Piyasaları Trump sallıyor

ABD Başkanı Trump, dünya için "ne yapacağı belirsiz bir sorun" olmaya devam ediyor. Bir yandan Çin’le uğraşmaya devam ederken Avrupa’ya da sopa göstermesi piyasaların hoşuna gitmedi. Hafta sonu Trump, Avrupa’ya “kızdırmayın beni, sizden aldığımız ithal arabalara % 20 vergi koyarım derken Pazartesi Çin’in ABD’de teknoloji şirketlerine yatırımına kısıtlama getirmeyi planladığı ortaya çıktı. Dün de İran'a petrol ambargosu getireceği açıklandı. Olayın gelişimini hatırlarsak şöyle oldu:

13 Mart 2018: Trump, "İran konusunda anlaşamadığı” Tillerson’u görevden aldığını ve yerine de CIA başına getirdiği Mike Pompeo’nun geçtiğini açıkladı.

7 Mayıs 2018: Trump "Bugün ABD'nin İran'la nükleer anlaşmadan ayrılacağını ilan ediyorum. Tahran'a en üst düzey ekonomik yaptırımları yeniden getireceğiz." derken ABD Maliye Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, önümüzdeki 180 gün içerisinde, İran'a karşı gemicilik, petrol ve enerji alanlarında da eski yaptırımların yeniden uygulanmaya başlanacağı kaydedildi. ABD, 5 Kasım'a kadar tekrar İran'ın tüm devlet ve finansal kurumları yaptırım listesine alacak.

21 Mayıs 2018:ABD'nin yeni Dışişleri Bakanı Mike Pompeo "İran'a eşi benzeri görülmemiş mali baskı uygulayacağız, yeni yaptırımlar yolda." dedi.

26 Haziran 2018:ABD Hazine Bakanlığından bir yetkilinin yaptığı açıklamada, müttefik ülkelerin ve şirketlerinin İran'dan yaptıkları petrol ithalatını 4 Kasım'a kadar sonlandırmalarını talep ettiği belirtildi. ABD Anayasa Mahkemesi de İran vatandaşlarının ABD'ye seyahatini yasakladı.

Türkiye-İran ticaret hacmi 2012’de 21.9 milyar $ rekor kırarken 2013'de ABD ambargosunun etkisiyle 14.5 milyar $, 2014'de 13.7 milyar $'a indi. Çözüm olarak yüzlerce üründe gümrük vergisi indirimi yapan Tercihli Ticaret Anlaşması 2015 başında yürürlüğe konuldu. Bu arada İran’a uygulanan ekonomik ambargonun kaldırılmasına karar verildi. Ancak olumlu gelişmelere rağmen ticaret hacmi 2015 yılında 9,7 milyar $, 2016’da ise 9.6 milyar $ geriledi. Suriye'deki ayrı politikalar ticaretin gelişmesini engellemişti. Türkiye + Rusya+ İran Astana sürecinde işbirliğine giderken İran’la ticaretimiz 2017'de 10.7 milyar $'a çıktı. Üstelik bunun 7.5 milyar $'ı İran'ın ihracatıydı. Türkiye, petrol alımını İran'a kaydırmıştı.

Dünkü bu karar İran’da ekonomik krizi getirecek gibi. Ancak Türkiye'yi de biraz zora sokacak bir gelişme. Zira 2017 yılında ham petrol ithalatı % 3 artarak 25.7 milyon ton oldu. Bu rakam Türkiye rekoru olurken TÜPRAŞ’ın yüzde 100’lük rafineri kapasite kullanım oranı etkili oldu. Önümüzdeki dönemde SOCAR’a ait Star rafinerinin devreye girmesi ile bu rakamın artması bekleniyor. En fazla ithalat ise İran, Rusya ve Irak'tan yapıldı.

STRATEJI

Endekste 93,400 seviyesinin önemli bir destek 95,500 seviyesinin önemli bir direnç olduğunu hatırlatırız.

Modelimiz (09:15 itibariyle) VIOP X30YVADE 150 puan civarında kayıpla, BIST 100 ise % -0.1 civarında güne başlamasını öngörüyor.

Alnus Yatırım

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.