2020 yılından bu yana iflasların bastırılmasına yardımcı olan destek
önlemlerinin geri çekilmesi, ticari iflasların kademeli olarak normal
seviyelerine dönmesi için zemin hazırlıyor. Dünyanın önde gelen alacak
sigortası şirketi Euler Hermes'in 44 ülkedeki iflasların seyrini
yakından incelediği Küresel İflas Raporu'na göre 2020 yılındaki yüzde
12'lik ve 2021 yılındaki yüzde 6'lık iki yıllık düşüşten sonra, 2022
yılında iflaslarda yıllık yüzde 15'lik bir artış bekleniyor.
Euler Hermes'in Küresel İflas Raporu'na göre, iflaslar 2021 yılının
sonunda çoğu ülkede düşük seviyede kalmaya devam edecek ve iflas
seviyelerinde gecikmeli normale dönüş için hızlanma ancak 2022 yılında
başlayacak. Ancak 2022 yılında bile iflas seviyesi birçok ülkede
ortalama yüzde 4 ile Covid-19 öncesi seviyelerin altında kalacak.
Türkiye'de 2021'de iflaslarda düşüş bekleniyor
Şirket iflaslarının yüzde 13 ile 2013 yılından bu yana en yüksek
seviyeyi gördüğü Türkiye ise 2020 yılında iflaslarda artış görülen
Polonya, Bulgaristan ve Estonya ile bazı Latin Amerika ülkeleri (Şili,
Kolombiya) gibi az sayıdaki ülkelerin arasında yer aldı.
Türkiye'de 2021 yılı içerisinde şirket iflasları aydan aya oldukça
değişken seyretti. Yine de 2020 yılındaki 8 bin 871 vakaya kıyasla
yılın ilk sekiz ayında 8 bin 180 vaka ile yıllık yüzde 8'lik bir düşüş
kaydedildi. 2016 yılından beri aynı dönemde ortalama 8 bin 70 iflas
gerçekleştiği göz önüne alındığında, iflasların çoktan pandemi öncesi
seviyesine döndüğü görülüyor.
Euler Hermes Sektör ve İflas Araştırmaları Başkanı Maxime Lemerle bu
durumda devlet destek programlarının yanı sıra özellikle 2020
yılındaki hızlı kredi büyümesi ve finansal kurumların sorunlu
alacaklarını takibe alma sürelerinin genişletilmesinin etkili olduğunu
vurguladı. Lemerle, şu değerlendirmelerde bulundu: "2020 yılında 15
bin 946 olan toplam yıllık iflas sayısının 2021 yılında 13 bin 500
olmasını bekliyoruz. Ancak, başta vergi ertelemeleri ve kısa vadeli
istihdam ödeneği olmak üzere destek programlarına yaz aylarında son
verilmesi ve yurtiçi makroekonomik ortamın daha az destekleyici
olması, 2022 yılında şirket iflaslarının yüzde 16 artışla 15 bin 700
vakaya çıkmasına neden olabilir. Bu rakam kriz öncesine göre yüksek
olsa da yıllık 17 bin 400 vakanın kaydedildiği 2013 yılı seviyesinin
çok altında. Bunun yanı sıra yaptığımız araştırmalar pandemi döneminde
100 birim küçülen şirketlerin 1 senede bunun 35 birimini
karşılayabileceğini gösteriyor. Bu büyük avantajı yakalayabilmek için
ise şirketlerin risk alması gerekiyor."
Avrupa, ABD ve Asya'da durum nasıl?
Yeni kısıtlamalar ve politika desteğinin daha sınırlı olması nedeniyle
Afrika'da 2021 yılından itibaren iflas seviyelerinin Covid-19 öncesi
seviyelerinin üzerine çıkması bekleniyor. Orta ve Doğu Avrupa'yla
Latin Amerika için aynı durum ise 2022 yılında söz konusu olacak.
Batı Avrupa'daysa durum biraz daha karışık gözüküyor. Covid-19'a
duyarlı sektörlerin tüm sektörler içinde payının yüksek olduğu İspanya
ve İtalya, 2022 yılında iflaslarda eski seviyelere dönüşü büyük oranda
tamamlayacak (her iki ülke için iflas rakamları sırasıyla 5 bin 111 ve
10 bin 500). Buna karşılık, büyük destek paketleri ve/veya destek
önlemlerinin uzatılması nedeniyle, 16 bin 300 iflas ile Almanya, 37
bin iflasla Fransa, 8 bin 150 iflasla Belçika ve 2 bin 400 iflasla
Hollanda'da kriz öncesi seviyelere geri dönüş daha çok zaman alacak.
ABD, 2021 ve 2022 yıllarında düşük kalmaya devam edecek iflas
rakamlarıyla belirgin bir istisna olacak. Bunda, büyük devlet desteği
ve otuz yılı aşkın süredir görülen en hızlı ekonomik toparlanma rol
oynayacak. Pandemiden daha hızlı çıkarak ekonomik olarak daha erken
toparlanmaya geçen Asya'da da 2022 yılında, 2019 yılına kıyasla daha
az iflas gerçekleşecek.
İflasların görünümünü beş faktör belirleyecek
Ekonomik toparlanmanın küresel ivmesi. Bu ivme, destek önlemlerinin
kaldırılma hızını ve buna bağlı olarak ticari iflasların normal
seviyelerine geri dönme hızını da etkileyecek. Çoğu gelişmiş ekonomi,
2021-2022 'de iflasları istikrara kavuşturmak için yüzde 1,7'nin
üzerindeki gerekli GSYH büyümesini yakalayacak.
Şirketlerin nakit kullanım dinamiğini de etkileyeceği için devlet
desteklerinin terk edilme hızı,
Hâlâ yüksek iflas riski altında olan birçok kırılgan şirket.
Özellikle, acil durum önlemleriyle ayakta kalan Covid-19 öncesi 'zombi
şirketler' ve krizden kaynaklanan ekstra borçlarla zayıflayan
şirketler,
Şirketlerin finansal durumlarının bozulması ve bunun borç
sürdürülebilirliği sorunlarını arttırması,
Yeni şirket sayısındaki artış. Artan işletme sayısı, mekanik olarak
iflaslarda da potansiyel bir artış anlamına geliyor. Bu durum,
özellikle de pandeminin yarattığı yeni ihtiyaçların karşılanmasına
yönelik sektörlerde (örneğin eve teslim) açılan ancak tutunabilme
şansı belirsiz şirketler için geçerli.
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey