Dün eksi bölgede günü kapatan ABD borsalarını takiben bu sabah Asya'da
da satış ağırlıklı bir görüntü var. OPEC+ toplantısı sonrasında 80
Dolar'ın üzerine çıkan Brent petrol ve emtialardaki yükseliş
enflasyondaki görece yüksek seviyelerin kalıcılı olabileceğine yönelik
beklentilerin canlı kalmasını sağlıyor. Ekonomilerdeki kırılganlık da
dikkate alındığında stagflasyon endişeleri piyasaları baskılayan ana
katalizör olarak duruyor. Dolar'ın da bu sabah tekrar yükselişe
geçtiğini gözlemlerken, ABD vadelilerindeki tepki şu aşamada sınırlı.
ABD vadelilerindeki hareketle BIST100 endeksi de güne yataya yakın
hafif alıcılı bir görüntü ile başlayabilir. Ancak, yurtdışı
borsalarına yönelik zayıf risk algısı BIST100 üzerinde de etkisini
gösterebilir ve endeks 1.400 seviyesini direnç yaparak gün içerisinde
baskı altında kalabilir. Dün 1.408 seviyesine kadar yükselen BIST100,
ABD borsalarındaki satışların derinleşmesi sonrasında günü en düşük
seviye olan 1.394'ten kapatmıştı. Demir - Çelik, perakende, otomotiv
ve havacılık sektöründeki satışlar endeksteki düşüşe öncülük etti.
Stagflasyon konusunun ön plana çıktığı ortamda, bugün Euro Bölgesi
ülkeleri ve ABD'de hizmet sektörü PMI verileri yakından izlenecektir.
MAKROEKONOMİ
Eylül ayında TÜFE, aylık %1,25 artışla beklentiler doğrultusunda
gelerek yıllık %19,25 seviyesinden %19,58 seviyesine yükseldi.
Nisan-ağustos döneminde tarihsel ortalamasının üzerinde seyreden gıda
fiyatları eylülde hız keserken, konut ve ev eşyası enflasyondaki
yükselişe etki eden başlıca iki ana kalem oldu. Aylık değişim olarak
incelediğimizde yüz yüze eğitim sürecinin etkisiyle eğitim kaleminde
artış en çok gerçekleşti, ancak TÜFE içerisindeki ağırlığının konut ve
ev eşyasına göre sınırlı kalması etkisini sınırladı. Ekim itibarıyla
yıllık enflasyonda düşüşün başlayacağını ve kasım-aralık aylarında
düşüşün belirginleşeceğini düşünmekteyiz ancak hizmet sektöründeki KDV
indiriminin uzatılmaması, küresel enerji fiyatlarındaki seyir ile
TL'nin performansı enflasyondaki düşüş miktarını etkileyebilir.
Enflasyon verisi ardından 21 Ekim'deki PPK toplantısını ve bu toplantı
ardından 28 Ekim'deki yılın son Enflasyon Raporu'nu izleyeceğiz.
PPK kararında çekirdek enflasyona yönelik vurgu sonrası daha da
dikkatle izlenen Çekirdek C endeksi (Enerji, gıda ve alkolsüz
içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE)
%16,76 seviyesinden %16,98 seviyesine çıktı. Çekirdek B endeksi
(İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın
hariç TÜFE) ise %18,46 seviyesinden %18,63 seviyesine geldi.
Enflasyonu mallar ve hizmet enflasyonu olarak iki ana kalem bazında
aylık olarak incelediğimizde mallar kaleminin, %1,1 artışla geçen
seneye benzer artış kaydettiğini görüyoruz. Enerji kaleminin, geçen
senenin belirgin üzerinde artış sergilemesine karşılık taze meyve ve
sebzedeki düşüş ile dayanıklı mallardaki artışın geçen seneye göre hız
kesmesi mallardaki yükselişi hafifletmiş. Hizmet enflasyonu ise geçen
sene eylül ayında %0,6 artarken, bu sene %1,6 artmış ki bu da tarihsel
ortalaması olan %1,1'in de üzerinde. Başta ulaştırma hizmetleri olmak
üzere lokanta ve oteller ve kira kalemindeki artış bunun bir
gerekçesi. Eylül sonu itibarıyla hizmet sektörüne yönelik KDV
indirimlerinin sona ermesi ise bu kalemde yukarı yönlü risk
oluşturmakta.
2020 yılından bu yana aylık ortalama %2,4 artış sergileyen ÜFE,
eylülde artış hızını yavaşlattı ve aylık %1,55 artarak Mayıs 2020'den
bu yana ilk kez yıllık bazda düşüş sergiledi ve yıllık %45,5
seviyesinden %43,96 seviyesine geriledi. ÜFE'de aylık etkinin ilk
belirleyici 3 kalemi gıda ürünleri (aylık değişim sınırlı kalsa da
ÜFE'deki ağırlığının yüksek olmasıyla), kok ve rafine ürünleri ile
tekstil ürünleri kalemi oldu. Ağustosta ÜFE ve TÜFE arasındaki fark
tarihi rekor seviyeye çıkmıştı, eylülde ise uzun bir aradan sonra ilk
defa aradaki farkın azalmaya başladığını görüyoruz. Neticede gerek kur
etkisi gerekse uluslararası emtia fiyatlarındaki yüksek seyir ve
tedarik zincirindeki sıkıntılarla yaşanan arz kısıtları ÜFE kanalıyla
TÜFE üzerinde risk oluşturmayı sürdürüyor.
Artan fiyatlar sonrası ABD ve Hindistan gibi ülkelerden gelen ekstra
artırım çağrılarına rağmen OPEC+ daha önce açıklanan petrol
üretimindeki kademeli artırıma bağlı kalacağını açıkladı. Daha önce
açıklanan plana göre kasımda başlamak üzere petrol üretimi günlük 400
bin varil artırılacak.Plan Nisan 2022'ye kadar sürece OPEC+ petrol
üretiminin daha da artırılması için baskı görmekte fakat kararda ısrar
edilmesine virus yayılımı ile ekonomik toparlanmaya dair oluşacak risk
gerekçe gösterilmekte.
ABD'de fabrika siparişleri beklentilerin üstünde aylık %1,2 arttı.
Temmuz ayı ise %0,4 artıştan %0,7'ye yukarı yönlü revize edildi.
Yatırıma ilişkin göstergelerden savunma dışı sermaye malları siparişi
ise %0,6 arttı. Bitirilemeyen siparişlerin artış hızı artarken,
stoklar ise %0,6 arttı.
Veri takvimine baktığımızda,
Bugün Euro Bölgesi ülkeleri ve ABD'de iç talebin görünümüne dair fikir
veren hizmet sektörü PMI verileri odaklı olacak. Euro Bölgesi
ülkelerinin ve ABD'nin IHS Markit PMI verilerinin nihai
gerçekleşmelerini göreceğiz, bununla birlikte bugün açıklanacak olan
ABD'nin ISM hizmet PMI verisinin seyri ise ilk okumasını göreceğimiz
için daha kıymetli.
" Öncü verilere göre IHS Markit ABD hizmet PMI 55,1'den 54,4
seviyesine hafif düşüş sergilemiş ve daha zayıf talep koşulları ve
devam eden Delta varyantı endişeleri arasında Temmuz 2020'den bu yana
hizmet sektörü faaliyetlerindeki en yavaş büyümeye işaret etmişti. ABD
ISM hizmet PMI ise ağustos ayında temmuzdaki rekor yüksek seviye olan
64,1'den 61,7'ye gerilemişti.
" Öncü verilere göre Euro Bölgesi'nde hizmet PMI'larda eylül
ayında artan Delta varyantı vakalarına ve arz kısıtlarına yönelik
endişelerle kısmi düşüşler görülmüştü ancak genişleme bölgesinde
kalmayı sürdürmüşlerdi.
Ayrıca ECB Başkanı'nın konuşması da izlenecek gelişmelerden.
Yurt içindeki veri takvimi ise enflasyon verisi sonrası rutini olan
aylık fiyat gelişmeleri ve reel efektif döviz kuru endeksi odaklı
olacak.
" Reel efektif döviz kuru ağustosta kurların ılımlı seyrinin
etkisiyle aylık bazda %2,7 oranında artışla 62,89 seviyesine
yükselmişti.
Perşembe günü açıklanacak rezervleri önceden tahmin edebiliyoruz.
TCMB Analitik Bilanço Verilerine göre 1 Ekim haftasında toplam ve net
rezervlerin azaldığını hesaplamaktayız. İlgili haftada TCMB dış
varlıkları 0,33 milyar USD azaldı. Bunun neticesinde toplam rezervin
121,7 milyar USD'ye gerilediğini tahmin ediyoruz. Bankaların TCMB'de
tuttukları döviz mevduatı ise haftalık bazda 0,89 milyar USD arttı.
Buna göre net uluslararası rezervin 1,2 milyar USD düşerek 29,2 milyar
USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz. Geçen hafta yurt içi
bankalarla olan swap miktarı 1,08 milyar USD azalarak rezervleri
düşürdü.
ŞİRKET HABERLERİ
Şişe Cam (SISE, Nötr): 4 Ekim 2021 tarihinde 8,16 TL - 8,20 TL fiyat
aralığından (ortalama 8,18 TL) 2,5mn adet pay geri alınmış ve
Şirket'in sahip olduğu SISE payları 28.163.027 adede ulaşmıştır
(Şirket sermayesine oranı %0,92).
SEKTÖR HABERLERİ
Borsa İstanbul: Borsa İstanbul şirketlerinin 2021 yılı 9 aylık döneme
ilişkin finansal raporlarının Kamuoyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP)
yayınlanma tarihleri belli oldu. Buna göre son yayınlanma tarihi,
konsolide olmayan finansal raporlar için 1 Kasım 2021, konsolide
olanlar için 11 Kasım 2021 olacak. Bankalar ise konsolide ve konsolide
olmayan raporlarını 19 Kasım 2021'e kadar gönderebilecek.
Ayrıca, Borsa İstanbul A.Ş. Piyasalarında Uygulanacak Gözetim
Tedbirleri Yönergesi'nin 5. ve 6. maddelerindeki hükümler
çerçevesinde, Tedbir Yönetim Sistemi kapsamında, piyasasında
gerçekleşen işlemler nedeniyle Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık
A.Ş. (HURGZ.E) ve Yünsa Yünlü Sanayi ve Ticaret A.Ş. (YUNSA)
paylarında 05/10/2021 tarihinden itibaren 1 ay süreyle mevcut "Açığa
Satış Yasağına" ilave olarak "Kredili İşlem Yasağı" ile "Emir
İptalinin, Emir Miktar Azaltımı ile Emir Fiyat Kötüleştirmesinin
Yasaklanması" önleyici tedbirleri uygulanacaktır.
Havacılık: Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), yeni tip
koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle sektörde oluşan zararın
azaldığı ancak zorlukların devam ettiği belirtildi. Hava yolu
sektöründe bu yıl beklenen zararın 47,7 milyar dolardan 51,8 milyar
dolara revize edildiğine işaret açıklamada, sektörün zararının 2022'de
ise 11,6 milyar dolara düşmesinin beklendiği kaydedildi. Sektörde
talebin 2022'de yüzde 61'e yükselmesinin beklendiği aktarılan
açıklamada, toplam yolcu sayısının ise 3,4 milyara ulaşacağının tahmin
edildiği bildirildi.
Otomotiv: 2021 yılı Eylül ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı
2020 yılı Eylül ayına göre %36,9 azalarak 57.141 adet oldu.2021 yılı
Ocak-Eylül döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %13,1
artarak 558.145 adet olarak gerçekleşti.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Kızılbük GYO (KZBGY): Şirketin Marmaris'te yürüttüğü "Kızılbük
Wellness Resort" projesinde bulunan devremülk ünitelerinin ön satış
işlemleri kapsamında 01 Eylül - 30 Eylül 2021 tarihleri arasında
müşterileriyle 645 adet devre satış sözleşmesi imzalanmış, bu
sözleşmelerin toplam ön satış bedeli 69,7mn TL olarak gerçekleşmiştir.
İlgili projede bugüne kadar 9.043 adet devremülk ünitelerinin ön
satışı gerçekleştirilmiş ve sözleşmeleri imzalanmış, bu sözleşmelerin
toplam ön satış bedeli 852,7mn TL olarak gerçekleşmiştir.
Orge Enerji (ORGE): Şirketin devam eden işleri arasında yer alan
Dudullu-Bostancı Metro Projesi'nde, İMES ve MODOKO istasyonları
elektrik işlerine ilişkin 1,5mnEUR+KDV tutarındaki teklife ilişkin
olarak, İşveren Şenbay-Kolin-Kalyon Dudullu Bostancı Metro Yapım
Ortaklığı ile sözleşme görüşmelerine başlandığı duyurulmuştu. Bahsi
geçen sözleşme imza süreci tamamlanmıştır. İşin 365 günde bitirilmesi
planlanmaktadır. Böylece Dudullu-Bostancı Metro Projesi'nde toplam
sözleşme büyüklüğü 4,15mn EUR+KDV seviyesine ulaşmış bulunmaktadır.
VBT Yazılım (VBTYZ): Şirket, İsviçre'de faaliyet gösteren Serrec AG
ile Avrupa'da faaliyet gösterecek VBT Europe'u kurmak konusunda ön
anlaşmaya vardığı 04.08.2021 tarihinde duyurulmuştu, VBT Europeön
protokolde yazıldığı şekilde %51 VBT Yazılım AŞ, %49 Serrec AG olacak
şekilde kurulmuş ve faaliyete başlamıştır.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %18 seviyesinde
oluştu. TCMB dün 66 milyar TL'lik (%18'den, 7 gün vadeli) haftalık
repo ihalesi açtı, toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo
ihaleleri kaynaklı 342 milyar TL oldu.
*******
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.
*******
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey