Küresel borsalar haftaya dalgalı bir görüntüyle başlıyor. Stagflasyon
endişelerinin başladığı ortamda cuma günü pozitif bölgede kapatmayı
başaran ABD borsaları bu sabah yön bulmakta zorlanıyor. Japonya hariç
MSCI Asya Pasifik endeksi ise hafif satıcılı. ABD on yıllık tahvil
faizinin %1,50'nin altında kalmaya devam etmesi bir taraftan
stagflasyon kaynaklı temkinli modun devam ettiğine işaret etse de,
faizlerin gevşemesi diğer taraftan piyasalardaki stresi azalttığı
söylenebilir. Cuma günü artıda kapatan Gelişmekte Olan Ülke para
birimleri bu sabah sakin. Dolar / TL'nin de bu sabah benzer bir
hareket içerisinde olduğunu izliyoruz. Bu fiyatlamalar çerçevesinde
BIST100 endeksi güne yatay bir görüntüyle başlayabilir. Yurtdışı
piyasalarda tekrar bir satış dalgası görülmedikçe, endekste kısa
vadeli oluşan iyimser hava sürebilir ve endeks 1.395/1.400 destek
bölgesinin üzerinde tutunarak yükseliş eğilimi sergileyebilir. Bugün
yurtiçinde saat 10'da açıklanacak eylül ayı enflasyon verisi ise kısmi
oynaklık yaratabilir.
Yıllık enflasyonun %19,64 olarak gerçekleşmesi beklenirken, ağustos
ayında %16,76 olarak gerçekleşen ve çekirdek enflasyon olarak izlenen
C endeksi yakından takip edilecektir.
MAKROEKONOMİ
Eylül ayında ISO imalat PMI, 54,1'den 52,5'e geriledi fakat imalat
sektörünün büyümeye devam ettiğini gösterdi. Raporda yeni
siparişlerdeki artışla 14 ay sonra ilk kez birikmiş siparişlerin
arttığı, müşteri talebindeki artış kaynaklı üretimin artmaya devam
ettiği fakat artış hızının yavaşladığı belirtilmekte. Yeni ihracat
siparişlerinin arttığı ve yeni siparişlerdeki artışın ayrıca istihdamı
desteklediği vurgulanmakta. Tedarik zincirindeki sıkıntılar nedeniyle
firmalar girdi stoklarını artarken, teslimat süreleri ise artmakta.
Ayrıca ham madde fiyat artışları ve döviz kuru gelişmelerinin girdi
maliyetlerini artırdığı ve bunun da satış fiyatlarına yansıdığı
raporda yer almakta.
Cuma günü Ticaret Bakanlığı tarafından eylül ayı geçici dış ticaret
verileri açıklandı. Buna göre, eylül ayında ihracat tarihi yüksek
seviye olan 20,8 milyar USD'ye, ithalat ise 23,4 milyar USD'ye
yükseldi. 12 aylık ihracat ise kümülatif bazda 212,2 milyar USD ile
rekorunu yeniledi. Dış ticaret açığı ise 4,31 milyar USD'den 2,6
milyar USD'ye geriledi. İthalatta ise aylık %0,7 ile sınırlı artış
görmekteyiz. Geniş ekonomik gruplara göre bakıldığında geçen ayla
kıyaslandığında tüketim malı ve yatırım malı ithalatı artarken,
ihracat belirgin bir şekilde artmasına rağmen ara malı ithalatı ise
düşmekte. Fasıllar bazında bakıldığında ise enerji ithalatındaki
yüksek seviyeler korunmakta. Hem petrol fiyatlarında eylülde tekrar
yükseliş görmemiz hem de ekonomik aktivitedeki olumlu seyir enerji
ithalatını artırmakta. Motorlu kara taşıtları ihracatı ise ilk sırada
yer almaya devam etmekte. Altın ithalatı eylül ayında da ilk 5'te yer
almayarak cari açık lehine olumlu sürecin sürdüğüne işaret etti.
Cuma günü küresel ölçekte eylül ayına ilişkin nihai imalat PMI
verileri açıklandı. AB genelinde eylül ayında imalat PMI'lar kısmi
düşüş sergilese de güçlü genişleme bölgesindeki seyrini sürdürdü. Öncü
verilere göre kısmi revizeler görülmekte. Nihai verilere göre imalat
PMI'lar eylülde Almanya'da 62,6'dan 58,4'e, Fransa'da 57,5'ten 55'e,
Euro Bölgesi'nde 61,4'ten 58,6'ya ve İngiltere'de 60,3'ten 57,1'e
(öncü veri 56,3'tü) geriledi.
