SPAC balonu neden patladı?

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Ünlü şarkıcı Taylor Swift’in prodüksiyon şirketi ve Asya’nın “süper uygulaması”nın ortak noktası ne? Her ikisi de Wall Street’in yakın zamanda ortaya çıkan patlamalarından bir tanesinin parçası: Özel amaçlı satın alım şirketleri (SPAC). SPAC şirketleri borsalarda bir amaç için yer alan çatı şirketler. Bir başka şirketi satın alarak halka arzlarını gerçekleştiriyorlar.

Bu uygulamanın amacı da halka arzlarla aynı ancak tersine bir süreç işliyor. Geleneksel bir şirketin halka arz aracılığıyla yatırımcılardan sermaye toplamasından ziyade, SPAC şirketlerinde öncelikle borsalarda yer alacak bir şirket kuruluyor. Bu nedenle de zaman zaman açık çek şirketleri olarak biliniyorlar.

The Conversation’ın haberine göre, SPAC şirketlerinin nerede listelendiğine göre, satın alacak bir şirketin bulunma zamanı iki ila üç yılı bulabiliyor. Başarısız olunduğu takdirde SPAC şirketi kapatılıyor ve fonlar yatırımcılara geri veriliyor.

SPAC patlaması

SPAC şirketleri 1990’lardan bu yana varlıklarını sürdürüyor ancak 2020 yılında ve 2021’in ilk dönemlerinde popülerlikleri arttı. Bunun nedenlerinden bir tanesi de para kazanmaya yönelen daha fazla sermaye olması. Zira bu dönemde tahviller çekici olmayan oranlarda faiz ödüyor ve önceki yıllara kıyasla çok daha az şirket halka arz oluyor. Düzenleyiciler geleneksel halka arz süreçlerini daha yavaş ve daha pahalı bir hale getirdi.

borsagundem.com'un derlediği bilgilere göre halka arzlar aynı zamanda geleneksel olarak açılış sürecinde yatırımcıların ilgisini çekmek için değerlerinin altında işlem görüyor. Ancak SPAC şirketlerinin önemli avantajlarından bir tanesi de bu şirketlerin “masada para kalma” riskinden kaçınmak için gizli müzakerelerle anlaşmaların yapılıyor olması.

SPAC anlaşmalarında öne çıkan isimler arasında Virgin Galactic, spor bahis grubu DraftKings ve dijital üretim şirketi Velo3D bulunuyor.

Ancak SPAC şirketlerinde görülen göz kamaştırıcı aktiviteye rağmen birçok kişi SPAC şirketlerindeki balonun son dönemde patladığını söylüyor. Bu yıl nisan ve mayıs aylarında SPAC şirketleri aracılığıyla yalnızca 30 halka arz gerçekleşti. Ancak yılın ilk üç ayında bu rakam 299 seviyesindeydi. Bununla birlikte Wall Street’in yatırım bankacılığı gelirleri de bu anlaşmalarla birlikte yükselişe geçmişti. Ancak aynı dönemde bu anlaşmalardan sağlanan gelirlerin toplam gelirlere oranı %20’den %5’lere düşüş gösterdi.

Son olarak ABD’nin SPAC şirketlerine odaklanan en büyük iki borsa yatırım fonu SPAK ve SPCX de şubat ayında görülen zirvelerden sırasıyla %26 ve %12 düşüş gösterdi. Bunun nedenleri arasında ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) bireysel yatırımcıları korumak amacıyla sektörü kontrol altına alma çabaları da bulunuyor.

SPAC şirketlerinin aktiviteleri ve şirket kurulma hızı düşüş göstermiş olsa da SEC müdahalesi, sermaye piyasalarına erişim sağlamak için SPAC şirketlerini kullanmanın faydalarından bazılarını da ortadan kaldırıyor. Örneğin SEC SPAC şirketlerinin erken giren yatırımcıların, satın alımdan sonra hisse ile ödülledirilmesini zorlaştırdı. Aynı zamanda yönetimin gelecekteki karlılık konusunda açıklama yapmasını da engelliyor.

Bitcoin paraleli

Düzenleyiciler genellikle yatırım alanında belirsizlikleri ortadan kaldırmak amacıyla finansal inovasyonlara direniyor. Bu nedenle SEC Başkanı Gary Gensler yakın zamanda SPAC şirketleri ve Bitcoin arasında bir bağlantı gördüğünü ve yatırımcılar için daha iyi koruyucu önlemlere duyulan ihtiyacı dile getirdi.

SPAC şirketlerinde olduğu gibi Bitcoin ve diğer kripto paraların kullanımını kısıtlamaya yönelik düzenleyici hamleler son dönemde görülen fiyat düşüşleri üzerinde etkili oldu. Bu durum ise SPAC şirketleri ve Bitcoin arasındaki tek ortak nokta değil. Bitcoin sonsuz miktarda kullanıcı arasında anonim bir şekilde dolaşımda olabilecek bir e-para. Bunun için ise bankalara ya da merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymuyor.

Ancak bu potansiyel faydaların gerçekleşmesi için yeterli sayıda kullanıcının Bitcoin’i bir değer koruma aracı olarak görmesi gerekiyor.

Aynı durum SPAC şirketleri için de geçerli. Burada yatırımcılar şirket yöneticilerinin uygun bir satın alım hedefi bulacağına duydukları güvenle yatırım yapıyor. Ve hem Bitcoin hem de SPAC şirketleri geleneksel finansal pratiklerden farklılaşıyor. Bitcoin değer alışverişi için yeni bir yol sunarken, bazıları da SPAC şirketlerini halka arzların yeniden doğuşu olarak adlandırıyor.

Geleneksel halka arzlara yönelik katı kısıtlamalar nedeniyle, henüz kar elde etmeye başlamamış şirketler halka arzları için daha uzun süre bekliyordu. Bu durum SPAC şirketleriyle birlikte değişti ve bu süreçte amatör yatırımcıların sermaye fonlaması sürecinin bir parçası olması için alan oluşturdu.

Bilinen profesyonel yatırımcılar yerine SPAC şirketleri herkese açık. Özellikle de Robinhood ve eToro gibi mobil yatırım platformlarının yükselişiyle birlikte bireysel yatırımcıların hareket alanı genişledi. Aynı durum Bitcoin ve diğer kripto paralar için de geçerli. Amatör yatırımcılar bir kripto para projesinin yükseleceğine inandığı takdirde, geçmişe kıyasla çok daha erken yatırımlar yapabiliyorlar.

Borsa yatırımlarındaki 3 büyük risk

Kripto piyasalarındaki çöküş için uzmanlar ne diyor?

Bitcoin düşerken 3 yatırım stratejisi

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.