Havayolu şirketleri bilinmeze doğru uçuyor

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Havayolu şirketleri yeniden uçuşa geçmeye hazırlanıyor. Uçakların çöl mezarlıklarında beklediği, acil tıbbi malzemeler için derme çatma kargo uçaklarına dönüştürüldüğü ve hatta pilotların sertifikalarını korumak için kısa süreli uçuşlar yaptığı havacılık endüstrisi 18 ay sonrasında yavaş yavaş hayata dönme sinyalleri veriyor.

Uluslararası havayolu şirketlerinin sermaye açısından en büyüğü olan Emirates, önümüzdeki altı ay içinde 6.000 kişiyi işe almayı ve yıl sonuna kadar salgın öncesi kapasitesinin % 70'ini geri getirmeyi planlıyor. Londra'daki Heathrow Havalimanı Salı günü 2019'dan bu yana ilk kez çeyrek bilançosunda yolcu sayısında artış bildirdi. General Electric şirketinin jet motorları üreten ve bu alanda hizmet veren işletmesinin satışları Eylül çeyreğinde %9,7 arttı. Havacılık sektörüne yoğunlaşan veri sağlayıcısı şirket FlightRadar24’un 100 binden fazla günlük uçuşa dayandırdığı verilerine göre 100.000'den fazla uçuşun izleyicisinde, geçen haftaki haftalık ortalama uçak kalkış sayıları Kovid öncesini işaret eden 2019’un aynı döneminin az da olsa önüne geçti.

Bloomberg International yazarı David Fickling’e göre inanması zor olsa da havayolu şirketlerinin beklediği günler sonunda geliyor olabilir. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, Avrupa Birliği geçtiğimiz ay aşılanma oranı yüksek ülkelerden gelen yolcular için sınırlarını açtı. Kanada ve Türkiye de yüksek oranda aşılı yolculara sınırlarını açan arasında. Hindistan 15 Ekim tarihinde sınırlı da olsa yeniden açılma sürecine girerken Tayland da 1 Kasım itibariyle sınırlı yeniden açılmaya hazırlanıyor. En kritik tarihse Pazartesi günü açıklandı: 8 Kasım tarihinden itibaren dünyanın en fazla turist alan ve turizm için en fazla harcayan ikinci ülke olan ABD yüksek oranda aşılı olan ülkelerden yolcu alan ülkelere katılacak.

Tüm bunlar, dünya nüfusunun yarısının hala aşılanmadığı bir zamanda biraz erken bir hamle görünebilir. Ancak Fickling aşılar gibi hava yolculuğunun da daha zengin ülkeler tarafından işgal edilen bir lüks olduğuna dikkat çekiyor. Zira pandemi öncesinde de uluslararası yolcu hava trafiğinin üçte birinden fazlası Çin, Kuzey Amerika ve Avrupa içerisinde gerçekleşiyor. Çin'in iç pazarı geçen yılın ilk yarısından bu yana çoğunlukla açıktı. Avrupa'nın başlıca kısıtlamaları geçen ay kaldırıldı ve Kuzey Amerika'daki kısıtlamaların kaldırılması da kasım ayında gerçekleşecek. Fickling Transatlantik uçuşlar ve Avrupa ile Orta Doğu arasında aşılanan bireyler için kısıtlamaların büyük ölçüde kaldırılması göz önüne alındığında küresel çaptaki uçuşların yaklaşık %50’sinin geri döneceğini öngörüyor.

Ancak bu küresel turizm patlaması Çin’in eksikliğiyle gerçekleşiyor. Pekin, hala sıfır Kovid stratejisine bağlı olan tek büyük ulusal hükümet ve bu durum pek de pes etme belirtisi göstermiyor. Çin’e girebilmek için Birleşik Arap Emirlikleri gibi dünyanın bazı bölgelerinden gelen turistlerin 21 günden bir aydan fazla bir süreye yükselerek karantinaya girmeleri gerekiyor. Çin’den gelen havacılık sektörü harcamalarının 2019’a göre yaklaşık 255 milyar dolar geride kalması havacılık sektörü harcamalarının yaklaşık beşte birlik payı kaybetmesi anlamına geliyor.

Benzer önlemler, hükümetin bu hafta Çin anakarasıyla sınırlarını açmayı teşvik etmek umuduyla halihazırda katı olan karantina şartlarını daha da sıkılaştıran Hong Kong'da da geçerli. Geleneksel olarak dünyanın en yoğun uluslararası hava yolu trafiği unvanı için Singapur-Kuala Lumpur ile yarışan Hong Kong ve Taipei arasındaki uçuşlar neredeyse sıfıra düşürüldü. Hong Kong normal şartlarda bir ay içerisinde 160 binden fazla turist aldığı Tayvan arası uçuşlardan Haziran ayında 50 ziyaretçi kaydedebildi.

Asya’daki diğer bölgelerse birbiriyle çelişen düzenlemeler nedeniyle bir karmaşa halinde. Dünyanın havacılık merkezlerinden Singapur'un büyük ölçüde uzun mesafeli seyahatlere açıldığını ve Malezya ile sınır kısıtlamalarının çoğunu kaldırmayı hedeflediğini bildirmesine karşın, hava trafiğinin yaklaşık %15'ini oluşturan bir bölge Yeni Zelanda’nin kuzeyi ile Japonya arasındaki sınır kapalı tutulmaya devam ediyor.

Ancak tüm bunlar göründüğünden daha sınırlı bir sorunu ifade ediyor olabilir. Sınırlı uçak kapasitesi ve yerel uçuşların dışına çıkmanın zorluğu nedeniyle havayolu şirketlerinin gelirlerinin büyük çoğunluğu yerel bazlıdır. Fickling, kısa mesafeli uçuşlara odaklanan düşük bütçeli havayolu şirketlerinin pandemi öncesi performanslarının üzerine çıktığını belirtiyor.

Havayolu şirketleri hala büyük zorluklarla karşı karşıya. Bloomberg’in 124 havayolu şirketinden derlediği verilere göre 2019’un sonundan bu yana sektörün net borcu 402 milyar dolara yükseldi. Şirketlerin yolcuları hava taşımacılığına geri döndürmek için fiyatları düşük tutmak zorunda kaldığı bir dönemde bu borçların ödenmesi için olağanüstü bilanço rakamları gerekecektir. Maliyetlerin yaklaşık dörtte birini oluşturan jet yakıtı ise yedi yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Havacılık sektörü için krizin en kötü dönemi hala gerçekleşmemiş olabilir. Zira Fickling’e göre geçtiğimiz iki yıl boyunca sektörü ayakta tutan kamu ve özel kredi kuruluşları verdikleri parayı geri almayı hedefliyorlar. Yine de uzun ve zorlu bir pandemiden sonra, sektörün yeniden harekete geçmeye başlaması umut verici olarak değerlendiriliyor.

Havacılık sektörü tam performansına ulaşamayabilir

Atatürk Havalimanı'na millet bahçesi

Çin'in hipersonik füze denemeleri endişe verici

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.