Piyasaların tehlikeli fay hatlarına bakmanın zamanı geldi

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Batı bir finansal krizi daha kaldıramaz. Birçok açıdan felakete neden olacağı gibi, Pekin ve diğer stratejik rakiplere jeopolitik bir hediyeye dönüşebilir. Geçtiğimiz yıl Mart ve Nisan aylarında, finansal sistemin dokusunda bazı değişimler meydana geldi. Kuzey Atlantik’in merkez bankalarından gelen müdahale ise piyasaların pandeminin ciddiyetini kavramasının tetikleyeceği bir felaketi önleyebildi. Merkez bankalarının tahvil alımlarının devasa boyutu göz ardı edilemez ancak parasal politikalardaki sorunlar, sistemin gelecekte daha dirençli olmasını sağlamanın önemini geride bırakmamalı.

Birçok kişi ABD’nin tahvil piyasasını, dünyanın paraya en kolay çevrilebilir sermaye piyasası olarak görüyor. Ancak doların dünyanın birincil rezerv para birimi konumu güvende olsaydı, bunu söylemek doğru olabilirdi. Aynı durum Avrupa’nın hükümet tahvili piyasaları için de geçerli. İstikrarı koruma altına alma görevi henüz tamamlanmadı ya da ihmal edildi ancak bu konuda atılması gereken üç adım var. Birincisi merkez bankaları, 10 yıl önce geliştirdikleri, piyasalarda likidite ortadan kaybolduğunda, tahvil alımı gibi son çare planlarından vazgeçmeli.

Financial Times’ın haberine göre, 2012 yılında, Avrupa Merkez Bankası’nın yükselen kamu borcunun önünü kesmek için “ne gerekiyorsa yapacağını” açıkladığında, Mario Draghi, likiditeye destek olmak için tüm piyasaların satın alınmasına ihtiyaç olmadığını göstermişti. 

Son çare olarak müdahale ise, ekonomide harcamaları canlandırmak için parasal genişleme yöntemini kullanmakla ya da tahvil alımı yapmakla aynı şey değil. Bu, destekleyici bir alıcı ve satıcı olarak, herhangi bir özel fiyatı hedeflemeden likiditeyi istenen seviyelere getirmekle ilgili.

İkincisi, eğer bugünün satış aktivitelerindeki anlık patlamalarla baş etmek isteniyorsa, hükümet tahvili ve kredi piyasalarının yapısında iyileştirmeler gerekli. Belki de, Stanford Üniversitesi Ekonomisti Darrell Duffie’nin önerdiği gibi, hükümet tahvillerindeki tüm işlemler, merkezi takas kurumları tarafından yürütülmeli. Bu karar ise oldukça sancılı bir süreç olabilir. Üçüncüsü ve en önemlisi, bazı tip fonlar ve diğer yatırım araçları arasındaki aşırı kaldıraç ve likidite uyumsuzluklarına çözüm bulunması gerekiyor.

Bankacılık sektörünün geçmişten gelen kırılganlığı, sektör dışında da yeniden üretiliyor ve herhangi bir engel ya da destek bulunmuyor. Genel anlamda, bu öngörülüyordu: 2008 yılındaki finansal krizin ardından bankacılık sektörünün yeniden düzenlenmesi, elbette aktivitenin bir başka alana göçmesini tetikleyecekti. Bu tür gölge bankacılık uygulamalarına yönelik politikalar geliştirme planları vardı. Amaç ise gerekli kredi, sigorta ve ödeme hizmetlerinin direncine bir tehdit oluşturmayan standart sermaye piyasası aktivitesini bunlardan ayırt etmekti.

Ancak planlar gerçekleşmedi ve gölge bankacılık etiketi, kulağa çok daha olumlu gelen “piyasa temelli finans” kavramıyla değiştirildi. Geçtiğimiz yıl Ekim ayında, önde gelen merkez bankacıları, düzenleyiciler ve akademisyenlerden oluşan Sistemik Risk Konseyi, istikrarlı bir finansal sistem oluşturabilmek için reform önerileri yayınladı. 2008 yılındaki piyasa çöküşü, yatırım bankacı Lehman Brothers’ın dramatik başarısızlığı tarafından tetiklenmişti ve reform talepleri yükselmişti. Ancak 2020 yılının Mart ayında, felaket birçok insanı teğet geçti.

Göreve yeni başlayacak olan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ve ekibinin bu soruna bir çözüm bulması gerekiyor. Sistem, söylendiği kadar dirençli değil ve birçok insan bunu biliyor.

Borsalarda risklerin üzeri örtülüyor

Milyarder yatırımcıdan boğa piyasasına ilişkin önemli uyarı

Bilanço dönemi yaklaşırken, karlılıklar ne durumda?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.