ABD'de eylül ayında artan Delta varyantı vakaları ve tedarik zinciri
sıkıntılarının etkisiyle imalat PMI 61,1'den 60,7 seviyesine hafif
geriledi. Tedarik zinciri sıkıntıları ve arz kısıtları, eylül ayında
üretimi geriletti ve teslimat süreleri önemli ölçüde uzadı. Bununla
birlikte üreticilerin istihdam sayıları hızlı bir şekilde artış
kaydetti ve hem yeni iş imkanları hem de ihracat siparişleri güçlü bir
şekilde genişledi. Öte yandan, girdi fiyatları endeksi gerilerken,
satış fiyatları endeksi ise rekor seviyeye ulaştı. ISM imalat PMI da
IHS Markit'in aksine 59,9'dan 61,1'e yükseldi fakat benzer şekilde
firmalar arz tedarikindeki sıkıntılara vurgu yapmakta. Bundan dolayı
artan talebin karşılanamadığı belirtilmekte. 18 sektörün 17'si
genişleme bölgesinde gelirken, IHS Markit'e benzer şekilde teslimat
sürelerinin uzadığı ve fiyat baskılarının devam ettiği vurgulanmakta.
Almanya'da perakende satışlar temmuzdaki aylık %4,5'lik düşüş sonrası
ağustos ayında aylık %1,1 arttı fakat beklentilerin altında kaldı. AB
genelinde TÜFE ise son 13 yılın en yükseği olan %3,4'e yükseldi ve
enerji tedarikindeki sıkıntılarla daha da artması muhtemel. Ayrıca
tedarik zincirindeki sıkıntılarında dayanıklı mallar grubu fiyatlarını
belirgin artırdığı görülmekte. Çekirdek enflasyonda %1,6'dan %1,9'a
yükseldi fakat geçen hafta konuşan Lagarde arz tedarikindeki
sıkıntıların sona ermesiyle yüksek enflasyonun geçici olacağı fikrini
yinelemişti fakat şahin kanadı temsil eden ECB üyeleri ile güvercin
üyeler arasında gelen enflasyon verisi sonrası fikir ayrılıkları
belirginleşebilir.
Bu haftanın veri takvimine baktığımızda,
ABD tarafında bu hafta istihdam verileri ön plana çıkmakta. Son Fed
toplantısında tapering'in yakın zamanda başlayacağına dair güçlü mesaj
verilmişti. Enflasyon tarafında halihazırda kriterler sağlandı fakat
son gelen tarım dışı istihdam verisi hayal kırıklığı yaratmıştı. Bu
açıdan güçlü gelecek tarım dışı istihdam verisi tapering planlamasının
bir sonraki toplantıda duyurulmasını ve hemen başlanmasını
sağlayabilir. Bu kapsamda çarşamba günü eylül ayı ADP özel sektör
istihdam, perşembe günü haftalık işsizlik maaşı başvuruları ve cuma
günü ise eylül ayı tarım dışı istihdam verileri piyasanın odak
noktasında olacak. Geçen ay Delta varyant yayılımının kısmi etkisiyle
ADP özel sektör istihdamı 374 bin kişi ve tarım dışı istihdam ise 235
bin kişi artarak beklentileri karşılayamamıştı. Federal ek yardımlar 6
Eylül itibarıyla sona erdi. Özellikle firmaların emek arzının yeterli
olmadığı yönündeki bildirimleri raporlara yansımaktaydı. Bu açıdan
beklenti ek yardımların sona ermesiyle ADP ve tarım dışı istihdam
artış hızının artması yönünde fakat artan vaka sayıları bu etkiyi
sınırlandırabilir. Haftalık işsizlik maaşı başvuruları verilerine
baktığımızda eylül ayında kısmi yükselişler gördük. Son açıklanan
haftalık işsizlik maaşı başvuruları da 11 bin kişi artışla 362 bin
kişi seviyesine yükseldi ve böylece son üç haftada yükselişini
sürdürdü. Yarın ise eylül ayına ilişkin IHS markit nihai hizmet PMI
ile ISM imalat dışı PMI verileri açıklanacak. Öncü verilere hizmet PMI
da 55,1'den 54,4 seviyesine hafif düşüş sergiledi. Daha zayıf talep
koşulları ve devam eden Delta varyantı endişeleri arasında Temmuz
2020'den bu yana hizmet sektörü faaliyetlerindeki en yavaş büyümeye
işaret etti. Ayrıca bugün eylül ayına ilişkin fabrika siparişleri ve
yarın ağustos ayı dış ticaret verileri takip edilecek.
