Borsalarda yükselişin sonu yaklaşıyor

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

2020 yılında korona virüs pandemisi nedeniyle can kayıpları artarken, hükümet teşviklerinin cömertliğiyle yükselen finansal piyasalar dikkat çekti. Aynı zamanda küresel ekonomi ise yıkıcı bir düşüş yaşadı. Birçok insan ekonomiler toparlanma gösterirken finansal piyasalardaki yükselişin devam etmesini bekledi. Ancak şimdi görülen sinyallere göre ekonomik toparlanma aniden gerçekleşebilir ve toparlanma gösteren ekonomiler borsalardaki yükselişin sonunu getirebilir.

2021 yılı, 2020’nin tam tersi olabilir. Piyasalar hızlanan ekonomik büyüme karşısında yatay seyredebilir. Bunun nedenini anlamak için parayı takip etmek yeterli. Geçtiğimiz yıl mart ayında kısa bir çöküşün ardından borsalar, ABD Merkez Bankası’nın (FED) ilk pandemi teşvik önlemlerini açıklamasından bir gün sonra ralliye başladı ve bu ralliyi sürdürdü. Dolaşımdaki tüm dolarların neredeyse %20’si 2020 yılında basıldı. Önde gelen merkez bankaları FED’in adımlarını izlerken, hükümetler teşvik harcamalarını yükseltti.

ABD’de harcanabilir kişisel gelirler on yıllardır ilk kez bu kadar hızlı yükseliş gösterdi ancak bu paranın büyük bir bölümü harcanmadı. ABD’liler İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en yüksek birikimi gerçekleştirdi ve 2020 yılındaki gelirlerinin %16’sından fazla olan 1,7 trilyon dolarlık parayı biriktirmeyi tercih etti. Bankada daha fazla parası, karantinalar nedeniyle daha fazla zamanı olan birçok kişi borsalara akın etti. ABD’deki 49 milyon online borsa hesabının 13 milyonu, Goldman Sachs’tan Scott Rubner’ın hesaplarına göre 2020 yılında açıldı.

Nisan ayında teşvik ödeneklerinin dağıtılmasının ardından, orta sınıf ABD’liler borsalara yöneldi. ABD’nin bireysel yatırımcıları JC Penney ve daha yakın zamanda GameStop gibi iflas etmiş şirketlerin yükselmesine neden oldu. Güney Kore’den Hindistana’a tüm dünyada herkes çılgın bir hızla hisse alımına başladı. Bu sürecin en büyük kazananı özellikle ABD ve Çin’de yer alan büyüme hisseleri oldu. İki ülkenin borsaları, 2020’nin borsa kazançlarının büyük bir bölümünü oluşturdu.

Peki virüs ortadan kalktığında tüm bu para nereye gidecek? Uzmanlar korona virüs pandemisinin ABD ve İngiltere’de yaz aylarında ve hatta bahar aylarında kontrol altına alınabileceğini söylüyor. Zira bu iki ülkede aşılama uygulamaları hız kesmeden devam ediyor. Tüketiciler karantinadan çıktığında ise, aşırı birikimlerin sert bir düşüş göstermesi bekleniyor. En muhafazakar tahminlere göre bile, bastırılmış talebin açığa çıkması yalnızca ABD’de gayrisafi yurtiçi hasıla büyümesinde yüzde iki ila üç artış yaratabilir.

Financial Times’ın haberine göre, 2021 yılında küresel gayrisafi yurtiçi hasıla büyümesi beklentisi %5’in üzerinde. Ancak Morgan Stanley Investment Management Baş Küresel Stratejisti Ruchir Sharma’nın ekibi tüm dünyada büyümenin %6’nın üzerine çıkabileceğini ve ABD’de %8’e ulaşabileceğini düşünüyor. Sharma diğer tahminlerin ekonomik toparlanmanın boyutunu hafife aldığını ve geçtiğimiz yıl yapılan birikimleri göz ardı ettiğini öne sürüyor.

Ancak ilginç bir şekilde ekonomik toparlanma borsalar için iyi sonuçlar doğurmayabilir. Birikim yapanlar yeniden tüketime yönelecek. Seyahat, yemek ve diğer hizmet sektörlerine yönelik artan talep ise pandemide zarar gören sektörlerin kapasitesini zorlayacak. İşletmelerin kapanmasının deflasyonel etkisi ise, arz darlıklarının potansiyel enflasyonel etkisine yol açabilir. Bu durum ise şimdiden nakliyat, havayolları ve yarı iletken sektöründe görülebiliyor. Petrolden soya fasulyesine, emtiaların fiyatları da son dönemde yükseliş gösteriyor.

Tahvil piyasaları daha yüksek enflasyonu fiyatlamaya başladı ve daha yüksek tahvil verimleri borsalardaki getirileri yok edebilir. Zira borsa getirileri şimdi faiz oranlarındaki dalgalanmalara karşı çok daha savunmasız. Geçtiğimiz yıl hisse değerlemeleri, faiz oranları düşerken sıra dışı bir destek aldı. Ancak şimdi fair oranlarında görülebilecek sert bir yükseliş, oldukça büyük bir şok yaratacak. Dahası, bu rallinin liderleri büyük oranda faiz oranlarındaki değişime karşı en hassas olan büyüme hisseleri oldu ve bu hisseler şimdi bir çok endeksin zirvesinde.

Daha yüksek uzun süreli faiz oranları ise ABD ve Çin’de dev teknoloji hisselerinin eşi benzeri görülmemiş boğa piyasasının sona ermesine neden olabilir. Bu durumda ise yatırımlar diğer ülkelere ve sektörlere yönelir. Geçtiğimiz yılın anahtar kelimeleri virüs, sanal, evden çalışma resesyon gibi kavramlar yüksek ihtimalle yerini aşılara, gerçek dünyaya, ofise dönüşe ve reflasyona bırakacak. Bu geçiş ise finansal piyasaları beklenenden çok daha fazla alt üst edebilir. Zira piyasaların yükselişi geçtiğimiz yılın temalarını ve düşük faiz oranlarını yansıtıyor.

Piyasalar genellikle küresel ekonomideki büyük değişimlerin etkisini hafife alıyor. 1980’lerin başında dezenflasyon faiz oranlarında sert bir düşüşe neden olmuş ve piyasalarda birçok yatırımcının beklediğinden daha ağır bir düşüş yaratmıştı. Şimdi karşı karşıya olduğumuz risk ise, enflasyonun geri dönmesi ve tahvil verimlerinin beklenenden daha sert yükselmesi ise toparlanma döneminde borsa getirilerini baskılaması. Bu etki, 2020’nin borsa rallisinin sonunu getirerek piyasaları zorda bırakabilir.

Borsa İstanbul'da haftaya pozitif başlangıç

ÖSYM: YKS başvuruları yarın sona eriyor

Kısa vadede yükselişler satış fırsatı olacak

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.