Azerbaycan-Ermenistan savaşında Türkiye etkisi

ABD ve Rusya’nın müdahalelerine rağmen çatışmaların devam ettiği ve yüzlerce insanın yaşamını yitirdiği çatışmaları değerlendiren Financial Times’ın Moskova muhabirleri Henry Foy ve Max Seddon ile birlikte Ankara muhabiri Laura Pitel’in imzasının olduğu makalede, “Drone ve füzeler, Ermenistan’la savaşında Azerbaycan’a avantaj sağlıyor” başlığı kullanılıyor.

Makalede, “Bakü askeri üstünlüğün keyfini çıkarıyor fakat kış yaklaştıkça çatışmalar da zorlaşacak.Ermenistan Dışişleri Bakanı geçen hafta Moskova’ya gidip ateşkes için diplomatik tura çıktığında Azerbaycan ordusu, Dağlık Karabağ ile Ermenistan arasındaki kritik bir yol olan hedefine 65 kilometre kadar yaklaşmıştı. Ateşkesten 5 gün sonra ve Washington’daki görüşmelerin ardından durum daha da kötüydü, Azerbaycan ordusu bu geçişe 30 kilometre mesafedeydi” ifadesi kullanıldı.

Azerbaycan ordusunun İsrail’den alınan askeri ekipman ve Türkiye yapımı insansız hava aracı (drone) ile askeri bir üstünlük sağladığı belirtilirken, “Azerbaycan ordusu Ermenistan tanklarına, hava kuvvetlerine ve ağır silahlarına ciddi hasar verdi ve son günlerde çok büyük kazanımlar elde etti. Daha önce Ermenistan’ın işgali altındaki toprakları geri aldı” yorumu yapıldı.

HACIYEV FT’YE KONUŞTU
Financial Times’a konuşan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in dış ilişkiler danışmanı Hikmet Hacıyev, “Burada gördüğümüz şey Ermenistan’ın yıllar boyunca yenilmez olduğuna dair bir algı vardı fakat onlar sırtlarını eski askeri doktrinlere ve düşüncelere dayıyorlardı. Tanklar, ağır silahlar ve güçlendirmeye öncelik veriyorlardı. İkinci Dünya Savaşı gibi bir hava vardı. Onun yerine mobil güçler, drone teknolojisi ve modern yaklaşımı benimsedik biz” dedi. Hacıyev, Türkiye’nin çok kapsamlı savunma eğitimi verdiğini söylerken Ankara’nın çatışmalara doğrudan dahil olmadığını dile getirdi.

Azerbaycan’ın askeri harcamasının son 10 yıl içerisinde 24 milyar dolar olduğunu hatırlatan Financial Times, Ermenistan’ın aynı zaman zarfı içerisinde 4.7 milyar dolar harcadığını yazdı. Azerbaycan ordusunun İsrail’den satın alınan Harop droneu ile Ermenistan’ın S-300’lerinden birini imha ettiği ve Türkiye’den satın alınan TB2 dronelarını yoğun olarak kullandığı ve Ermenistan ordusuna ait tankları yok ettiği belirtildi.

Financial Times, kış aylarının yaklaşması, havanın daha kötü olması ve Laçin koridorunun dağlık alanda olması sebebiyle çatışmaların daha da zorlaşacağını öne sürdü.

GERİLİMİN SEBEBİ ERMENİ İŞGALİ
Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Karabağ, Ermenistan ve Azerbaycan arasında bir gerilim bölgesi haline geldi. Karabağ Ermenileri, Karabağ’ın Sovyet Azerbaycan’dan Sovyet Ermenistan’a geçmesi gerektiğini talep etmesiyle tırmanan gerilim 20 yılı aşkın bir süredir devam ediyor.

Dağlık Karabağ, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası toplum tarafından Azerbaycan’ın bir parçası olarak tanınıyor. Ancak Azerbaycan’ın topraklarının yaklaşık yüzde 20’sine denk gelen Dağlık Karabağ ve civarındaki bazı bölgeler, 1990’ların başından bu yana Ermenistan işgali altında bulunuyor. Bölgede 1991 yılında ‘Dağlık Karabağ Cumhuriyeti’ ilan edildi. Ancak burayı uluslararası alanda Ermenistan dahil hiçbir ülke tanımadı.

Bölgedeki gerilim bölgedeki doğalgaz ve petrol boru hattı koridoru dolayısıyla uluslararası kamuoyu tarafından da yakından takip ediliyor.

KAN DONDURAN OLAY: HOCALI KATLİAMI
Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan’a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır.

Ermeni güçleri 1992 yılının 25 Şubatı 26 Şubat’ta bağlayan gecede bölgedeki 366. Alayın da desteği ile önce giriş ve çıkışını kapadığı Hocalı kasabasında, Azeri resmî kaynaklarına göre, 83 çocuk, 106 kadın ve 70’ten fazla yaşlı dahil olmak üzere toplam 613 sakin öldürülmüş, toplam 487 kişi ağır yaralanmıştır. 1275 kişi ise rehin alınmış ve 150 kişi ise kaybolmuştur. Cesetler üzerinde yapılan incelemelerde cesetlerin birçoğunun yakıldığı, gözlerinin oyulduğu, başları kesildiği görülmüştür. Hamile kadınlar ve çocukların da maruz kaldığı tespit edilmiştir.

Bütün dünyanın kanını donduran Hocalı Katliamı 1992'de yaşanmıştı.

Dağlık Karabağ bölgesinin en önemli tepelerinden birisinde olan Hocalı kasabası Ermeni güçleri için önemli bir askerî hedef niteliği taşımaktaydı. Kasaba Hankendi’yle Ağdam’ı bağlayan yolun üzerinde bulunup bölgenin tek havalimanı için üs konumundaydı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün raporuna göre Hocalı kasabası Hankendi’yi top ateşine tutan Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından üs olarak kullanıldığı için Ermeni kuvvetler tarafından top ateşine tutulmaktaydı.

Aralık 1991’de Hankendi çevresinde yerleşen ve Azerilerin yaşadığı Kerkicahan kasabasının alınmasından sonra, Hocalı kasabası tamamen Ermeni ablukasında kaldı. 30 Ekim’den itibaren karayoluyla ulaşım kapanmış ve tek ulaşım vasıtası olarak helikopter kalmıştı. 20 Kasım 1991’de Hocavend semalarında Mi-8 helikopterin Ermeni kuvvetler tarafından vurulması ve sonuçta birkaç Azerbaycan devlet resmileri, Rus ve Kazak gözlemciler dahil 20 kişinin ölümünden sonra, hava ulaşımı da kesilmişti. İşgalden önce 1991-1992 kış aylarında Hocalı sürekli olarak bombalanmıştır. Hocalı'dan çıkmış mültecilerin İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne söylediklerine göre, bazı durumlarda bombardımanlar açıkça sivil hedeflere karşı yönlendirilmiştir. Saldırı öncesi, birkaç aydır kasaba elektrik ve gazdan yoksundu.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.