Avrupa tarafında ise bu hafta perşembe günkü ECB toplantı tutanakları
odak noktasında olacak. Son toplantıdaki olumlu ekonomik görünüm ve
enflasyon gelişmeleri gerekçe gösterilerek alınan PEPP kapsamında
varlık alımlarını daha ılımlı hızda sürdürülmesi yönündeki kararının
detayları tutanaklarda önemli olacaktır. Bugün ekim ayı AB Sentix
yatırımcı güveni açıklanacak. Salı günü bölge genelinde nihai hizmet
PMI verileri, ÜFE ve çarşamba günü ise perakende satışlar izlenecek.
Bölgenin en büyük ekonomisi Almanya'nın ÜFE verisi %12'ye yükselerek
1974'ten beri en yüksek seviyeye çıkmıştı. Tedarik zinciri
sorunlarının ve son zamanlarda yaşanan enerji krizinin yansımalarını
alt gruplarda görmüştük. Enerji fiyatları yıllık %24, ara mallar ise
yıllık %17,1 artmıştı. Beklenti benzer şekilde AB'de de yıllık ÜFE'nin
belirgin artması yönünde. Hizmet PMI'larda ise öncü verilere göre
eylül ayında artan Delta varyantı vakalarına ve arz kısıtlarına
yönelik endişelerle kısmi düşüşler görüldü ancak genişleme bölgesinde
kalmayı sürdürdüler. Hizmet PMI'lar eylül ayında Almanya'da 60,8'den
56'ya, Fransa'da 56,3'ten 56'ya, Euro Bölgesi'nde 59'dan 56,3'e ve
İngiltere'de ise 55'ten 54,6'ya geriledi. Almanya'da çarşamba günü
ağustos ayı fabrika siparişleri, perşembe sanayi üretimi ve cuma günü
dış ticaret dengesi takip edilecek. Almanya sanayi üretimi küresel arz
sıkıntılarından etkilenmekte. Geçen ay aylık %1,6 düşmüştü. Bu ay da
otomotiv endüstrisindeki üretim sıkıntılarının, yükselen girdi
maliyetlerinin ve enerji fiyatlarındaki artışın devamıyla sanayi
üretiminin düşmesi beklenmekte. Ayrıca tedarik zincirindeki
sıkıntıların yansımaları dış ticaret verisinde de izlenecek.
Asya tarafında ise veri gündemi oldukça zayıf. Salı günü Japonya
hizmet PMI ve cuma günü ise Çin Caixin hizmet PMI verileri takip
edilecek. Daha önce açıklanan Çin'in resmi imalat dışı PMI endeksi
vaka sayısındaki azalma ile 47,5'ten 53,2'ye yükselmiş ve tekrar eşik
seviye olan 50'nin üzerine çıkmıştı. Ayrıca salı günü Avustralya
Merkez Bankası ve çarşamba günü Yeni Zelanda Merkez Bankası
toplantıları izlenecek. Avustralya Merkez Bankası'nın faizleri
değiştirmesi beklenmiyor fakat artan aşılamalar ve kısıtlamaların
kaldırılması planları ile ekonomik projeksiyonlara dair daha olumlu
bir çerçeve çizmesi beklenmekte. Yeni Zelanda Merkez Bankası da 25 baz
puan artırımla faiz artırımı gerçekleştiren gelişmiş ülkeler arasına
katılabilir.
Yurt içi veri gündeminde bugün eylül ayı enflasyon verileri, salı günü
reel efektif döviz kuru, perşembe günü eylül ayı DHMİ istatistikleri,
Hazine nakit dengesi ve 4. çeyreğe ilişkin dış ticaret beklenti
anketi, haftanın son günü ise eylül ayı İŞKUR işgücü piyasası
istatistikleri açıklanacak. Salı günü ayrıca TCMB'nin aylık fiyat
gelişmeleri raporu ve Hazine ihaleleri takip edilecek.
Hazine bugün 2 yıl vadeli TLREF'e endeksli tahvil, yarın ise 4 yıl
vadeli TÜFE'ye endeksli ve 5 yıl vadeli sabit kuponlu tahvil ihraç
edecek.
Ağustos ayında TÜFE aylık bazda %1,12 artmıştı. Yıllık TÜFE, %19,25'e
yükselerek Nisan 2019'dan bu yana en yüksek seviyeye çıkmıştı.
Çekirdek enflasyon olarak izlenen C endeksi manşet enflasyonun altında
aylık %0,38 artarken, yıllık %17,22'den %16,76'ya gerilemişti. ÜFE'de
aylık %2,77 artmış, yıllık bazda %45,52'ye yükselerek Eylül 2018'den
beri en yüksek seviyeye çıkmıştı. Foreks anketine göre ise beklentiler
eylülde enflasyonun aylık %1,3 artarak yıllık %19,64'e yükselmesi
yönünde. İTO Ücretliler Geçinme Endeksi bu ay gıdada aylık fiyat artış
hızında yavaşlama olacağını göstermekte fakat artan enerji fiyatları
ve döviz kurundaki gelişmeler enflasyonu artırıcı yönde etkide
bulunabilir.
" Enflasyon verisi öncesi izlenen İTO'nun yayınladığı İstanbul
Ücretliler Geçinme Endeksi eylülde aylık %2,2 arttı ve yıllık bazda
%19,77'ye yükseldi. Yeni eğitim döneminin başlaması ile Kültür Eğitim
ve Eğlence harcamaları grubunda aylık %6,07, kamu kaynaklı konut
harcamaları grubunda aylık %3,56 artış görülürken, gıda grubunda %0,74
ile geçtiğimiz aya göre daha ılımlı fiyat artışı gerçekleşirken,
ulaştırma ve haberleştirme grubu ve sağlık ve kişisel bakım harcama
grupları ilgili endeksi düşürücü yönde etki yaptı.
Reel efektif döviz kuru ağustosta kurların ılımlı seyrinin etkisiyle
aylık bazda %2,7 oranında artışla 62,89 seviyesine yükselmişti.
DHMİ istatistiklerine göre ağustos ayında normalleşme sürecinin
devamıyla birlikte iç hat ve dış hat yolcu sayısındaki aylık artış
sürmüştü. İç hat yolcu sayısı artış hızının aylık %1,1'e, dış hat
yolcu sayısındaki artışın ise %12'ye yavaşladığını görmüştük. Veri,
cari denge net hizmet gelirlerindeki olumlu seyrin devam edip
etmediğine dair fikir verecektir.
Hazine nakit dengesi ağustos ayında 64,3 milyar TL fazla vermis, 12
aylık kümülatif nakit açığı, 148 milyar TL'den 114 milyar TL'ye
iyileşmişti. Nakit açığı/GSYH oranı da %2,5 seviyesinden %1,9
seviyesine gerilemişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Eylül-Kasım
dönemi iç borçlanma stratejisinde eylül ayı için iç borçlanma hedefi
40 milyar TL olarak açıklanmıştı. Hazine bu ay hesaplamalarımıza göre
yaklaşık 32,9 milyar TL iç borçlanma gerçekleştirdi ve hedeflenenin
altında borçlandı. Anapara ödemesinin 27,8 milyar TL olduğu
varsaydığımızda Hazine bu ay 5,1 milyar TL net iç borçlanma
gerçekleştirdiğini öngörüyoruz. Bu ay 2,25 milyar USD dış borçlanma
gerçekleştirirken, dış borç anapara ödemesinin ise 1,3 milyar TL
olduğunu varsaydığımızda 18 milyar TL net dış borçlanma
gerçekleştirdiğini öngörmekteyiz. Böylelikle Hazine'nin eylül ayında
toplamda yaklaşık 23,1 milyar TL net borçlanma gerçekleştirdiğini
hesaplıyoruz. Bu ay Hazine'nin TCMB Analitik Bilanço'dan kasa
hareketlerine baktığımızda kasa bakiyesinin önceki aya göre 4,3 milyar
TL arttığını görmekteyiz. Bu açıdan ağustos ayında gördüğümüz nakit
fazlasının eylül ayında tekrar nakit açığına dönmesini beklemekteyiz.
ŞİRKET HABERLERİ
Kardemir (KRDMD, Nötr): Çağ Çelik A.Ş. ve Kardökmak A.Ş. aleyhine
açılmış olan ve pay takas işlemine dayanak teşkil eden 18.03.2011
tarihli Kardökmak Yönetim Kurulu kararının batıl olduğunun tespiti ve
yapılan 25.07.2017 tarihli pay takası işlemlerinin eski haline iadesi
davasının reddine karar verilmiştir. Verilen karar içeriğinde takas
işlemine konu payların 3. kişilere devrini önleyecek mahiyette
ihtiyati tedbir kararına ilişkin bir hüküm bulunmamakta olup, verilmiş
olan tedbir kararı tedbirin kaldırılmasına dair yeni bir karar
verilinceye veya dosyaya ilişkin nihai kararın kesinleşmesine kadar
etkisini sürdürmeye devam edecektir. Davanın reddine ilişkin gerekçeli
karar şirkete tebliğ edilmemiştir. Gerekçeli karar tebliğ edildikten
sonra istinaf başvurusunda bulunulacaktır.
