Bay Analiz [email protected]

Viop ve Bist’te yabancıların pozisyonları

80’lerde yokluk vardı.Sıralara giriyorduk.Ekmek sırası,tüpgaz sırası,benzin sırası,tereyağ sırası,gaz sırası,şeker sırası.Bugün çocuklarıma anlattığımda inanmıyorlar.Baba böyle günler yaşamış olamazsın diyorlar.Oysa 70’ler 80’ler kuşağı babamızla konuşurken bile sizli bizli konuşuyorduk. Babamızın yanında ayak ayak üstüne atmak kimin haddineydi.Bugün değerler 180 derece tersine dönmüş üstelik o zaman uygulamaların çoğunu bugünkü psikologlar yanlış olarak nitelendirmekteler.İşlerini çok iyi biliyorlar ya!! Sorun bir bakalım o zamanlar mı mutluydunuz yoksa bugünlerde mi? diye.Tüm hücrelerime kadar o günler çok daha huzurlu, mutlu ve eğlenceliydi.Sabahtan akşama kadar sokakta oyun oynardık. Akşam annemiz balkondan eve çağırdığında bir dakika anne az kaldı derdik.Kimse kimseyi kıskanmaz,üzmez, tipiyle cinsiyetiyle ya da diniyle dalga geçmezdi.Evin önünde cadde kenarında tommiks,teksas,fotoroman satarak ailemize katkıda bulunmaya çalışırdık.Yokluk vardı o zamanlar.Birşeyin değerini çok iyi bildiğimiz günlerdi.Yeni bir ayakkabı alındığında havalara uçardık. Şimdiki gençliğe ayakkabı alın niye bu rengi aldın diye birde somurtmakta.Evde biriken şişeleri toplar hurdacılara götürür paraya çevirir o parayla da bakkaldan kola içerdik.Ne büyük bir mutluluktu kazandığın parayla kola içmek.Dedim ya o günler yokluk vardı. Paran olsa da sıraya girip ekmek almak zorunda kalırdın. Ailemiz ayda bir kere kebapçıya götürdüğünde dünyalar bizim olurdu.Eurovison şarkı yarışmaları için evlerde toplanılır akşama kadar yarışma seyredilirdi.Babamızdan annemizden çekindiğimiz günlerdi o günler.Çok severdik ama korkardık ta aynı zamanda.Şimdiki çocuklar bırakın korkmayı annelerine ve babalarına etmedikleri söz kalmıyor.Ama psikologlar bugünkü uygulamaların çok daha doğru olduğunu söylüyorlar.Bir ton da para alıyorlar sizlerden.Şartlar ne olursa olsun bugünler o günlerin tırnağı bile olamaz.

1989 yılında Karaköy'de faaliyet gösteren IMKB Salı Pazarı’nın yanında denize karşı işlemlerin yapıldığı binasında tahta sisteminde salonun içerisinde müşterileri ile hizmet veriyordu.O dönemde borsaya ilgi o kadar azdı ki seans salonunda toplasan 100-200 kişi ya oluyordu ya olmuyordu.Rahmetli Turgut Özal'ın destekleyici politikaları ile birlikte seans salonuna 500 kişi girmeye başlayınca Borsa başkanlığı hemen bir karar alarak kişi sayısını sabitleyecek bir uygulamaya gitti.Seans salonuna alınacak müşteriler aracı kurumlara tahsis edilen kartlar ile giriş yapabiliyordu.Aracı kurumlarda işlem hacmi yüksek olan müşterilerine bu kartları dağıtıyorlardı.Salona giremeyen ve alıcı satıcıları göremeyen yatırımcılar için rahmetli Yener Kaya borsa binasının hemen yanında yer alan Yener Kaya Menkul Kıymetler şirketinde seans salonunda video ile çektiği tahta görüntülerini paylaşıyordu.Seans yanlış hatırlamıyorsam 16.00'da sona eriyordu.O saatten sonra sokak borsasının tansiyonu artıyordu.Örneğin piyasa güzel bir gün geçirmiş Ereğli Demir Çelik 12.50 kapanış yapmış.Sokak borsasında 12.80-13'ten işlemler devam ediyor.Hemde kapış kapış satılıyordu.Tahsil edilen paralar tekrar aracı kuruma götürülüyor sizin aldığınız fiyattan ödeme yapıldıktan sonra kalan bakiye cebinize kalıyordu.Bazı yatırımcılar seans erken bittiği için kendi aralarında toplantılar yapıp günün özetini ve beklentilerini paylaşıyorlardı.Bugüne baktığımızda  sabah başlayan işlemler saat 18.10'a kadar devam etmekte öğlen arasında ise karnını doyurmaya bile fırsat verilmemektedir.Yani es kaza bir arkadaşınızla lokantaya gitmeye kalksanız oturmanızla kalkmanız bir olacak. İnsana kendine zaman ayırmasına fırsat tanımayan bir sistemin içerisinde yatırımcının sürekli işlem yapmasını teşvik edecek bir uygulama ile yolumuza devam etmekteyiz.Belki 1990'larda borsamız yeni gelişiyordu ama çalışanlar ve yatırımcılar kendilerine vakit ayırabilecek,yemek yiyebilecek,hobilerini gerçekleştirebilecek,sohbet edebilecek,keyif yapabilecek en önemlisi streslerini atabilecek zaman bulabiliyorlardı.Buda insan gelişiminde çok faydalı oluyordu.Ana fikir işlem hacmin artması,yurt dışı borsalara entegre olmak yada sermaye üzerine olmamalı diye düşünmekteyim.

Piyasalara dönecek olursak dikkatimi çeken bir ayrıntıyı sizlerle paylaşmak istiyorum.Aralık ayının başı ile birlikte Bist’te güçlü ve sert yabancı alımları ile karşı karşıya kaldık.Bu alımların sayesinde 90 binlerden geçen direnç seviyesine dayandık.Ancak bu seviyede gerek yabancı yatırımcılar gerekse de yerli yatırımcıların alım yönünde piyasaya katılımda nazlandığına şahit olmaktayız.Önce Kasım sonu itibariyle Viop ve Bist’te yabancıların pozisyonlarına bir göz atalım.



Sanıyorum yukarıdaki tablo piyasalarda yaşananların ve referandum sonrası yaşanacakları gayet açık bir şekilde göstermektedir.Yabancı yatırımcıların aldığı pozisyon net bir biçimde gözlenmektedir.Piyasanın tersine dönebilmesi için yukarıdaki tablonun da tersine dönmesi gerekmektedir.Tablonun özeti biz parsayı topladık siz çelik çomak oynayın bundan sonra biz ne istersek piyasa o yönde gidecektir den ibarettir.

Spot piyasaya gelince durumun yukarıdakinden pek farklı olmadığı göze çarpmaktadır.Aralık başı itibariyle günümüze kadar Bist’te yabancı takasının arttığı hisseler şu şekilde sıralanmkatadır. İş Bankası C +140 milyon lot Akbank +20 milyon lot, Halkbank +37 milyon lot, Vakıfbank +64 milyon lot,Ykb +65 milyon lot,Koç holding +6 milyon lot, Enka +11 milyon lot, Turkcell +300 milyon lot, Ereğli +30 milyon lot, Thy +65 milyon lot, Tüpraş +4 milyon lot, Garanti -40 milyon lot.Küçük bir hatırlatma yapmam gerekirse Garanti takası kasım ayında -100 milyon lot ken -40 milyona düşmüştür yani burada da hisse alımı +60 milyon lot civarındadır.

Bu veriler sanıyorum borsanın niye geri çekilmediğinin ya da sert bir biçimde düşmediğinin ispatıdır.Yukarıdaki tablolar bozulmadan borsada düşüş trendinden bahsetmek biraz zor olacaktır. Benim gözlemlediğim 90 binlerin üzerinde yurtiçi kaynaklı olumlu gelişmeler referandum öncesi piyasada ivme kazandıracak düzeyde olmazken,yurtdışı kaynaklı gelen pozitif gelişmeler hızlı çıkışlarda kar realizasyonu olarak kullanılmakta ancak geri çekilmelerde tekrar alımlara fırsat yaratarak piyasayı dar bir bant içersine sıkıştırmaktadır.Bu şekilde referandum sonuçlarını bekleyen bir piyasa ile karşı karşıyayız.Aşağıdaki grafikte de yabancı takasının son haftalarda hafif aşağı yönlü olduğunu ve 90 bin endeksli değerlerde dar alanda kısa paslaşmalar yönünde olduğu görülmektedir.

Teknik olarak bu hafta neler yaşanmış biraz da onun üzerinden geçmekte fayda görmekteyim.

 
Çağın vebası Viop ile başlamak istiyorum.Piyasa biraz kırılmaya başladığı anda 1000’lik C vitamini misali hemen Viop'ta hareketlilik yaratarak hooop spot piyasayı ayaklandırıyorlar.Bu sebeple viop grafiğini çok iyi okumamız gerekiyor. Peki ne diyor Viop grafiği? Öncelikle 2013-2015 tarihlerinde oluşan ikili tepe direncinin (turuncu) ne kadar kuvvetli olduğunu görmektesiniz. Buraya çarpan fiyatlar öcü görmüş gibi ilk etapta heri çekilmiştir. Ancak bu tür büyük dirençlerden sonra çok sert geri çekilmeler beklenirken fiyatların direncin yanı başında fırsat kollamaya çalıştığını görmekteyiz.Bu hareket tarzı bu direncin önümüzdeki günlerde tekrar deneneceğini hatta belkide kırılabileceğini fısıldamaktadır.Aynı bölgeye denk gelen birde 3.dalga hedef direncimiz (mor) bulunmaktadır.Turuncu çizgiden dolayı pek farkedilmeyen bu direnç bölgeside oldukça önemlidir.Alıcıların şu anda isteksiz olmasının teknik anlamda ana nedeni bu bölge diye düşünmekteyim.Peki pozisyonda olan yatırımcılar ne yapmalı? Tabiki sistemli olmalıdır.Kimse piyasanın ne zaman hangi direnci yada desteği yukarı yada aşağı kıracağını kesin olarak bilemez ama destek veya direnç bölgelerine STOP koyarak fırtınalara karşı önlemler alabilirsiniz.Örneğin son dönemde oluşan çıkış trendi (yeşil) işlevini devam ettirmekte.Çıkış trendinin alt desteği yani stop seviyesi gelecek hafta için 109.000-109.500 bandına denk gelmektedir.ıkış trendin aşağı kırılması halinde realizasyon 107.900 ve 105.000 seviyelerine doğru devam edecektir.Trend kırılmadan devam eden bir yatay hareket sonrasında tekrar trend direncine doğru hareketlenmeler kaçınılmaz olacaktır.112.500-112.700 bandından geçen iki önemli direnç bölgesi trendin karşısında her zaman biz burdayız mesajını vermeye devam edecektir.Bu bölgenin yukarı kırılması halinde ise çıkış bir sonraki 3.dalga hedefine doğru ilerlemeye devam edecektir.İndikatörlerde yaşanan güç kaybı devam etmesine rağmen fiyaların düşmeye direnmesi trend hakkında ilerki günlerde bazı ipuçlarını bize göstermektedir. Yabancı fonların pozisyonlarında kararlı davranması önümüzdeki dönemde hareketliliğin artmasına neden olacaktır.Yurt içerisinde belirsizliklerin ortadan kalkması,yurtdışı piyasalarda da iyimserliğin devam etmesi yeni zirvelerin habercisi olacaktır.

Bankacılık Sektöründe bahar biraz erken gelmiş.2013-2015 yılları arasında oluşan ikili tepe formasyonu geçtiğimiz haftalarda yukarı geçilerek yükseliş trendine girmiş.Viop'ta oluşan yükseliş kanalının benzerini bankacılık sektörü grafiğinde görmektesiniz.Banka hisselerinin grafiklerinde de benzer tablo ile karşı karşıyayız.Bu grafiklerin an ve an sürekli kontrol altında olması gerekmektedir. Bazen en ufacık bir ipucu trendin yönü hakkında erken önlem almamızı sağlamaktadır.Bankacılık Sektör grafiğinde gelecek hafta için 149.000 seviyesi stop destek seviyesi olarak karşımızda durmaktadır.Orta ve uzun vadeli indikatörümüz(sarı kırmızı) 15 Aralık 2016 tarihinde başladığı AL sinyalini ısrarla sürdürmektedir.

