JAPON UZMAN: ŞANGHAY BEŞLİSİ'NİN AMACI EKONOMİ, DEMOKRASİ DEĞİL

Japonya'nın önde gelen düşünce kuruluşlarından Tokyo Vakfı'nda
görev yapan Kenji Someno, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) amacının
ekonomik olduğunu, demokrasi gibi bir derdi olmadığını belirtti.
ŞİÖ'yü "Amerikan karşıtı" bir örgüt olarak niteleyen Someno,
Türkiye'nin istemesi halinde örgüte üye olabileceğini söyledi.
Tokyo Vakfı'nda görevli Someno, Türkiye'de son günlerde gündeme
gelen ŞİÖ'ye üyeliği Cihan'a değerlendirdi. Someno, 1996'da Şanghay
Beşlisi olarak kurulan örgütün daha sonra Özbekistan'ın üye olmasıyla
Şanghay İşbirliği Örgütü olarak ismini değiştirdiğini söyledi. Çin ve
Rusya'nın örgütü kurmasındaki ilk amacın Sovyetler'in dağılmasıyla
Orta Asya'daki durumu istikrara kavuşturmak olduğuna dikkat çekti.
Gözlemci üye statüsü bulunan Hindistan'ın ise ŞİÖ'ye üye olmaya
şimdilik sıcak bakmadığını bildirdi. Hindistan'ın böyle bir adımı
"Amerikan karşıtı" olarak değerlendirdiğini, ancak böyle bir adım
atmak istemediğini vurguladı. Pakistan ve Afganistan'ın üye olmaya
sıcak baktığını, İran'ın da istediğini ancak Tahran'ı üye ülkelerin
aralarında görmek istemediğine dikkat çekti. Moğolistan'ın ise üyelik
için Japonya'nın da üye olmasını talep ettiğini ancak böyle bir
üyeliğin mümkün görünmediğini vurguladı. Someno, Moğolistan'ın ayrıca
Çin ile de sorunları olduğunu hatırlattı.

AMERİKAN KARŞITI BİR YAPILANMA

Tokyo Vakfı'nda görevli Someno, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün
amacının ekonomik işbirliği olduğunu, demokrasiyi derinleştirme gibi
dertleri olmadığını belirtti. "Üye ülkelerin demokrasi karnesi
ortada." yorumunda bulunan Someno, ekonomi ve eğitim gibi alanlarda
işbirlikleri olduğunu bildirdi. Ayrıca askeri konularda küçük adımlar
attıklarını, ancak NATO gibi bölgesel bir askeri yapılanma olmaktan
uzak olduklarına dikkat çekti. Someno, "Üye ülkeler bağımsızlıklarını
korumak istiyorlar. Ortak bir ordu kurmak istemiyorlar." dedi. Someno,
Şanghay İşbirliği Örgütü'ne askeri bir unsur da eklemek istediğini
ancak Rusya'nın buna sıcak bakmadığını vurguladı. ŞİÖ'nün Avrupa
Birliği gibi de olmadığını ve olmayacağını belirtti. Someno, ŞİÖ'nün
Avrupa Birliği üyesi ülkeler gibi egemenliklerinin bir kısmını ortak
bir yapıya devretmeyeceğini kaydetti. Someno, Şanghay İşbirliği
Örgütü'nün "Amerikan karşıtı" bir yapılanma olarak da görüldüğünü,
ABD'nin gözlemci üye olma istediğinin de kabul görmediğine dikkat
çekti.

TÜRKİYE YÜZÜNÜ ORTA ASYA'YA DÖNMÜŞ OLUR

Kenji Someno, Şanghay İşbirliği Örgütü'ne üye ülkeler arasında da
çekişmeler olduğunu belirtti. Örgüte askeri bir yapı da eklemek
konusunda Çin ve Rusya arasında anlaşmazlık olduğunu belirten Someno,
örgüt üzerinde etkin olma noktasında da iki ülke arasında çekişme
olduğunu ifade etti. Ayrıca Çin'in Doğu Türkistan ve Tibet gibi
problemleri de olduğuna dikkat çekti. Someno, Türkiye'nin arzu etmesi
halinde ŞİÖ üyesi haline gelebileceğini söyledi. Bu adımla Ankara'nın
yüzünü Orta Asya'ya dönmüş olacağını vurguladı. Someno, "Üyelerin
büyük bir bölümü Orta Asya'dan." hatırlatmasında bulundu. Türkiye'nin
ŞİÖ yerine Güneydoğu Asya Uluslar Birliği'ne (ASEAN) üye
olabileceğini, bu şekilde demokratik bir gruba üye olacağını belirtti.

ÖRGÜTÜN KAZANCI EKONOMİK OLUR

Kenji Someno, Türkiye'nin Şanghay İşbirliği Örgütü'ne üye olması
halinde örgütün bundan kazancının ekonomik olacağını vurguladı.
Someno, "Ticari hacmi artar. Hindistan da katılırsa güçlü bir örgüt
haline dönebilirler." dedi. Çin'den bazı uzmanların da Ankara'nın
üyeliğine destek veren yazıları olduğunu kaydetti. Someno, bu
uzmanların ŞİÖ içinde dini bir birlik olmadığını, bu yüzden
Türkiye'nin üye olabileceğini yazdıklarına dikkat çekti.

Foreks Haber Merkezi ( [email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/#!/ForeksTurkey