beec07bf0d8d743d0f66412&gid=5c0f677ef0d8d76bb8db277e&mid=5bd15b7cf0d8d75e186722e2&lid=5c0f63caf0d8d64a20a54d5a
******
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.
*******
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey