Yatırımcı kâr eden şirketlere yatırım yapmalı

2 / 10

---

BERRA DOĞANER: TÜRKİYE’DE TASARRUF ORANLARI ÇOK DÜŞÜK

“Türk sermaye piyasalarına tepeden bakalım; nasıl bir sermayenin içerisindeyiz. Öncelikle son dönemde sıkça dile getirilen tasarruf oranlarından bahsedelim. Türkiye’de tasarruf oranları çok düşük seviyede. Peki bu oranlar neden kötü durumda? Biz tasarruflarda en yüksek oranımıza % 24 ile 1998 senesinde ulaşmışız. Şu an ise % 12.6’dayız. Yani 1998’den bu yana yarı yarıya azalmış durumda tasarruflarımız. Bu oran 98’den bu yana azalan bir ivme içerisinde. Orta Vadeli Plan’da hükümet bu oranı % 16’ya kadar çıkarmak istiyor. Tasarruflarımızın gelir dağılımında olduğu gibi adaletsiz bir dağılım içerisinde olduğunu görüyoruz yani burada bahsettiğimiz % 12’lik tasarruf GSYH’daki orana tekabül ediyor, kişi başına düşen tasarruf oranı olduğunu söylemek gerçekçi olmaz. Tasarrufların % 70’i nüfusun % 5’inin elinde bulunuyor.

Peki, biz tasarrufta bu oranı sahipken ‘dünya tasarruf oranlarında nerede’ diye bir bakalım. Gelişmekte olan ülkelere baktığımızda bu oranın % 33 olduğunu görüyoruz. Bizim de gelişmekte olan bir ülke olarak diğer gelişmekte olan ülkelerin çok gerisinde olduğumuz burada bir kez daha ortaya çıkıyor. Tabii bu ülkeler arasında da ortalamayı tek başına yükselten bir faktör var, o da Çin. Burada tasarrufların neredeyse % 50’ye vardığını görüyoruz. İnsanların GSYH’nın neredeyse yarısını tasarruflara ayırdığını görmekteyiz Çin’de. Biz bu konuda neredeyse en kötü ülkelerden biriyiz hükümetin gelişmekte olan ülkelerden Brezilya’yı hedef alarak % 16’ya ulaşmayı planladığını görüyoruz. 2016’da en azından Brezilya kadar bir tasarrufumuz olması hedefleniyor. Az tasarruf ediyoruz. Peki ettiğimiz tasarrufu nerede biriktiriyor Türk halkı? 2013 yılının Mayıs ayı verilerine göre 964 milyar TL’lik bir tasarrufumuz olduğu görülüyor. Bunun 500 milyar TL’lik kısmı TL mevduatta, yani pastanın % 52’si TL cinsi mevduat. İkinci sırada 192 milyar TL ile döviz cinsi tasarruflar var. Bu da % 20’lik bir dilime denk geliyor. Yani Türk halkı yaptığı tasarrufların % 70’ini bankalara mevduat olarak koyuyor. Burada altın yok çünkü Türk halkının elinde ne kadar altın tasarrufu olduğu tam olarak bilinemiyor, ancak yastık altında 198 milyar TL kadar bir altın tasarrufu olduğu tahmin ediliyor.