Gökhan Ugan [email protected]

Alt Pazarda kurunun yanında yaş da yanıyor!

Hatırlayacağınız üzere Borsa İstanbul yönetimi 17 Eylül 2020 tarihinde pay piyasası yeni pazar yapılanmasını kamuoyuna duyurmuştu. Yeni yapılanmayla birlikte 1 Ekim tarihinden itibaren Yıldız Pazar Grup 1 ve Grup 2 şirketleri Yıldız Pazar altında, Ana Pazar Grup 1 şirketleri Ana Pazar altında, Ana Pazar Grup 2 şirketleri ise Alt Pazar altında işlem görmeye başladı.

Yeni yapılanmada dikkat çeken en önemli husus, Alt Pazara dahil şirketlerin pay piyasalarında kredili alım ve açığa satışın yapılamaması ile bu payların brüt takas uygulamasına tabi olmasıdır. Açığa satış ve kredili işlem yasağı ile brüt takas uygulaması, bilgi suistimali ve piyasa dolandırıcılığı incelemelerinde başvurulan tedbirler arasında olup, geçmiş örneklere bakıldığında işlem hacmi üzerinde olumsuz bir etki yarattığı görülmektedir.

Söz konusu yeni uygulamanın Alt Pazarda işlem gören şirketlerin pay piyasalarındaki işlem hacmini nasıl etkilediğine şöyle bir bakalım. Hali hazırda Alt Pazarda 86 adet şirket işlem görüyor. Bu şirketlerden 48 tanesi daha önce Ana Pazar Grup 2’de, 26 tanesi Ana Pazar Grup 1’de, 12 tanesi ise Yakın İzleme Pazarında işlem görüyordu. Aşağıdaki grafikte Yakın İzleme Pazarından gelen 12 şirket hariç Alt Pazarda işlem gören toplam 74 şirketin yılbaşından bu yana aylık toplam işlem hacimleri, BIST100 endeksine dahil şirketlerin aylık toplam işlem hacmiyle karşılaştırılmıştır:

Grafikten de görülebileceği üzere Ana Pazar Grup 1 ve Grup 2’den gelip Alt Pazarda işlem görmeye başlayan şirketlerin işlem hacimlerinde son iki ayda dramatik bir düşüş yaşanmıştır. Söz konusu şirketlerin Ocak – Eylül dönemindeki aylık ortalama işlem hacmi 948,7 milyon TL iken Ekim – Kasım ayları ortalaması 508 milyon TL’ye gerilemiştir. BIST100 endeksine dahil şirketlerin Ocak – Eylül dönemindeki aylık ortalama işlem hacmi 15,1 milyar TL iken Ekim – Kasım ayları ortalaması 26,5 milyar TL’ye yükselmiştir. Diğer bir deyişle, Ekim – Kasım döneminde BIST100 aylık işlem hacmi ortalaması %75 oranında artarken, Alt Pazarda işlem gören şirketlerin aylık işlem hacmi ortalaması %46 oranında düşmüştür. İncelemeye konu 74 şirketten sadece 12 tanesinin işlem hacmi Ekim – Kasım döneminde artmıştır. Ana Pazar Grup 2’den gelen şirketlerin aylık işlem hacmi ortalaması %30, Ana Pazar Grup 1’den gelen şirketlerin aylık işlem hacmi ortalaması ise %58 oranında azalmıştır.

Borsa İstanbul yönetimi 17 Eylül’de yaptığı duyuruda yeni yapılanmanın amacının BIST Pay Piyasası’nda işlem gören paylarda derinliğin artırılması olduğunu ifade etmişti. Ancak öyle görünüyor ki yeni uygulama, Alt Pazara gönderilen ve “borsa kotundan ve/veya işlem gördüğü pazardan geçici ya da sürekli çıkarılması” sonucunu doğurabilecek gelişmelerin yaşanabileceği payların işlem gördüğü Yakın İzleme Pazarındaki şirketlerle aynı kulvarda mücadele etmek zorunda kalan şirketlerin paylarında derinliği artırmak şöyle dursun mevcut likiditenin de erozyona uğramasına neden olmuştur.

Sermaye Piyasası Kurulu ve Borsa İstanbul yönetimi bu konuyu bir kez daha değerlendirmeli ve Alt Pazarı açığa satış ve kredili işlem yasağı ile brüt takas uygulamasından çıkarmalıdır. Ana Pazar Grup 1 ve Grup 2’den Alt Pazara alınan birçok şirketin Yakın İzleme Pazarında işlem gören şirketlerle uzaktan veya yakından ilgisi bulunmamaktadır.  Borsa kotundan ve/veya işlem gördüğü pazardan geçici ya da sürekli çıkarılması sonucunu doğurabilecek gelişmelerin yaşanabileceği paylar yine eskisi gibi Yakın İzleme Pazarında işlem görmelidir. Yatırımcılar böylece şirketler arasındaki farkları daha net görebilecektir. Alt Pazarda işlem gören şirketlerde açığa satış ve kredili işlem yasağı ile brüt takas uygulaması sadece manipülatif bir gelişme yaşandığında geçici bir süreyle uygulanmalıdır. Alt Pazarda işlem gören şirketlerin tamamı manipülatifmiş gibi bir algı yaratılmamalıdır. Kurunun yanında yaşın da yanmasının önüne bir an önce geçilmelidir.

Bizi @0dan100eborsa instagram hesabımızdan takip etmeyi unutmayın :)

Saygılarımla,

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.