CHP Denizli Milletvekili Kazım Arslan?dan Çek Kanununa Kapsamlı
Düzenleme ile ilgili bir açıklama yaptı. Arslan, "Çek kanunu ticarete
güven vermeli ifadesini kullandı"
"Bu hafta Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu?nda görüşülecek tasarı,
Çek Kanununda da değişiklikler öngörüyor. CHP Denizli Milletvekili
Kazım Arslan, 2012 yılı değişikliğinden sonra Çek Kanununda öngörülen
hapis cezalarının kaldırılmasının hata olduğunu belirtti ve kapsamlı
Çek Kanunu değişikliği teklifiyle, çeke itibar kazandırılması için
çözüm önerileri getirdi.
ARSLAN?IN TEKLİFİ ÇEKE GÜVENİ GERİ GETİRMEYİ AMAÇLIYOR
Kanun Teklifine göre eski düzenlemedeki gibi, karşılıksız çek
veren için öngörülen adli para cezası geri getirilecek. 1500 günlük
adli para cezasını ödemeyen kişinin cezası 6 aydan 1 yıla kadar hapis
cezasına çarptırılacak. Karşılıksız çek verme suçunu tekrar işleyen
kişinin cezası 1 yıldan 5 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.
Çek alacak kişi çekin üzerindeki karekodu cep telefonuna okutarak
çek veren kişinin çek sicilini görüp kararını verecek. Bankaların her
karşılıksız çek yaprağı için sorumluluk tutarı bin liradan 2 bin
liraya çıkarılacak. Çek veren sorumluluğu üzerine alacak, ancak
bankadan çek defteri alan kişi, bankaya tüm garantileri sunması ve
bankayla anlaşması halinde, takdirde üzerinde çek tutarı, miktarı
açıkça yazılı olan matbu çekler de kesebilecek. Bu durumda çekin
sorumluluğu bankaya ait olacak. Çek bu sayede elle doldurulmadan,
matbu biçimde üzerinde miktarı yazılı olarak da kullanılabilecek.
CHP Milletvekili Kazım Arslan?ın Çek Kanunu değişikliğiyle ilgili
teklifinin ayrıntıları şöyle:
"KARŞILIKSIZ ÇEKLER İLK 5 AYDA YÜZDE 16 ARTTI
2016 yılının ilk 5 ayında, bankalara ibraz edilen çek tutarı geçen
yılın aynı dönemine göre yüzde 14 artarak 285 milyar TL olmuştur. Bu
dönemde, ibraz edilen çek adedi ise geçen yılın aynı dönemine göre
yüzde 6 artarak 9 milyon olmuştur. Yılın ilk beş ayında, karşılıksız
işlemi yapılan çeklerin adedi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16
oranında, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin tutarı ise yüzde 3
oranında artmıştır.
Parasal tutarı 11 milyar TL olan 320 bin adet çeke, yılın ilk beş
ayında karşılıksız işlemi yapılmıştır. Aynı dönemde, karşılıksız
işlemi yapılan 1,5 milyar TL tutarındaki 51 bin adet çek, daha sonra
ödenmiştir.
ÇEK ÖDEME ARACI DEĞİL, KREDİ ARACI GİBİ GÖRÜLÜYOR
2013 yılında 18.1 milyar liraya gerileyen karşılıksız çek tutarı,
2014'te 19.9 milyar, 2015 sonunda ise 27.3 milyar liraya yükselmiştir.
Çekin asli işlevi olan ödeme aracından geri ödenmeyen bir kredi
aracına dönüşmesi, ticari yaşamda birçok gerçek ve tüzel kişiyi iflas
noktasına sürüklemiştir.
ÇEKTE GÜVENİ YENİDEN KURMALIYIZ
Güven unsuru olan çekin, gerekli cezai yaptırımlardan yoksun
bırakılması, iyi niyetli tacirlerin gündelik yaşamda çekle ilgili
mevzuat nedeniyle zarar görmesine yol açmaktadır.
2009 yılında 23 milyar lira dolayındaki karşılıksız çek tutarı
2010 yılında 13.3 milyar liraya, 2011'de 11.5 milyar liraya kadar
gerilemişken, hapis cezasının kalktığı 2012'de bu tutar 20.9 milyar
liraya tırmanmıştır.
ÇEKTE HAPİS CEZASI GERİ GETİRİLSİN
Başta hapis cezasının geri getirilmesi olmak üzere, çeke ilişkin
çok daha şeffaf, çek veren ile alan arasındaki bilginin devlet
kurumları ve bankacılık sektörü aracılığıyla teknolojik yeniliklere
uygun, hızlı ve güvenilir bir ağ içinde yeniden kurulması
gerekmektedir. Kanun teklifimle, karşılıksız çeki piyasaya sürenlere
uzun vadeli cezai yaptırımların uygulanması, yargılama süreci ile Risk
Merkezi ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası arasında karşılıksız
çeklere ilişkin çok daha işlevsel bağlantıların kurulmasını öneriyorum.
Çek Kanununa getirilen bu yeni düzenleme önerimizle,
banka-lehdar-çek sahibi ve yeni lehdarlar arasında güven ilişkisinin
kurulması, çeke yeniden itibar kazandırılması amaçlanmıştır. Lehdarın
sisteme kaydedeceği ve yeni lehdarlar tarafından da ileride
izlenebilecek biçimde, Merkez Bankası, Risk Merkezi ve MERSİS
kanalıyla ilgili gerçek ve tüzel kişinin çek ödeme performansı şeffaf
biçimde ortaya konacaktır.
Beraberinde, çekte yer alacak karekod uygulamasıyla, kişilerin çek
kabul etmeden önce, telefon ya da bilgisayarlarına indirebilecekleri
program yoluyla, çek keşide eden gerçek ya da tüzel kişinin geçmişe
dönük çek performansından anında bilgi sahibi olarak çeki kabul edip
etmeme tercihinin sunulması amaçlanmıştır."
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey