Aracı Kuruluşlar Birliği Başkanı Attila Köksal, Sermaye
Piyasasında Gündem?in Nisan sayısındaki yazısında Birliğin 10 Mart
Cumartesi günü düzenlediği ?Yatırımcı Seferberliği Arama Konferansı?nı
değerlendirdi. Köksal, bütün davetlilerin aktif olarak katıldığı arama
konferansında, finansal okuryazarlığın artırılmasına yönelik çeşitli
önerilerin dile getirildiğini söyledi. Yapılan grup çalışmalarında
yatırımcıların güveninin artırılmasından, yeni neslin yatırım
alışkanlığını nasıl elde edeceğine kadar pek çok konuda mikro ve makro
düzeyde öneriler geldiğini belirten Köksal, ?Yatırımcı Seferberliği
projesinin yol haritasının çizilmesine katkı sağladığımıza inanıyorum?
dedi. Mart ayında ''Sermaye Piyasası Kuruluşları Yatırımcı
Seferberliği İşbirliği Protokolü'' imzaladıklarını da hatırlatan
Köksal, ?Sektörün beklentileri doğrultusunda, yapılacak faaliyetlerin
tek elden yürütülmesi açısından, protokolün yararlı olacağını
düşünüyorum? diye konuştu.
Türkiye?de Tasarruflar
Gündemin bu ayki ilk makalesinde, piyasaların gündeminde olan
tasarrufların milli gelirdeki rolü açıklanıp ülkemizdeki finansal
tasarrufların dağılımı inceleniyor.
Tasarruf oranları geriliyor
Türkiye?de 1990?lı yıllarda %25?ler seviyesinde olan özel
tasarrufların milli gelirdeki payının 2000?li yıllarda düzenli şekilde
gerileyerek %10-15 bandına indiği belirtilirken, dünyada gelişmekte
olan ülkeler grubunda tasarruf oranının %30?lar seviyesinde olduğu
belirtiliyor.
Mevduatın payı artarken, tahvil-bononun payı düştü
Makalede, Türkiye?de yerleşik kişilerin tasarruflarının dağılımı
da inceleniyor. 2004 yılında %63 olan mevduatın payının 2011?de %79?a
kadar çıktığına, aynı dönemde sabit getirili menkul kıymetlerin
payının da %23?ten %9?a gerilediğine dikkat çekiliyor. 2011 sonunda
emeklilik yatırım fonlarıyla beraber kurumsal yatırımcılarca yönetilen
toplam portföy, yerli yatırımcıların tasarruflarının %5?i kadar.
Raporda, hisse senetlerinin payının ise aynı dönemde %7 civarında
dalgalandığı bildiriliyor. Çalışmada ayrıca yatırım tercihlerindeki
gelişmeleri açıklamak için çeşitli yatırım araçlarının getirilerine de
yer veriliyor.
Türkiye ve Dünyada Özel Sektör Borçlanma Araçları
Gündem?in ikinci raporunda Türkiye ve dünyadaki özel sektör
borçlanma araçları ele alınıyor.
Krizde bankaların tahvil ihracı azaldı, şirketlerinki arttı
Uluslararası Ödemeler Bankası?nın (BIS) verilerine göre dünyada
finansal kurumların tahvil stoku küresel krizle beraber geriledi.
Finans sektörü dışındaki şirketlerin tahvil stoku ise krize rağmen
arttı. 2011 yılının Haziran ayı sonunda en büyük özel sektör borçlanma
aracı stoku 14 trilyon $ ile ABD?li şirketlere ait. Aynı dönem sonunda
BIS üyelerinin toplam özel sektör tahvil stoku ise bu ülkelerin toplam
milli gelirinin %44?ü kadar.
Özel sektör borçlanma araçları ağırlıkla tezgahüstü piyasalarda
işlem gördüğü için, işlem hacimlerine ilişkin kesin rakamlara
ulaşılamıyor. Diğer taraftan borsalarda işlem gören araçların verileri
Dünya Borsalar Federasyonu (WFE) tarafından açıklanıyor. WFE?ye göre
2011 sonunda en fazla özel sektör tahvili 11.188 adet ile Londra
Borsası Grubunda işlem görürken İspanya Borsası 8 trilyon $?a
yaklaşan işlem hacmi ile ilk sırada yer alıyor.
Banka bonoları son iki yılda hızlandı
Türkiye?de 1990?lı yıllarda hızlı bir yükseliş yakalayan özel
sektör borçlanma araçları piyasası, 1994?te yapılan vergi düzenlemesi
sonucunda yok olma noktasına geldi. 2000?li yıllarda ise ekonomik
göstergelerdeki iyileşme ve düzenleme değişiklikleri, bu araçları
yeniden canlandırdı.
Son iki yılda hızla artan özel sektör borçlanma araçları stoku
2011 yılında 8 milyar $?ı geçti. Bu stokun %63?ünü banka bonoları
toplam oluşturuyor. İMKB?de 2011 yılında özel sektör tahvillerinde
işlem hacmi 5 milyar $?a ulaştı.
Avrasya Borsaları
Gündem?in üçüncü makalesinde İstanbul?un bölgesel finans merkezi
olması hedefi çerçevesinde özel bir önem taşıyan Avrasya bölgesindeki
sermaye piyasaları tanıtılıyor.
1995?te Avrasya Borsalar Federasyonu Kuruldu
Sovyet blokunun çöküşünün ardından 1990?lı yılların başında
Avrasya bölgesinde piyasa ekonomisini benimsemiş yeni ülkeler oluştu
ve bu ülkelerde borsalar kuruldu. Avrasya Borsalar Federasyonu (FEAS)
bu ortamda 1995 yılında, aralarında İMKB?nin de bulunduğu 12 borsa
öncülüğünde oluştu. Halihazırda 28 ülkeden 34 borsa ve 15 borsa dışı
kurum FEAS?a üye. FEAS?ın sekretaryası İstanbul?da yer alırken,
yönetim kurulu başkanlığını İMKB yürütüyor.
FEAS üyeleri 10 kat büyüdü
1995?te FEAS?a üye borsaların toplam piyasa değeri 70 milyar $
iken, yeni üye borsaların da katılımıyla toplam piyasa değeri 2011
sonunda 690 milyar $?a ulaştı. Bu tutarın %29?u ilk sırada yer alan
İMKB?ye ait. 2011 sonunda 500 milyar $?a yaklaşan toplam işlem
hacminde de İMKB %85 paya sahip.
Hisse senedi dışındaki araçlar kısıtlı
FEAS üyesi borsalarda hisse senetlerinin dışında en çok rastlanan
ürün grubu tahviller. 2011 sonu itibariyle 21 FEAS üyesi borsada
tahvil işlem hacmi 320 milyar $. Öte yandan bu tutarın %91?i İMKB?ye
ait. Emtia, döviz ve türev ürünler FEAS üyesi bazı borsalarda işlem
görse de bölgede çok yaygın değil.
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/#!/ForeksTurkey