154.500'lerden geçen 3.dalga hedef direnç seviyesi etkili olmaya devam etmektedir.Bu seviyenin yukarı doğru kalıcı kırılması halinde hedef 173.000 seviyeleri olacaktır.İndikatörler güç kaybederken fiyatların aşağı gelmeme isteği trendin gücünü ispatlamaktadır.Her nekadar faizler 11.60'larda olsada hisse taşıyan fonların satış konusunda isteksiz olduklarını görebiliyoruz. Referandum sonrasında faizlerde ve dövizde rahatlama olursa trende katılamamış yatırımcılar fiyatların yukarı doğru hareketini tetikleyeceklerdir.Tersi durumda viop ve spot piyasada yabancı fonların takaslarda hareketinin nabzını tutmaya çıkış gördüğümüzde teknik olarak stop seviyelere uyarak trendin takipçisi olmaya devam edeceğiz.

Son günlerde trendi kaçıran birçok yatırımcı endeksin geldiği değerde sadece bir algoritmik fonun etkili olduğunu,temel olarak bu değerleri hak edecek hiçbir sebep olmadığını bu seviyelerden önümüzdeki dönemde sert satışların gelebileceğini idda eden mesajlar atmaktalar.Yukarıda söylenen bütün konu başlıklarına katılıyorum.Ancak bizim görevimiz şartlar ne olursa olsun teknik olarak sistemler oluşturarak piyasanın nabzını tutarak trendleri tespit edebilmektir.Aksi taktirde temel olarak hak edilmeyen bir çıkış oluyorsa tası tarağı toplayıp ekranları kapatıp treni kaçırmak zorunda kalırız.Tren kaçırıldığında yatırımcının psikolojisi bozulmakta hatta günümüz piyasa şartlarında (açık pozisyon) büyük hatalar yapabilmektedir.Bu hatalara düşmemek için piyasayı çok yakından takip etmek,sistemli çalışmak,doğru şirketleri tespit edebilmek,genel kurullara katılmak,temettü verimliliği yüksek iyi yöneticilere sahip verimli yönetilen şirketleri tespit etmek,kulaktan dolma haberlerle hareket etmemek gerekmektedir.Unutmayınız ki başarılı olabilmek için ekstradan çalışmak gerekmektedir.İyi bir futbolcu yada basketbolcu normal antremandan sonra ek olarak 1-2 saat daha çalışmaktadır.İyi bir analist yada yatırımcı olabilmek içinde çok konuşmak yerine rakiplerinizden çok daha fazla çalışmak yeterli olacaktır.Mesleğini çok seven,bu uğurda da çok çalışan bir insanın başarılı olamama şansı bana göre sıfıra yakındır.

Maalesef yatırımcılarımız gerektiği kadar piyasada yaşanan gelişmeleri yakından takip etmemektedir.Örneğin geçtiğimiz haftalarda beyaz eşya sektörünü canlandırmak için vergi avantajı getirildi.Bu avantaj o kadar etkili oldu ki beyaz eşya sektörü şirketlerinin CEO ları TV programlarına çıkıp satışlarımız %50 oranında arttı açıklamalarını yaptılar.Reel sektörün çok fazla sıkıntı çektiği şu dönemde beyaz eşya yok satmaya başladı.Bu satışların sanıyorum bilançolara etkisi negatif olacak ki!! sektör şirket hisselerinde bırakın yükselişi birde düşüş yaşandı.Özellikle büyük bir sektör hissesinde yabancı bir fon sanki yangından mal kaçırırcasına da hisse sattı.Herhalde fon yönetimine vergi indirimi değilde vergi bindirimi yapıldı mesajı atıldı.Bu örneği çok yakın bir zamanda yaşandı diye vermek istedim.Yatırımcıların bu tür temel gelişmeleri takip etmesi şartlar ne olursa olsun doğru yönde pozisyon alabilmesi doğrunun er yada geç kağıt üzerinde etkisini göstereceğine dair güvenin tam olması gerekmektedir. 

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.