Türk Telekom (TTKOM, Nötr): Rekabet Kurumu, Türk Telekom'un toptan
sabit genişbant internet hizmetleri pazarında hakim durumda olduğu ve
perakende sabit genişbant hizmetleri pazarındaki rakiplerinin hizmet
sunmasını ve abone kazanımını makul olmayan ve haksız gerekçelerle
engellediğine ilişkin iddialarla ilgili soruşturmasını tamamladı. Buna
göre, Türk Telekomünikasyon'un toptan sabit genişbant internet erişim
hizmetleri pazarında hakim durumda olduğuna ve bu durumu kötüye
kullanmadığına karar verildi.
SEKTÖR HABERLERİ
Demir - Çelik: Türkiye'nin ham çelik üretimi, 2021 yılının Ağustos
ayında, 2020 yılının aynı ayına göre %7,1 oranında artışla 3,5 milyon
ton oldu. Ocak-Ağustos döneminde ise Türkiye, 2020 yılının aynı
dönemine göre %16,7 artışla 26,6 milyon ton ham çelik üretti. 2021
yılının Ağustos ayında, nihai mamul tüketimi, 2020 yılının aynı ayına
kıyasla %12,4 azalışla 2,6 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.
Ocak-Ağustos dönemi itibariyle tüketim %20,2 artışla 23 milyon ton
seviyesine yükseldi. Diğer yandan, çelik ürünleri ihracatı, Ağustos
ayında, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla, miktarda %70,9 artışla
1,9 milyon ton, değerde ise %209 artışla 1,7 milyar dolar oldu.
Ocak-Ağustos döneminde ihracat, 2020 yılının aynı dönemine göre
miktarda %21,5 artışla 12,7 milyon ton, değerde ise %84 artışla 9,7
milyar dolar oldu. Ağustos ayında miktarda %19,3 oranında artışla 1,2
milyon ton, değerde ise %127 artışla 1,4 milyar dolar olan ithalat,
Ocak-Ağustos döneminde de, miktarda %30,6 artışla 10,8 milyon ton,
değerde %90,2 artışla 9,3 milyar dolar seviyesine yükseldi.
Perakende: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Tarım Kredi
Kooperatiflerimizin gördüğünüz gibi buradaki market gerçekten çeşitli
ürünler noktasında, kalite noktasında, fiyatlar noktasında gayet
uygun. Gerçekten vatandaşlarımızın kesesine uygun fiyatların
uygulandığı bir yer. Türkiye genelinde 500 metrekareden büyük 1000
kadar market yapılması talimatı verdik. Vatandaşlarımıza ucuz ve
kaliteli ürünleri ulaştırmanın ve piyasayı balanse etmenin gayreti
içindeyiz" açıklamasında bulundu. Kaynak: Bloomberght
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Alcatel (ALCTL): Şirket ile Türk Telekom arasında, 2016 yılında
imzalanmış olan Sistem, Donanım, Yazılım, Bakım ve Destek Hizmetleri
Çerçeve Sözleşmesi kapsamında toplamda 10mn USD, 30mn USD, 13mn USD ve
6,4mn USD tutarlarında, IP/MPLS ürünlerine ilişkin satış, bakım ve
destek hizmetlerini içeren yeni iş emirleri imzalanmıştır.
Orge Enerji (ORGE): Şirketin CEO'su Nevhan Gündüz 2022 yılında solar
konusunda somut adımların atılacağını ve bazı kontratların
imzalanacağını açıkladı.
Şekerbank (SKBNK): Banka ile Microfinance Enhancement Facility (MEF)
arasında Incofin Investment Management aracılığı ile 3 yıl vadeli,
anaparası vade sonunda defaten ödemeli olmak üzere 2020 yılı Eylül
ayında edinilen 10 milyon dolara ek olarak 5 milyon dolar tutarında
yeni bir kredi sözleşmesi imzalanmıştır. Bahsi geçen kredi ile
covid-19 süreci nedeniyle nakit akışı olumsuz etkilenen esnaf, işletme
ve çiftçilerin finansman ihtiyaçlarına destek verilmesi
amaçlanmaktadır.
FAİZ PİYASALARI
Cuma günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %18 seviyesinde oluştu.
TCMB dün 70 milyar TL'lik (%18'den, 7 gün vadeli) ve 20 milyar TL'lik
(%18'den, 11 gün vadeli) iki adet haftalık repo ihalesi açtı, toplam
fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 336 milyar
TL oldu.
******
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.
*******
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey