Küresel ekonomilerin kâbusu: stagflasyon

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Stagflasyon endişesi ekonomi çevrelerinin en çok tartıştığı konular arasında öne çıkmaya başladı. CNBC’nin haberinde yer alan ABD Menkul Kıymetler ve Finans Piyasaları Birliği’nin yayınladığı son anket raporuna göre ekonomistlerin %80’i stagflasyonu ekonomi için daha büyük bir risk olarak tanımlıyor. Ankette ikinci sırada yer alan en büyük riskse %13’lük oranla deflasyon.

Yakın tarihli bir Bank of America anket raporu da benzeri bir tablo öne çıkıyor. BoA’nın küresel fon yöneticileri anketinde stagflasyon korkularının Haziran 2008’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı gözüküyor. Raporda stagflasyon, “önümüzdeki 12 ay içinde ekonomik zeminin ne olacağının en popüler açıklaması” olarak belirtiliyor.

Stagflasyon nedir?

Johns Hopkins Üniversitesi'nde Ekonomi Profesörü Jonathan Wright'a göre, 1970'lerde ortaya çıkan stagflasyon terimi, aynı anda hem yüksek enflasyon hem de ekonomik durgunluk veya yüksek işsizlik oranlarının görüldüğü ekonomiyi işaret ediyor.

1970’lerden bu yana bazı oldukça kötü resesyonlarla karşılaşılsa da profesör Wright şimdilerde böyle bir ekonomik ortama geri dönmeyi beklemiyor. Bununla birlikte, yüksek enflasyon, ABD Merkez Bankası’nı (FED) faiz oranlarını yükseltmeye diğer bir deyişle para politikasını sıkılaştırmaya teşvik ediyor.

Wright, bu sebeple ABD’de işsizlik oranının şu anda olduğu gibi %3,6'dan "önemli miktarda" artmasının "oldukça muhtemel" olduğunu söyledi. Ekonomi profesörü sonucun en azından hafif bir durgunluk olabileceğini söyledi.

Ekonomi profesörü, enflasyonun FED'in olmasını istediği seviyeye inmesinden önce bir resesyonun başlaması halinde stagflasyonun gerçekleşebileceğini söyledi. Örneğin, işsizlik yaklaşık %5'e yükselecek olursa ve tüketici fiyat endeksi enflasyonu da 2023'te %5'in üzerinde kalırsa, Wright’a göre ABD ekonomisi 1970'lerdeki gibi olmasa da bir tür stagflasyon ortamına girebilir.

Wright, “Bu kesinlikle istihdam piyasasının şu an olduğundan çok daha fazla yavaşlayacağı anlamına gelir” ifadelerine yer verdi. Ekonomi profesörü yakın vadede, işgücü piyasasının daha az boş pozisyon olması sebebiyle yavaşlayabileceğinin söyledi.

Stagflasyon olasılığı ne kadar yakın?

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, anketler her ne kadar stagflasyon konusunda alarm verse de stagflasyonun kaçınılmaz olduğu konusunda herkes hemfikir değil.

ABD merkezli Ekonomi Politikaları Enstitüsü’nün Araştırma Direktörü Josh Bivens stagflasyon için, “Yüksek bir olasılık gibi görünmüyor” ifadelerini kullandı.

Bivens stagflasyon için, aynı anda hem yüksek işsizliğin hem de yüksek enflasyonun gerektiğini belirterek bunun pek muhtemel olmadığını söyledi: "İşsizliğin oldukça keskin bir şekilde arttığı bir durum olursa, bunun enflasyonda hızlı bir düşüşün başlamasına neden olacağını düşünüyorum" dedi.

Araştırma direktörü FED’in bir dizi faiz artırımı sonrasında 2023 yılında bir resesyon ihtimalinin daha olası göründüğünü söyledi.

Resesyona veya stagflasyona nasıl hazırlanılır?

ABD merkezli finans şirketi Oxygen Financial’ın CEO’su ve Yeminli Mali Müşaviri Ted Jenkin, şirketlerin satın alınan her şeyin içeriğini azalttığı enflasyon ortamında, paranın değerinin azalacağını belirtiyor. Jenkin müşterilerinin sıklıkla sorduğu stagflasyonun gerçekleşme olasılığı bulunduğuna dikkat çekti.

CEO açıklamasında, “Bana kalırsa resesyona girmemiz kaçınılmaz olacak. Bunun hafif bir resesyon mu yoksa stagflasyona mı girileceği ise en büyük soru olacak” ifadelerine yer verdi.

Jenkin bireysel finans planlarının tekrar gözden geçirmek için harika bir zamanda olduğumuzu belirtiyor: “İnsanların kabuklarını kırmaları ve finansal planlarının temelini güçlendirmeleri için en doğru zamandayız."

Finans uzmanı bir ekonomik gerileme durumunda insanların en azından altı aylık acil durum masraflarını ortaya koyması gerektiğini söyledi. Jenkin ayrıca tasarrufa gidilebilecek alanlar olup olmadığını görmek için yeni bir bütçe hazırlamayı da tavsiye ediyor.

Jenkin kredi kartı, mortgage ödemesi veya öğrenci kredisi gibi borçları olan kimselere borç bakiyelerini azaltıp borçlarını yeniden finanse edebilecekleri çözümler aramayı tavsiye etti. Zira faiz oranlarının yükselmesiyle birlikte bu bakiyeler daha pahalı hale gelecek.

Finans uzmanı işten çıkarmaların yeniden artması ihtimali sebebiyle bireylerin kendine yatırım yapması için de doğru bir zaman olduğunu söyledi. Jenkin, “Becerilerinizi, yetkinliklerinizi veya eğitiminizi gerçekten tazelediğinizden emin olun. Böylece iş piyasası sıkılaşırsa, istihdam edilebilir olursunuz” ifadelerine yer verdi.

Dolar ve euroda sert düşüş

Küresel borsalardaki yükseliş kısa ömürlü

Gözler Powell'a çevrildi

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.